نفتی ها /فائزه پناهی، ساعت هنوز از ظهر نگذشته که چند جمله از زبان رئیسجمهور، فضای رسانهای و افکار عمومی را به هم ریخته است؛ مسعود پزشکیان، در نشست با مدیران رسانهها گفت: «من نمیخواهم بنزین را برای محرومان گران کنم؛ ولی شرایط برای کسی که ۴ برابر مصرف میکند فرق میکند… الان قرار است ۴ میلیارد دلار بنزین وارد کنند برای چه؟ برای اینکه بدهم با قیمت ۱۵۰۰ تومان به یک عده مصرف کنند تا نتوانیم معیشت مردم را جبران کنیم.»
حرفها کوتاه بود، اما پیامش بلندتر از هر توضیحی؛ گویا دولت به سمت تغییر سیاست بنزین حرکت میکند و پرمصرفها، اولین هدف هستند، قیمت بنزین در ایران سالهاست مرز حساسیت اجتماعی را نگه داشته؛ پایین بودن قیمت نسبت به جهان، مصرف افسارگسیخته و قاچاق میلیاردی از یک سو، و ترس از شوک تورمی و اعتراضات اجتماعی از سویی دیگر، آن را به یک میدان مین اقتصادی سیاسی تبدیل نموده است.
حالا آمارها میگویند امسال واردات بنزین بیش از ۴ میلیارد دلار خواهد شد؛ رقمی که به زبان ساده یعنی بودجه میسوزد و مخزنها خالی میشوند و در این میان از لابهلای حرفهای رئیسجمهور میشود چهار مسیر محتمل را دید: افزایش پلکانی قیمت، سهمیهبندی سختگیرانه، افزایش یکباره یا وضع مالیات بر مصرف مازاد.
ولی نکته ای که در این میان وجود دارد این است که در همه این مسیرها یک پیام مشترک است؛ کسی که زیاد میسوزاند، باید بیشتر بپردازد کمااین که تجربه کشورهای همسایه مثل عربستان و پاکستان نشان داده که حذف تدریجی یارانه یا سهمیه هوشمند، کمترین تنش اجتماعی را ایجاد میکند هرچند حتی ملایمترین نسخه هم برای پرمصرفهای ایرانی ارزان تمام نخواهد شد.
پزشکیان هنوز نگفته کی و چگونه این اتفاق خواهد افتاد اما حرفهایش زنگ هشدار را به صدا درآورده است. احتمال دارد برای اکثریت، قیمت فعلاً ثابت بماند، اما پرمصرفها باید از همین حالا کمربندها را محکم ببندند...