نفتی ها /نخستین حاشیه این هفته "نفتی‌ها" را با خبر عجیب مخازن خالی باقی مانده از دولت قبل آغاز می‌کنیم؛ سعید عقلی مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران سه‌روز پیش در همایش سوخت‌رسانی زمستانی، در بخشی از سخنان خود گفت: "در هفت ماه نخست سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۵۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب گاز تأمین شده بود، اما این مقدار در مدت مشابه امسال ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب کاهش یافته است."
این کاهش توزیع گاز در هفت‌ماهه نخست امسال، موجب کاهش سهم گاز در سبد سوخت نیروگاهی در سال جاری شده و نیروگاه‌ها به‌خصوص در تابستان که با حداکثر ظرفیت در مدار بودند، مجبور به استفاده بیشتر از سوخت مایع نسبت به مدت مشابه سال قبل شدند.
افزون بر این "کرامت ویس‌کرمی"، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در همایش سوخـت‌رسانی زمستانی در این خصوص گفت: "در مجموع ۹ میلیارد و ۷۰۰ میلیون لیتر سوخت مایع در هفت ماه امسال به نیروگاه‌ها تحویل شد که رشد قابل‌توجهی در توزیع سوخت مایع به نیروگاه‌ها داشته‌ایم، به‌گونه‌ای که امسال نسبت به مدت مشابه پارسال ۲۲ درصد نفت‌گاز و در مجموع ۳۸ درصد سوخت مایع تحویلی به نیروگاه‌ها افزایش یافته است."
با وجود رشد ۳۸درصدی تحویل سوخت مایع به نیروگاه‌ها در هفت‌ماهه نخست امسال، مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌ها در همین مدت حدودا دو برابر شد؛ که عامل اصلی آن، کاهش تخصیص گاز به نیروگاه‌ها بود.
از تبعات جدی کاهش تخصیص گاز به بخش تولید برق و افزایش تولید برق حرارتی با مصرف اجباری سوخت مایع به عنوان سوخت جایگزین، کاهش سطح ذخایر سوخت مایع در نیروگاه‌ها در آستانه شروع فصل سرماست.
اما موضوع اینجاست که در حال حاضر ۴۱درصد مخازن گازوئیل نیروگاه‌ها پُر است، درحالی که در زمان مشابه سال قبل، میزان پرشدگی مخازن گازوئیل نیروگاه‌ها حدود ۸۰درصد بود و این هشدار جدی برای تأمین برق زمستانه کشور با توجه به وضعیت ناترازی گاز است.
روزانه حدود ۳۰ میلیون لیتر گازوئیل به نیروگاه‌های کشور تحویل می‌شود که از حدود ۱۰ روز پیش با افزایش حجم گازرسانی به نیروگاه‌ها در پی پایان تعمیرات اغلب پالایشگاه‌های گازی، بیشتر این میزان گازوئیل تحویلی در مخازن ذخیره‌سازی می‌شود. اما مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌ها نیز همچنان صفر نیست و از حدود ۲۷۰ میلیون مترمکعب سوخت معادل نیروگاهی در روز، حدود ۲۳۰ میلیون مترمکعب گاز و ۴۰ میلیون لیتر سوخت مایع مصرف می‌شود.
برای جبران عقب‌ماندگی ذخیره‌سازی سوخت مایع در نیروگاه‌ها، ضروری است که مصرف گازوئیل در نیروگاه‌های سیکل‌ترکیبی راندمان بالا، تا حداقل یک‌ماه آینده با تخصیص حداکثری گاز متوقف شود و میزان ارسال گازوئیل روزانه به نیروگاه‌ها نیز از حدود ۳۰ میلیون لیتر فعلی به روزانه ۵۰ میلیون لیتر افزایش یابد تا امیدوار باشیم بخش اعظمی از این عقب‌ماندگی فاحش، جبران خواهد شد و نیروگاه‌ها برای ورود به زمستان آماده می‌شوند./تسنیم
حاشیه دوم این هفته هم به ماجرای غفلت از ظرفیت های CNG و رشد واردات بنزین می‌پردازد؛ مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری دولت چهاردهم در بخشی از نخستین نشست خبری خود در خصوص میزان واردات بنزین گفت: " ۵ میلیارد دلار پول به بنزین می‌دهیم و از خارج وارد می‌کنیم و مصرف می‌کنند، اگر این پول را نمی‌دادیم، می‌توانستیم پول بازنشسته را بدهیم، حقوق‌ها را همسان کنیم، پول معلم، پول دارو، پول گندم و پول نهاده را بدهیم. "
واردات ۵ میلیارد دلاری بنزین که مورد انتقاد رئیس جمهور قرار گرفته و به گفته وی، موجب شده دولت در دیگر بخش‌های مهم از جمله پرداخت پول معلم‌ها و بازنشسته‌ها و پرداخت پول دارو و نهاده و گندم، با مشکل مواجه شود؛ ناشی از سیاست‌گذاری‌ها و عملکردهای اشتباه گذشته است که در این بخش عدم توجه به ضرورت توسعه CNG و اهمال و ترک‌فعل در اجرای مصوبات قانونی در این زمینه، یکی از مسائلی است که به افزایش ناترازی بنزین و افزایش حجم واردات آن منجر شده است.
به اعتقاد تحلیلگران، درحالی که پیش‌بینی می‌شد در دولتهای گذشته، با اولویت دادن به توسعه CNG به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای غیرقیمتی رفع ناترازی بنزین، شاهد توسعه بیش از پیش آن باشیم و ظرفیت خالی آن با بالفعل شدن، به رفع ناترازی بنزین و جلوگیری از تبدیل دوباره ایران به واردکننده بنزین کمک کند، اما توسعه این صنعت بعضا با بی‌مهری و بی‌توجهی همراه شد و درحالی که در سال ۱۳۹۹ به‌طور متوسط روزانه بین ۲۲ تا ۲۴ میلیون مترمکعب CNG جایگزین مصرف بنزین می‌شد، در سال ۱۴۰۳ به‌جای رسیدن این عدد به بیش از ۳۵ میلیون مترمکعب، شاهد مصرف روزانه ۲۰ تا ۲۱ میلیون مترمکعب CNG هستیم./ایسنا
حاشیه بعدی هم با رصد تحولات خاورمیانه به میانچیگری چین برای مناقشات نفتی ایران و اسرائیل می‌پردازد؛ تاکنون به صورت رسمی مطلبی درباره میانجیگری اعلام نشده است اما نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد تلاش های چین در راستای کاهش تنش میان تهران و تل آویو است.
وزیر خارجه چین روز دوشنبه گذشته با وزیران خارجه اسرائیل و ایران تلفنی گفتگو کرد. به دنبال این اتفاق، این گمانه زنی مطرح شد که آیا چین به دنبال میانجیگری میان ایران و اسرائیل است؟
چون وزیر خارجه چین در یک روز و تقریبا در یک زمان، با وزیران خارجه ایران و اسرائیل مکالمه تلفنی داشت. خبرهای این دو مکالمه تلفنی هم تقریبا همزمان منتشر شدند.
تماس تلفنی وزیر خارجه چین با همتای ایرانی در حالی انجام شد که عباس عراقچی در سفر رسمی به عمان، در مسقط حضور داشت. وزارت خارجه ایران هم عکس عراقچی را به هنگام مکالمه تلفنی با همتای چینی منتشر کرد در حالی که او بر صندلی و پشت میز سفیر ایران در مسقط نشسته و مشغول گفتگو بود.
البته تاکنون به صورت رسمی مطلبی درباره میانجیگری اعلام نشده است اما نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد تلاش های چین در راستای کاهش تنش میان تهران و تل آویو است.
چرا گزینه احتمالی میانجیگری چین میان ایران و اسرائیل تقویت می شود؟
۱- در صورت وقوع درگیری نظامی میان ایران و اسرائیل، چین بیشترین آسیب را متحمل خواهد شد. هم افزایش قیمت نفت روند تولید کالا در چین را افزایش می دهد. هم افزایش تنش در منطقه، سرمایه گذاری های چین در خلیج فارس و خاورمیانه را تهدید می کند.
چین تنها کشور جهان است که هم در شمال و هم جنوب خلیج فارس، منافع اقتصادی کلان دارد و همزمان با دو کرانه این دریا، روابط نزدیک و تاثیرگذار سیاسی اقتصادی دارد.
چین بعد از امریکا، دومین اقتصاد بزرگ جهان است. چین، بزرگترین واردکننده نفت جهان است و کشورهای ساحلی خلیج فارس شامل ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی و امارات بیشترین سهم را در صادرات نفت به چین ایفا می کنند. چین به جز واردات نفت، در کشورهای منطقه هم سرمایه گذاری کرده است. چین بین سال های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ در ۶ کشور جنوب خلیج فارس در مجموع حدود ۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری انجام داده است. این رقم برای ایران حدود ۶۰۰ میلیون دلار است.
همچنین خاورمیانه ، مسیر عبور کالاهای ساخت چین به سمت اروپا و غرب جهان است. در بحران دریای سرخ یعنی هدف گیری کشتی های تجاری مرتبط با اسرائیل و امریکا و انگلیس و کشورهای غربی از سوی حوثی های یمن (انصارالله)، چین یکی از بازندگان بزرگ بود چرا که مسیر حمل و نقل دریایی چین و کشورهای اروپایی و امریکا قطع یا تضعیف شد. گرچه به دلیل روابط خوب چین با ایران و انصارالله، کشتی های چینی از این حملات مصون ماندند.
اگر میان ایران و اسرائیل ، جنگ درگیرد و خاورمیانه شعله ور شود حلقه اصلی مسیر انتقال کالا میان چین و غرب ، بسته می شود.
این برخلاف روسیه است که از روشن ماندن آتش جنگ در غزه و اسرائیل و لبنان استقبال می کند. زیرا در درجه اول جنگ روسیه علیه اوکراین و اشغال شرق این کشور از سوی روس ها، از مرکز توجه جهان دور می شود.
ثانیا روسیه از یک "مشکل" و "دشمن" در موضوع جنگ اوکراین، به یک طرف بازی، در مسئله اسرائیل / فلسطین تبدیل می شود. روسیه عضو شورای امنیت است و با حماس و ایران دو بازیگر اصلی این مسئله رابطه خود و تاثیرگذاری دارد.
ثالثا تنش در خاورمیانه، توان نظامی – سیاسی ، تصویر و اعتبار و منافع امریکا را مورد هدف قرار گرفته است و این برای مسکو اتفاق خوبی است. رابعا، تنش نظامی در خاورمیانه باعث افزایش جهانی قیمت و افزایش نیاز به نفت در جهان و از جمله نفت روسیه می شود و این خبر خیلی خوبی برای مسکو تحت تحریم شدید است که به شدت به فروش نفت به قیمت بالا نیازمند است.
روسیه در کنار امریکا و عربستان سعودی یکی از سه کشور بزرگ تولیدکننده نفت جهان است.
و رابعا روس ها فکر می کنند افزایش تنش میان ایران و اسرائیل به ویژه از نظر نظامی ، هر دو طرف را بیش از پیش نیازمند همکاری با روسیه می کند.
چین بدون موضع گیری جدی
۲- چین از زمان آغاز جدی بحران میان اسرائیل و ایران، هیچ موضع گیری جدی نداشته و تقریبا وضعیت شبه سکوت را در پیش گرفته است. این در حالی است که از چند سال قبل تاکنون چین با کنار گذاشتن انزواطلبی سیاسی در برابر مسائل جهان، تلاش می کند به بازیگر جدی و فعال در خاورمیانه و خلیج فارس تبدیل شود. میانجیگری میان ایران و عربستان سعودی اوج این فعالیت ها بود که در اسفند ۱۴۰۰ به اعلام عادی سازی روابط میان دو کشور در پکن ختم شد. عادی سازی که تاکنون با گذشت سه سال، همچنان به حیات خود ادامه می دهد و باقی مانده است.
میانجیگری میان ایران و بحرین از دیگر پرونده های چین در خلیج فارس است. دعوت از گروه های فلسطینی برای گفتگو در پکن با هدف پایان دادن به اختلافات و چنددستگی میان آنها هم از دیگر برنامه هایی بود که نشان داد نقش آفرینی چین در منطقه ادامه دارد.
چین اگر بتواند در کاهش تنش یا مدیریت تنش میان ایران و اسرائیل هم نقش ایفا کند صفحه دیگری از بازی پکن با موفقیت ورق خواهد خورد.
چین در برابر بحران ایران – اسرائیل قبل از این شبه سکوت داشت و در موضع گیری تازه خود هم حد وسط را رعایت کرده و از موضوع گیری به سود یا زیان تهران یا تل آویو در بحران میان دو طرف خودداری کرده است.
وزیر خارجه چین (وانگ یی) در تماس با همتای اسرائیلی از همه طرف های مرتبط با درگیری موجود میان ایران و اسرائیل خواست محتاط باشند و از افزایش تنش دوری کنند.
براساس بیانیه منتشر شده از سوی وزارت خارجه اسرائیل، وزیر خارجه اسرائیل در پاسخ به تماس تلفنی همتای چینی گفته است: "به حمله ایران، جواب می دهیم. اسرائیل به حمله موشکی ایران جواب می دهد".
وزارت خارجه ایران هم درباره تماس وزیران خارجه ایران - چین این خبر را منتشر کرد:
وزیرخارجه چین با اشاره به روابط مهم و راهبردی کشورش با ایران، بر ضرورت افزایش تلاش ها و ابتکارهای دیپلماتیک با طرف های مختلف منطقه ای و بین المللی جهت جلوگیری از تشدید تنش و ناامنی در منطقه غرب آسیا تاکید کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان نیز با استقبال از تلاش‌های دولت چین جهت توقف آتش افروزی و جنایت رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان، بی عملی شورای امنیت سازمان ملل به دلیل کارشکنی آمریکا را فاجعه بار توصیف کرد و از نقش آفرینی چین برای کمک به حفظ صلح و امنیت منطقه ای قدردانی کرد.
عراقچی به دنبال چیست؟
سخنان عراقچی به تلاش های چین برای کاهش تنش در منطقه اشاره می کند. همزمان ملاحظه می فرمایید در خبر منتشر شده در رسانه ها درباره هر دو تماس تلفنی وزیر خارجه چین با همتایان اسرائیلی و ایرانی، هیچ خبری از هشدار چین به اسرائیل درباره حمله به ایران یا سرزنش تل آویو درباره تهدید به حمله به ایران نیست. مقام چینی خط میانه را میان تهران و پکن در پیش گرفته است. چین قبل از این هم از محکومیت حمله ایران به اسرائیل هم خودداری کرد همزمان از این حمله هم حمایتی نداشت.
این در حالی است که چین در اردوگاه منتقد اسرائیل و حامی فلسطین دسته بندی می شود. چین به همراه روسیه تنها اعضای شورای امنیت هسنتد که برخلاف فرانسه و انگلیس و امریکا، کشور مستقل فلسطین را به رسمیت می شناسند و از عضویت کامل آن در سازمان ملل متحد، حمایت می کنند. چین همچنین منتقد حملات اسرائیل به غزه و لبنان است و از محکومیت اقدامات حماس از جمله حمله ۷ اکتبر حماس به جنوب اسرائیل ( طوفان الاقصی) خودداری می کند. چین همچنین با حماس روابط رسمی دارد و همین چند ماه قبل، میزان سران این گروه فلسطینی بود. همین موضوع باعث نارضایتی اسرائیل از چین نیز شده است.
۴- آیا چین می تواند میان ایران و اسرائیل میانجیگری کند؟
چین با هر دو طرف، رابطه خوبی دارد و این برخلاف امریکا و فرانسه و انگلیس است که شاقول رابطه آنها به شدت به سمت اسرائیل، سنگینی می کند.
چین ارتباط نزدیک با ایران دارد. علاوه بر این، جنس رابطه چین با ایران، دارای تاثیرگذاری نیز هست چرا که منافع اقتصادی ایران به چین گره خورده است. در سایه تحریم های امریکا ، چین تنها یا بزرگترین خریدار نفت ایران است و صادرات نفت هم بزرگترین محل تامین ارز خارجی کشور است. چنین ارتباطی را روسیه با ایران ندارد. از سوی دیگر، چین به دلیل ابزارهای اقتصادی توان تاثیرگذاری یا ارائه مشوق های اقتصادی به اسرائیل را دارد تا نظر تل آویو را جلب کند گرچه ماهیت نزاع کنونی ایران – اسرائیل، سیاسی – نظامی است و نه اقتصادی.ضمن اینکه اسرائیل هر نیاز اقتصادی داشته باشد امریکا حاضر به برآورده کردن آن است.
با این حال شاید ائتلاف چین – امریکا بتواند میان ایران – اسرائیل میانجیگری داشته باشد. دو کشوری که بیشترین تاثیرگذاری را بر دو سوی این درگیری دارند. ائتلافی با هدف دفاع از منافع مشترک در خلیج فارس و خاورمیانه/رضا غبیشاوی
حاشیه آخر هم به ماجرای نامه کارکنان نفت به پزشکیان می‌پردازد؛ جمعی از کارگران شرکتی و ارکان ثالث نفت در نامه‌ای خطاب به پزشکیان، خواستار تصویب و ابلاغ طرح ساماندهی و حذف پیمانکاران شدند.در بخشی از این نامه آمده است: در دوران نماینده گی شما طرح ساماندهی کارکنان با بالاترین رأی نمایندگان تصویب شد و در شواری نگهبان نیز تصویب گردید اما مورد بی مهری تشخیص مصلحت نظام قرار گرفته است. آقای رئیس جمهور! شما انتخاب ما هستید، نه انتخاب گروه سیاسی و حزبی! شما منتخب این مردم هستید و ما جوانان و کارگران این مملکت هستیم که مورد بی عدالتی قرار گرفته‌ایم و از شما خواهشمندیم طرح ساماندهی کارکنان دولت را به سرانجام برسانید.
کارگران در این نامه بر لزوم حذف دلالی نیروی انسانی و واسطه‌گری در نهادهای دولتی و عمومی تاکید کرده‌اند.
لازم به ذکر است درج اخبار حواشی هفتگی حوزه نفت و انرژی در این بخش به منزله تایید آنها نیست و سایت تحلیلی خبری نفتی‌ها صرفا گردآورنده اخبار در این بخش خبری می‌باشد."