نفتی ها /حالا دیگر صنعت نفت ایران خودش را به نقطه‌ای رسانده که بخش اعظم تجهیزاتش را در داخل می‌سازد؛ چیزی حدود ۸۵ درصد ولی هنوز برخی کارفرمایان ترجیح می‌دهند همان کالا را با برند خارجی و از مسیر واردات خریداری کنند؛ کالایی که گاه تا ۹۵ درصد آن در ایران ساخته شده و تنها در کشور ثالث بسته‌بندی و لیبل‌گذاری می‌شود.
این روایت را امروز احسان ثقفی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران (استصنا)، در جمع خبرنگاران بازگو کرد. او یادآور شد که اگرچه تحریم‌ها تلخ بودند، اما در عمل، موتور محرک خوداتکایی شدند. پنجاه سال پیش کمتر از ۱۰ درصد تجهیزات نفتی در ایران ساخته می‌شد، اما حالا این رقم به ۸۵ درصد رسیده؛ عددی که در میان صنایع سنگین منطقه کم‌نظیر است.
ثقفی در ادامه تأکید کرد: "اگر امروز در سخت‌ترین تحریم‌ها تولید نفت پایدار مانده، به خاطر توان داخلی است؛ اما عجیب آنجاست که بعضی از همان کالاها با برند کشورهای دیگر دوباره وارد می‌شوند. این یعنی ما هنوز به برچسب خارجی بیش از توان داخلی اعتماد داریم."
حالا اما با وجود این تناقضها و تاریکی راه انجمن استصنا هدف‌گذاری کرده تا در پنج سال آینده این سهم ۸۵ درصدی را به ۹۰ تا ۹۵ درصد برساند و حتی ظرفیت ساخت کامل تجهیزات در شرایط اضطراری را نیز فراهم کند که چراغی باشد بای مسیر پیش رو.
چالش‌ها اما پابرجاست؛ از بروکراسی اداری و تبعیض در مناقصات گرفته تا ناترازی انرژی و کمبود نقدینگی. ثقفی می‌گوید: "رقابت باید منصفانه باشد؛ خارجی‌ها با حمایت دولت‌هایشان وارد مناقصه می‌شوند، اما تولیدکننده ایرانی باید از پس ضمانت‌نامه ارزی و مسیرهای پیچیده بانکی بربیاید."
در عین حال، تحریم‌ها و فعال شدن مکانیزم ماشه، تهدیدی دوباره برای این صنعت است؛ اما سازندگان داخلی عزم کرده‌اند با اتکا به تجربه، صادرات و دیپلماسی صنعتی را گسترش دهند. به گفته ثقفی، بخشی از تولیدکنندگان ایرانی حتی در کشورهای ثالث مانند ونزوئلا و برخی کشورهای تکنولوژیک، کارخانه تأسیس کرده‌اند و با نیروی متخصص ایرانی، کالای خود را به بازار جهانی رسانده‌اند.
اما شاید پاسخ این تناقض، در خودِ صنعتگران نهفته باشد؛ همان‌هایی که با وجود همه محدودیت‌ها، چرخ تولید را زنده نگه داشته‌اند؛ بهمن‌ماه امسال قرار است در نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی کیش، تازه‌ترین توانمندی‌های سازندگان داخلی به نمایش درآید؛ جایی که نه‌فقط تجهیزات، بلکه اعتماد به ساخت ایران باید دیده شود.
اگر این نمایشگاه بتواند تصویر واقعی صنعتگران را نشان دهد، شاید زمان آن رسیده باشد که نگاه‌ها از برچسب خارجی جدا شود و به برند ملی بازگردد، زیرا در صنعتی که تا ۸۵ درصد مسیر خوداتکایی را پیموده، باقی راه نه فنی، بلکه ذهنی است.
