نفتی ها /فرهاد شهرکی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم سیستان در رابطه با طرح انتقال سهمیه سوخت از کارت سوخت به کارت‌های بانکی گفت: با توجه به افزایش چالش‌های اجرایی و زیرساختی سامانه‌های مجزای سوخت‌رسانی، از جمله کارت‌های هوشمند سوخت که از فناوری قدیمی و زیرساخت‌های غیربرخط بهره می‌برند، لزوم تجمیع و نوسازی ابزارهای تخصیص یارانه‌های انرژی به‌شدت احساس می‌شود. به همین دلیل طرح پیشنهادی “انتقال سهمیه سوخت به کارت بانکی سرپرست خانوار” مبتنی بر یکپارچه‌سازی ابزارهای پرداخت، کاهش هزینه‌های حاکمیتی، و ارتقا شفافیت مصرف طراحی شده است.
وی با اشاره به اینکه دلایل فنی منجر به موافقت با این طرح شدند، خاطر نشان کرد: چابک‌سازی و حذف زیرساخت‌های موازی یکی از اهداف این اقدام بود چرا که کارت‌های سوخت در حال حاضر به سامانه‌ای جداگانه با هزینه نگهداری بالا و مشکلات فنی پرتکرار متصل هستند.
شهرکی ادامه داد: اتصال سهمیه سوخت به کارت بانکی، مدیریت هوشمند، به‌روزرسانی سریع و کاهش خطاهای سیستمی را به‌دنبال دارد.
وی با اشاره به اینکه این اقدام می‌تواند از فساد و قاچاق سوخت جلوگیری کند، خاطر نشان کرد: اتصال تراکنش سهمیه به سامانه‌های بانکی و اطلاعاتی دولت، امکان ردیابی مصرف، شناسایی نشت سهمیه، و جلوگیری از انباشت غیرمجاز را فراهم می‌کند.
به گفته نماینده مردم سیستان زیرساخت مشترک کارت بانکی می‌تواند محمل اجرای طرح‌های هم‌افزا مانند کالابرگ الکترونیکی، یارانه انرژی یا خدمات حمل‌ونقل باشد. همچنین خانوارها از طریق یک ابزار واحد، امکان بهره‌برداری شفاف و تجمیع‌شده از تمام مشوق‌های انرژی را خواهند داشت.
عضو کمیسیون انرژی با اشاره به اینکه یکی از دغدغه‌های موجود آسیب‌پذیری به‌علت آنلاین بودن کارت بانکی بود، خاطر نشان کرد: سامانه بانکی کشور در حال حاضر با بالغ بر ۳ میلیارد تراکنش ماهانه، به بلوغ بالایی در امنیت، رمزنگاری، کشف تقلب، و مدیریت دسترسی رسیده است. ضمن آنکه در مدل پیشنهادی، تراکنش سهمیه سوخت از پرداخت مالی مستقل خواهد بود و صرفاً به یک «توکن یارانه‌ای» اختصاص‌یافته متصل است و هیچ تراکنش مالی بدون مجوز کاربر انجام نمی‌گیرد.
وی ادامه داد: امکان اجرای “پرداخت صفر تومانی مشروط به سهمیه سوخت” به‌صورت خودکار در پمپ‌بنزین‌ها وجود دارد؛ یعنی تراکنش به‌ظاهر مالی، اما بدون برداشت پول، صرفاً سهمیه را کسر می‌کند. همچنین سامانه می‌تواند با احراز هویت دومرحله‌ای (OTP یا NFC)، توکن‌سازی و بلاک‌کردن انتقال غیرمجاز سهمیه، امنیت را نسبت به وضعیت فعلی حتی افزایش دهد.
وی با اشاره به اینکه پیشنهادهای تکمیلی برای اجرای موفق طرح ارائه شده است، یادآور شد: در ابتدا اجرای مرحله‌ای و آزمایشی طرح در چند استان منتخب با زیرساخت آماده و جامعه هدف مشخص بود و با ایجاد سامانه پاسخگویی و شکایت برای کنترل خطاها، قطعی یا سو عملکرد در اجرای اولیه مشخص می‌شود همچنین امکان استفاده همزمان از کارت سوخت و کارت بانکی در مرحله گذار برای آرام‌سازی افکار عمومی در نظر گرفته شده است.
این نماینده مجلس اضافه کرد: در کنار این موارد دستورالعمل اتصال سهمیه سوخت به کارت‌های بانکی خاص خانوار سرپرست یا مالک خودرو تدوین شده است همچنین با اجرای این طرح تفکیک دقیق میان تراکنش مالی و تراکنش یارانه‌ای با کدهای عملیاتی مجزا صورت می‌گیرد.
شهرکی در خاتمه تاکید کرد: طرح انتقال سهمیه سوخت از کارت‌های سوخت سنتی به کارت‌های بانکی، با وجود برخی دغدغه‌های فنی، در صورت طراحی دقیق، اجرا پذیری مرحله‌ای، و پیاده‌سازی پروتکل‌های امنیتی، می‌تواند موجب تحول در حکمرانی انرژی، کاهش فساد، و ارتقا عدالت مصرف سوخت در کشور شود./مهر
