نفتی ها /فائزه پناهی؛ با گذشت سال‌ها از آغاز فعالیت پتروشیمی کردستان، این واحد صنعتی نه‌تنها سهم روشنی در توسعه استان نداشته، بلکه به گفته‌ی غریب سجادی، فرماندار سنندج، جز آلودگی و نارضایتی، دستاوردی برای مردم به‌جا نگذاشته است و چند روز پیش سجادی در جلسه ستاد مدیریت بحران شهرستانصراحتاً تأکید کرد که «پتروشیمی کردستان در حوزه مسئولیت اجتماعی حتی یک ریال هزینه نکرده است.»
اما این سخنان تنها گلایه‌ی یک مقام محلی نیست؛ بلکه بازتاب سال‌ها انتقاد از عملکرد اجتماعی و زیست‌محیطی شرکتی است که قرار بود پیشران اقتصاد منطقه باشد در ادامه حتی بررسی گزارش‌های متعدد از رسانه‌های ملی و محلی نشان می‌دهد که پتروشیمی کردستان تاکنون هیچ برنامه مدون و شفافی برای ایفای نقش در توسعه محلی، حمایت از محیط‌زیست یا ایجاد اشتغال پایدار در استان ارائه نکرده است.
اما مسئله فقط بی‌توجهی به مسئولیت اجتماعی نیست؛ تضادهای مالی و زیست‌محیطی پیرامون این پروژه، تصویری روشن از ناکارآمدی ساختار توسعه در کشور ترسیم می‌کند؛ اسناد منتشرشده از معافیت میلیاردی مالیاتی این شرکت در حالی خبر می‌دهند که مردم استان سهمی جز خاک، دود و کمبود منابع آبی از این صنعت نداشته‌اند و کارشناسان می‌گویند برداشت گسترده از منابع زیرزمینی برای تأمین آب مصرفی کارخانه، به جای استفاده از پساب تصفیه‌شده، یک بمب ساعتی زیست‌محیطی است؛ بمبی که آرام‌آرام منابع آبی سنندج را به سمت بحران سوق می‌دهد.
افزون بر آن، فاضلاب صنعتی پتروشیمی نیز بنا بر مشاهدات میدانی و گزارش‌های محلی، بدون تصفیه کامل وارد منابع سطحی می‌شود؛ امری که خاک و آب منطقه را به قربانیان خاموش توسعه ناقص تبدیل کرده است که سکوت نهادهای نظارتی در برابر این تخلفات، به‌مراتب خطرناک‌تر از خود آلودگی است؛ زیرا نشانه‌ای از عادی‌سازی تخلف و بی‌اعتنایی به سلامت عمومی جامعه به شمار می‌رود.
در بُعد اقتصادی نیز ماجرا پرسش‌برانگیز است؛ در حالی که صدها واحد تولیدی کوچک در کردستان برای پرداخت مالیات یا دریافت تسهیلات اندک دچار مشکلات جدی‌اند، یک مجموعه صنعتی با عملکرد مبهم از پرداخت ۱۸۰۰ میلیارد تومان مالیات معاف شده است؛ این تصمیم با کدام استدلال قانونی گرفته شده و چه نهادهایی پشت آن قرار دارند؟ هنوز هیچ پاسخ شفافی از سوی دولت یا نهادهای اقتصادی ارائه نشده است.
در سویی دیگر از وعده‌ی اشتغال بومی هم چیزی جز آمارهای غیررسمی باقی نمانده است و تمام این عوامل سبب شده پتروشیمی کردستان امروز برای مردم استان نه نشانه پیشرفت، بلکه یادآور چرخه‌ای از تصمیم‌گیری‌های ناعادلانه و رانت‌محور باشد و صنعتی که با شعارتوسعه آغاز شد، حالا با امتیازخواهی باقی بماند .
در نهایت، مطالبه مردم کردستان ساده اما بنیادی است؛ شفافیت.
و سه پرسش کلیدی بی‌پاسخ مانده است میزان واقعی آلودگی و مصرف آب، مبنای معافیت مالیاتی و سهم واقعی استان از درآمد و اشتغال این صنعت. تا زمانی که پاسخی شفاف به این سه محور داده نشود، پتروشیمی کردستان همچنان نماد توسعه بدون مردم باقی خواهد ماند؛ توسعه‌ای که در گزارش‌ها می‌درخشد اما در زندگی مردم، تنها بوی دود، سکوت و بی‌اعتمادی بر جای گذاشته است.
مخاطبین عزیز پایگاه خبری–تحلیلی نفتی‌ها؛ شما می‌توانید از طریق پست الکترونیک naftiha.ir@gmail.com و دایرکت پیج اینستاگرام نفتی‌ها به آدرس @NaftihaNews برای ارائه نقطه نظرات، پیشنهادها، انتقادها و سایر پیام‌های خود با ما در ارتباط باشید.
