نفتی ها /حاشیه نخست و سوژه داغ این هفته "نفتی‌ها"، سخنان صریح رئیس‌جمهور درباره حذف سهمیه بنزین دهک‌های بالای درآمدی بود؛ حرفی که اگر عملی شود، به‌معنای پایان بنزین ۱۵۰۰ تومانی برای ثروتمندان است.
مسعود پزشکیان در سخنرانی ۱۹ مرداد با صراحت گفت: «نباید کسی که چند خودرو و چند کارت سوخت دارد، از یارانه ملی ارتزاق کند؛ در حالی که اقشار ضعیف برای تأمین معیشت روزانه به حمایت نیاز دارند.» به زبان ساده‌تر، دولت به دنبال آن است که سه دهک ۸، ۹ و ۱۰ را از سفره بنزین یارانه‌ای کنار بگذارد تا منابع آزادشده به دهک‌های پایین تزریق شود.
این تصمیم اگر روی زمین بماند، چیزی بیش از یک اصلاح اقتصادی است؛ یک جراحی اجتماعی و سیاسی است. چون هم می‌تواند نابرابری را کاهش دهد و هم بازار سیاه و خرید و فروش کارت سوخت را شعله‌ورتر کند. تجربه کشورهایی مثل ترکیه و برزیل نشان داده که حذف یارانه سوخت، اگر بدون پشتوانه حمایتی باشد، نارضایتی عمومی را فوراً به خیابان می‌کشاند.
پزشکیان اما می‌خواهد روی همان الگویی حرکت کند که در حذف یارانه نقدی سه دهک بالا تجربه شد: پولدارها حذف شدند، فقرا سهم بیشتری گرفتند. حالا پرسش بزرگ اینجاست: آیا این نسخه در بنزین هم جواب می‌دهد؟
در هر صورت، شمارش معکوس آغاز شده. اگر طرح دولت روی ریل بیفتد، دیگر خبری از بنزین ارزان برای ماشین‌های میلیاردی نخواهد بود. از این به بعد یارانه سوخت باید به جیب کسی برود که واقعاً به آن نیاز دارد، نه کسی که با سه کارت سوخت، سه برابر بقیه از جیب ملت برداشت می‌کند.
اما نکته کلیدی همین‌جاست: عدالت در حرف ساده است، در عمل پرهزینه. اگر سازوکار دقیق و شفاف برای اجرای این طرح وجود نداشته باشد، حذف یارانه ثروتمندان نه تنها شکاف طبقاتی را کم نمی‌کند، بلکه می‌تواند بازار جدیدی برای دلالی، رانت و نارضایتی اجتماعی بسازد. پرسش انتقادی همچنان پابرجاست: آیا دولت آماده مدیریت تبعات این جراحی است یا فقط نسخه‌ای دیگر روی کاغذ خواهد ماند؟
جاشیه دوم هم به شمارش معکوس برای بنزین سوپر وارداتی می‌پردازد؛ سرانجام پس از گذشت ۱۰ ماه دوندگی در بروکراسی اداری، به‌نظر می‌رسد بنزین سوپر وارداتی به ایستگاه آخر رسیده است. خبرها حکایت از آن دارد که اولین محموله این سوخت ویژه، ظرف یک‌ماه آینده در تهران و چند کلانشهر عرضه خواهد شد؛ یعنی درست پیش از پایان تابستان، جایگاه‌ها شاهد سوختی خواهند بود که هم قیمت و هم سازوکار عرضه‌اش با بنزین یارانه‌ای فرق دارد.
در جاشیه سوم "نفتی‌ها" روی موضوعی که می‌تواند بازی قدرت در قفقاز را زیر و رو کند دست گذاشته است؛ پروژه اتصال مستقیم گازی ایران به روسیه و هند. موضوعی که از دید کارشناسان انرژی، نه یک معامله اقتصادی ساده، بلکه یک شوک ژئوپلیتیک علیه نقشه‌های آمریکا در منطقه است.
"لازم به ذکر است درج اخبار حواشی هفتگی حوزه نفت و انرژی در این بخش به منزله تایید آنها نیست و سایت تحلیلی خبری نفتی‌ها صرفا گردآورنده اخبار در این بخش خبری می‌باشد."
