نفتی ها //فائزه پناهی، در حالی‌که شاخص کل بورس در ۲۲ اردیبهشت با رشدی تاریخی از مرز ۳ میلیون و ۱۷۰ هزار واحد عبور کرد، نگاهی به ترکیب این صعود نشان می‌دهد که پیشرانه‌های اصلی بازار، بار دیگر از دل صنایع کالایی، نفت‌پایه و پتروشیمی بیرون آمده‌اند. این رشد کم‌سابقه، در بستر فضای سیاسی شکل گرفت؛ جایی که تداوم مذاکرات ایران و آمریکا، سیگنال‌هایی از کاهش ریسک سیاسی و احتمال گشایش در مبادلات بین‌المللی صادر کرد. اما پرسش اصلی اینجاست: آیا این جهش قیمتی در سهام انرژی و پتروشیمی، واقعی است یا یک واکنش کوتاه‌مدت به اخبار مذاکراتی؟
سهام شرکت‌های بزرگ پتروشیمی، پالایشی‌ها و هلدینگ‌های انرژی‌محور، امروز نه‌تنها رشد عددی شاخص را رقم زدند، بلکه مقصد اصلی ورود سنگین پول حقیقی نیز بودند؛ آن‌هم با رقمی بی‌سابقه طی پنج سال اخیر. این موضوع نشان می‌دهد بازار، کاهش فشار تحریم‌ها بر صادرات و تسهیل تبادلات مالی را پیش‌خور کرده و روی برگشت ارز حاصل از صادرات حساب باز کرده است.
در صنعت پتروشیمی، به‌ویژه شرکت‌های اوره‌ساز و متانولی، امید به بازگشت ثبات در بازارهای صادراتی منطقه‌ای، به رشد تقاضا برای سهام این شرکت‌ها منجر شد. اما از آن‌سو، قیمت جهانی برخی محصولات مانند متانول و اوره همچنان تحت فشار بازارهای بین‌المللی و افزایش ظرفیت‌های تولیدی در خاور دور قرار دارد. بنابراین، هرگونه جهش سودآوری در این حوزه مستلزم تداوم رفع محدودیت‌های صادراتی و برگشت ارز بدون مانع خواهد بود.
در حوزه پالایشگاهی نیز، رشد قیمت نفت به بالای ۸۳ دلار و افزایش حاشیه سود محصولات میعاناتی مانند نفتا و گازوئیل در بازارهای آسیا، انگیزه مضاعفی برای رشد سهام پالایشی فراهم کرده است. با این حال، همچنان نحوه قیمت‌گذاری دستوری، بدهی‌های ارزی انباشته‌شده، و ریسک نرخ تسعیر، چالش‌هایی جدی برای ثبات سودآوری این شرکت‌ها محسوب می‌شوند.
در مجموع، می‌توان گفت بخش انرژی و پتروشیمی همچنان ستون اصلی رشد بورس در شرایط امیدوارانه است؛ اما اگر مذاکرات به نتیجه مشخصی نرسد یا اخبار سیاسی از مسیر معکوس حرکت کند، واکنش بازار می‌تواند به همان سرعت، در جهت عکس عمل کند. سیاست‌گذاران اقتصادی باید این سیگنال را جدی بگیرند: بازار سرمایه تشنه شفافیت و ثبات است، نه صرفاً وعده‌های دیپلماتیک.
