نفتی ها /فائزه پناهی؛ بلومبرگ در تازه‌ترین گزارش خود هشدار داده که بازار جهانی نفت به سمت یک مازاد عرضه جدی حرکت می‌کند؛ مازادی که اگر کنترل نشود قیمت‌ها را تا مرز سقوط خواهد برد، و این در حالی است که اوپک‌پلاس و به‌ویژه عربستان در تلاش‌اند تولید متوقف‌شده خود را دوباره به بازار بازگردانند و همین نگرانی، ترس از پر شدن دوباره بازار را افزایش داده است.
در این میان اما همه نگاه‌ها به چین دوخته شده است، کشوری که می‌تواند بازیگر تعیین‌کننده مسیر قیمت‌ها باشد؛ چین در ماه‌های گذشته میلیون‌ها بشکه نفت خرید و بخشی از آن را به ذخایر استراتژیک خود اضافه کرد، با این حال مخازن عظیم این کشور تنها کمی بیش از نصف پر شده‌اند و هنوز ظرفیت زیادی برای جذب نفت اضافی دارند و اگر پکن با توجه به صرفه اقتصادی ماجرا دوباره خرید انبوه انجام دهد، می‌تواند اثر مازاد عرضه را در مراکز حساس غربی مثل آمریکا و اروپا کاهش دهد و جلوی سقوط شدید قیمت‌ها را بگیرد.
برای ایران اما شرایط فرق دارد، کشوری که سال‌هاست با تحریم‌های نفتی دست‌وپنجه نرم می‌کند نه می‌تواند مثل چین بازیگر تعیین‌کننده باشد و نه مثل عربستان سیاست‌گذاری کند. ایران ناچار است نفتش را در بازارهای خاکستری و با تخفیف‌های سنگین بفروشد، آن هم با ریسک‌های سیاسی و مالی بالا. درست در شرایطی که ترامپ بار دیگر برگشته و سایه تحریم‌های سخت‌تر را سنگین‌تر کرده، هر افت قیمت جهانی می‌تواند مستقیم‌ترین ضربه را به صادرات ایران بزند.
بلومبرگ تأکید می‌کند که «حل‌کننده آخر» مازاد عرضه همان چین است. اگر پکن به خریدهای ذخیره‌ای ادامه دهد، سود اصلی نصیب تولیدکنندگانی می‌شود که دستشان در بازار باز است و بازنده اصلی، کشوری خواهد بود که حتی در بهترین شرایط هم برای جابه‌جایی پول نفت با محدودیت‌های جدی روبه‌روست.
با این حال، ایران می‌تواند از این وضعیت راهکار اساسی خود را طراحی کند: تقویت دیپلماسی نفتی با کشورهای آسیایی، افزایش ظرفیت صادرات از مسیرهای امن و متنوع، و تمرکز بر بازارهای منطقه‌ای و شرقی تا فشار ناشی از تحریم و مازاد عرضه جهانی کاهش یابد و سهم ایران در بازار حفظ شود.
به همین دلیل، برای نفت ایران ماجرا فقط نوسان قیمت‌ها نیست؛ مسأله اصلی این است که آیا می‌تواند در این بازی بزرگ جایگاهی برای خود پیدا کند، یا محکوم است در حاشیه بماند و تماشا کند که دیگران قواعد بازار جهانی انرژی را بازنویسی می‌کنند.../bloomberg
