نفتی ها /نتایج نظرسنجی پایگاه تحلیلی خبری "نفتیها" در خصوص عوامل ناترازی انرژی در کشور، تصویری چندوجهی از چالشهای اساسی در این حوزه ارائه میدهد. بر اساس این نظرسنجی، "تحریمها و مشکلات بینالمللی" با ۲۵.۴ درصد از آراء، به عنوان اصلیترین عامل ناترازی انرژی شناخته شد. پس از آن، "مدیریت ناکارآمد وزارت نفت" با ۲۴.۶ درصد و "سیاستهای نادرست دولت" با ۱۸.۳ درصد در جایگاههای دوم و سوم قرار گرفتند.
در واقع نقش تحریمهای اقتصادی و بینالمللی در محدودیت دسترسی ایران به فناوریهای نوین، سرمایهگذاری خارجی و بازارهای جهانی انرژی غیرقابل انکار است، این عامل به طور مستقیم بر توسعه زیرساختهای انرژی و همچنین صادرات نفت و گاز تأثیر منفی گذاشته است. در نتیجه، تحریمها نه تنها باعث کمبود منابع مالی برای توسعه صنعت انرژی شدهاند، بلکه شرایط را برای جذب سرمایهگذاری و همکاریهای بینالمللی پیچیده کردهاند.
در ادامه اما نزدیکی درصد آراء این گزینه به "تحریمها" نشاندهنده انتقادات گسترده نسبت به عملکرد داخلی وزارت نفت است. عدم برنامهریزی بلندمدت، ضعف در مدیریت منابع و ناتوانی در اجرای پروژههای کلیدی از جمله دلایلی است که مخاطبان این عامل را به عنوان یکی از دلایل اصلی ناترازی انرژی معرفی کردهاند.
گزینه سیاستهای نادرست دولت نشان میدهد که مردم سیاستهای کلی دولت در زمینه انرژی، از جمله تخصیص یارانهها، اولویتبندی نادرست منابع و نبود اصلاحات ساختاری را یکی از عوامل مهم مشکلات کنونی میدانند.
در گام بعدی گزینه سایر عوامل و ضعف در زیرساختهای انرژی و افزایش مصرف انرژی بدون برنامهریزینیز مشکلات کلیدی هستند؛ ضعف شبکه برق، خطوط انتقال گاز و دیگر زیرساختها، به ویژه در فصلهای پیک مصرف، چالشهایی جدی ایجاد کردهاند. از سوی دیگر، رشد بیرویه مصرف انرژی بدون مدیریت صحیح و فرهنگسازی مناسب، به این بحران دامن زده است.
در نهایت این که این نظرسنجی به روشنی نشان میدهد که ناترازی انرژی در ایران نه صرفاً ناشی از یک عامل، بلکه نتیجه ترکیبی از عوامل داخلی و خارجی است. با اینکه "تحریمها" به عنوان عامل اصلی شناخته شده، اما سهم قابل توجه "مدیریت ناکارآمد" و "سیاستهای نادرست دولت" حکایت از مشکلات ساختاری در داخل کشور دارد.
برای حل این معضل، رویکردی جامع نیاز است که از اصلاحات داخلی در مدیریت و سیاستگذاری گرفته تا تلاش برای رفع یا دور زدن تحریمها را شامل میشود؛ از جمله اصلاح ساختار مدیریتی و افزایش شفافیت در وزارت نفت؛ ارتقای زیرساختهای انرژی و استفاده از فناوریهای جدید با همکاری شرکتهای دانشبنیان داخلی؛ برنامهریزی دقیق و فرهنگسازی برای کنترل مصرف انرژی و تقویت دیپلماسی انرژی برای کاهش تأثیرات تحریمها.