نفتی ها /نخستین حاشیه این هفته را با خبری تکراری اما پرجزئیات شروع می‌کنیم؛وزارت خزانه‌داری آمریکا در هفته ای که گذشت دوباره چکش تحریم را بلند کرده و این بار بر سر بیش از ۵۰ شرکت، فرد و نفتکش فرود آورده که به گفته‌ی واشنگتن، در صادرات نفت و گاز مایع ایران نقش داشته‌اند، از امارات تا هنگ‌کنگ، از پالایشگاه چینی تا نفتکشی با پرچم مغولستان همه در فهرست تازه‌ای که آمریکا آن را افزایش فشار هدفمند می‌نامد و تهران نمایش تکراری می‌خواند.
اما اینبار پاسخ از همان دقایق اول آمد، علاءالدین بروجردی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، به زبان دیپلماتیک ساده گفت: «اگر برای نفتکش‌های ما مزاحمت ایجاد کنند، این جاده دو طرفه است و بی‌پاسخ نمی‌ماند.»
جمله‌ای کوتاه، اما دقیقاً همان‌جایی که واشنگتن می‌داند درد دارد: در دریا.
تحریم‌های جدید شاید روی کاغذ بلندتر از همیشه باشند، اما واقعیت می‌گوید نفت ایران همچنان در حال حرکت است با مسیرهای پیچیده‌تر، نام‌های جدیدتر و بیمه‌هایی که انگار بلدند چطور ناشناس بمانند.
ایران در سالی که صادراتش رکورد زده، حالا باید میان نمایش قدرت و حفظ مسیر توازن، یکی را انتخاب کند؛ هرچند تاریخ نشان داده ایران معمولاً هر دو را با هم بازی می‌کند.
در این میان، جمله‌ی بروجردی شاید خلاصه‌ترین توصیف وضعیت فعلی باشد:"جاده تحریم و مقابله، دیگر یک‌طرفه نیست."
حاشیه دوم این هفته هم بوی گازوئیل می‌دهد؛ آن‌هم نه از نوع مصرفی، بلکه از نوع قاچاق. طبق اعلام مجری طرح پایش لحظه‌ای زنجیره تولید تا توزیع فرآورده‌ها، روزانه بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون لیتر سوخت از کشور خارج می‌شود؛ عددی که معادل مصرف روزانه چند استان است و بخش اعظم آن به گازوئیل مربوط می‌شود.
پویا معارفی می‌گوید اختلاف قیمت بین نرخ یارانه‌ای و واقعی سوخت، عامل اصلی این قاچاق گسترده است. حالا شرکت ملی پالایش و پخش، در تلاشی برای مهار این جریان زیرزمینی، طرحی برای پایش لحظه‌ای کل زنجیره سوخت را پیش می‌برد. در این طرح، ۱۴ هزار کیلومتر خط لوله نفت به سامانه‌های حفاظت پیرامونی مجهز می‌شود و ۱۷ هزار تانکر حمل سوخت ردیاب و پلمپ هوشمند خواهند گرفت.
به گفته معارفی، تنها در دو ماه گذشته با اتصال سامانه‌ها و بررسی داده‌ها، ۵۳۰ هزار کارت سوخت غیرمعتبر شناسایی و مسدود شده است؛ اقدامی که باعث صرفه‌جویی روزانه ۱.۳ میلیون لیتر بنزین شده.
با این همه، تا زمانی که اختلاف قیمت سوخت میان داخل و خارج مرزها باقی بماند، مسیر قاچاق هم همچنان باز خواهد ماند، مسیری که حالا نه در سایه، که درست وسط آمارها و ارقام رسمی خودنمایی می‌کند./فارس
حاشیه سوم این هفته، بوی نفت و سیاست می‌دهد؛ همان جایی که اقتصاد، امنیت و نفوذ در هم گره خورده‌اند. این بار نام «کرسنت» دوباره بر سر زبان‌ها افتاده؛ قراردادی که اگر اجرا می‌شد، امروز نه از جریمه‌های میلیاردی خبری بود و نه از خدشه به اعتبار شرکت ملی نفت ایران. اما به گفته کارشناسانی چون محمود خاقانی، آنچه مانع اجرای این قرارداد شد، نه صرفاً اختلاف فنی یا فساد اداری، بلکه نفوذی‌هایی در دولت پنهان بودند که با هدایت بیرونی، مسیر را به بن‌بست رساندند.
امروز، ساختمان شرکت ملی نفت در لندن مصادره شده و دادگاه‌های بین‌المللی حکم به نفع کرسنت داده‌اند. خاقانی می‌گوید: «اگر آن قرارداد اجرا می‌شد، شرکت ملی نفت هنوز اعتبار جهانی داشت. اکنون هیچ شرکت خارجی جرأت همکاری ندارد؛ چون بیم آن دارد که دولت پنهان تصمیم را لغو کند.»
او با اشاره به نقش آمریکا و اسرائیل در مانع‌تراشی، تأکید می‌کند: «هدف آنها جلوگیری از تبدیل ایران به قطب انرژی منطقه بود.» و هشدار می‌دهد که تضعیف ایران در پرونده‌هایی مثل کرسنت، مستقیماً به جسارت امارات برای ادعای مالکیت جزایر سه‌گانه انجامیده است.
در پایان، خاقانی جمله‌ای تند و بی‌پرده دارد:"اگر رئیس‌جمهور شجاعت داشته باشد باید دولت پنهان را افشا کند و به مردم بگوید که تا زمانی که این سایه‌ها تصمیم می‌گیرند، امیدی به اصلاح نیست."
به نظر می‌رسد در حاشیه سوم این هفته، ماجرا فقط یک قرارداد گازی نیست؛ روایت کشوری است که میان سیاست، نفوذ و اقتصاد، گرفتار مثلثی از تصمیم‌های ناتمام شده است./ تجارت نیوز
حاشیه چهارم هم به ماجرای سرمایه‌گذاری‌هایی می‌پردازد که در گوشه ای خاک میخورند؛در حالی که کشور با ناترازی بنزین دست‌وپنجه نرم می‌کند و هر روز از فشار بر پالایشگاه‌ها و واردات سوخت سخن گفته می‌شود، بیش از نیمی از ظرفیت جایگاه‌های CNG کشور عملاً بلااستفاده مانده‌اند.
ایران حدود ۲۵۰۰ جایگاه عرضه CNG دارد که توانایی تأمین بیش از ۴۰ میلیون مترمکعب سوخت در روز را دارند، اما مصرف واقعی کمتر از ۱۸ میلیون مترمکعب است — یعنی نیمی از سرمایه‌گذاری‌ها خاموش مانده‌اند.
این در حالی است که دولت در مصوبه‌ای تازه وعده داده تا پایان برنامه هفتم توسعه، سهم CNG در سبد سوخت حمل‌ونقل کشور را از ۱۳.۳۶ درصد به ۱۵.۷۹ درصد برساند. قرار است این هدف با توسعه خودروهای دوگانه‌سوز، بازپرداخت سرمایه‌گذاری‌ها و اصلاح قیمت‌ها محقق شود.
اما واقعیت میدانی چیز دیگری می‌گوید: مردم همچنان به سمت بنزین گرایش دارند، خودروسازان از تولید گسترده خودروهای CNGسوز فاصله گرفته‌اند، و جایگاه‌داران از بازده پایین سرمایه‌گذاری و هزینه‌های سنگین نگهداری گلایه دارند.
به نظر می‌رسد مشکل سوخت در ایران نه کمبود منابع، بلکه سوءمدیریت در استفاده از ظرفیت‌های موجود است؛ همان داستانی که در پرونده انرژی کشور بارها تکرار شده از گاز تا بنزین، از کرسنت تا CNG./ تسنیم
"لازم به ذکر است درج اخبار حواشی هفتگی حوزه نفت و انرژی در این بخش به منزله تایید آنها نیست و سایت تحلیلی خبری نفتی‌ها صرفا گردآورنده اخبار در این بخش خبری می‌باشد."
