نفتی ها /فناوران یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان علاوه بر بومی‌سازی کاتالیست‌های مورد نیاز در تولید بنزین موفق به تولید نانوکاتالیست‌های مورد نیاز واحد RFCC شدند که تا پیش از این از کشورهایی چون آلمان، چین و روسیه وارد می‌شد و ایران را به ششمین کشور دارنده این کاتالیست تبدیل کردند.
شکل‌گیری این شرکت دانش بنیان از یک نیاز استراتژیک آغاز شد؛ یعنی کاتالیست مورد نیاز برای تولید بنزین. در حال حاضر بنزین یکی از نیازهای استراتژیک کشور است و ما در تأمین کاتالیست‌های آن همواره با مشکلاتی مواجه بوده‌ایم؛ چه به دلیل تحریم‌ها و چه در حوزه واردات و کیفیت محصولات تأمین‌شده.
در گذشته نیز کشور ونزوئلا به‌دلیل تحریم در حوزه کاتالیست با بحران شدید کمبود بنزین مواجه بود. این تجربه به یک نقطه عطف برای این شرکت تبدیل شد تا با استفاده از توان متخصصان، دانشمندان و نخبگان ایرانی، تیم فنی قدرتمندی را تشکیل دهد تا کشور را در برابر چنین تهدیدهایی ایمن نگه دارد.
همین موضوع باعث شد این شرکت از سال ۹۹ تیمی از محققان، دانشجویان و نخبگان کشور را گرد هم بیاورد تا این نیاز حیاتی را از پایه و بنیاد حل کند. این مسیر بسیار پیچیده بود، چرا که کاتالیست مورد نظر به‌صورت پودری بوده و از ترکیبات متعددی در مقیاس نانو تشکیل می‌شود؛ به همین دلیل تولید آن با کیفیت مطلوب، کار ساده‌ای نبود.
این محققان در نهایت موفق به تولید کاتالیست بنزین شدند و توانستند تمام تست‌ها، استانداردها و الزامات مورد نظر را با موفقیت پشت سر بگذارند و اکنون توان رقابتی در بازارهای داخلی و حتی بازارهای بین‌المللی را کسب کردند.
کاتالیست‌های تولیدی این شرکت از نوع «کراکینگ بستر سیال» است که در فرآیندهای پالایشگاهی نقشی کلیدی دارند و تولید آن‌ها نیازمند فناوری بالا و دانش بومی پیشرفته است.
کاتالیست کراکینگ بستر سیال که به اختصار FCC شناخته می‌شود، بر اساس اعلام این شرکت متشکل از زئولیت، خاک کمیاب و ترکیبات ارزشمند دیگر بوده که بواسطه آن برش سنگین برج تقطیر اتمسفریک، به محصولات ارزشمند از جمله محصول استراتژیک بنزین، گازوئیل و LPG تبدیل می‌شود.
بومی‌سازی نانوکاتالیست‌های پیشرفته واحد RCD از دیگر دستاوردهای این شرکت است. فرآیند RCD برای تصفیه برش‌های نفتی سنگین باقیمانده اتمسفری و خلأ (Residue) به کار گرفته می‌شود و با کاهش ترکیبات گوگردی (HDS) و سایر آلاینده‌ها، خوراک واحد RFCC را آماده می‌کند. این اقدام نه‌تنها به کاهش نانوکاتالیست مصرفی کمک می‌کند، بلکه به دلیل کاهش هزینه‌ها، سودآوری قابل‌توجهی برای پالایشگاه‌ها به همراه دارد.
خوراک ورودی فرآیند RCD شامل ته‌مانده برج‌های تقطیر اتمسفری (AR) و خلأ (VR) است که پس از عبور از فیلتر خوراک، وارد راکتورهای بستر ثابت می‌شود. واکنش HDS با استفاده از هیدروژن و در حضور نانوکاتالیست‌های پیشرفته انجام شده و خروجی آن شامل محصولات متنوعی مانند گازهای سبک، نفتای سبک و سنگین و مازوت کم گوگرد است.
پیش از این، نانوکاتالیست‌های مورد نیاز واحد RFCC از کشورهای آلمان، چین و روسیه وارد می‌شد. اما اکنون با توسعه نانوکاتالیست‌های پیشرفته توسط این شرکت دانش‌بنیان و همکاری پژوهشگاه صنعت نفت، ایران به عنوان ششمین کشور دنیا به دانش فنی تولید این نانوکاتالیست‌ها دست یافته است.
از جمله مزایای نانوکاتالیست‌های بومی این شرکت می‌توان به کیفیت بالا و رقابت‌پذیری با نمونه‌های خارجی، کاهش وابستگی به واردات و صرفه‌جویی ارزی و افزایش بهره‌وری پالایشگاه‌ها اشاره کرد./ایسنا