نفتی ها /آذر جزایری؛ ۲۴ خردادماه ساعت ۱۷:۵۵ بالاخره تهدید رژیم صهیونیست مبنی بر حمله به صنایع نفت و گاز جنوب کشور به حقیقت تلخ بدل شد و بخشی از فاز ۱۴ پارس جنوبی مورد حمله قرار گرفت؛ اما آتشی که دشمن سعی داشت با برافروختن و فراگیرشدن آن، بخشی از اقتصاد کشور را فلج کند، با تدبیر و درایتی مثال زدنی، آنچنان به سردی گرایید که تنها بخش کوچکی از این فاز تحت‌الشعاع آن قرار گرفت و تاکنون نیز بخشی از مناطق آسیب دیده وارد مدار تولید مجدد، شده است.
این آتش که به جان ردیف دوم گازی فاز ۱۴ پارس جنوبی افتاد، اگرچه منجر به قطع خوراک و توقف تولید پالایشگاه به مدت ۱۰ روز شد اما حکایت‌ها در دل خود به یادگار گذاشت؛ از جانفشانی افرادی که شاید باور آن در حالت عادی برای برخی غیرقابل باور بود تا فرار برخی از کارکنانی که گویی بعضی از انها، تاکنون هم به جایگاه‌های خود بازنگشته‌اند.
در دقایق اولیه حمله رژیم صهیونیست به این پالایشگاه که نه تنها سبب از مدار خارج شدن ردیف دوم گازی پالایشگاه و نشت گاز شد بلکه سبب آسیب رسیدن به بخش‌های دیگر این پالایشگاه براثراصابت ترکش‌های انفجارگردید. براین اساس گویا درهمان دقایق اولیه، نفرات سطح یک واکنش در شرایط اضطراری شرکت نفت و گاز پارس (POGC) شامل قائم مقام طرح، مدیر سایت، مدیر HSE و سرپرست حراست پالایشگاه جهت هماهنگی، مدیریت بحران، ارتباطات با خارج از پالایشگاه و … در سایت حضور داشته یا در اسرع وقت در سایت کنار عوامل اجرایی حضور می‌یابند و جهت جلوگیری از گسترش آتش وارد میدان می‌شوند.
اگرچه خوشبختانه این حادثه تلفات جانی نداشته و با سرعت عمل در مهار آتش و واکنش مناسب تیم واکنش اضطراری پالایشگاه موجب جلوگیری از تسری آتش‌سوزی به بخش‌های دیگر آن گردید؛ اما باید به این نکته اشاره نمود که در همان ابتدای کار بخش قابل توجهی از نیروی انسانی فعال در این سایت چه در بخش پیمانکاری و چه در بخش کارفرمایی رفتن را به ماندن ترجیح می‌دهند.
در این بین تیم بهره‌بردار پالایشگاه(POMC) به سرعت وارد عمل شده و پس از وقوع انفجار همزمان با قطع خوراک از ورودی و خروجی پالایشگاه، اقدام به تخلیه گاز و سیالات موجود در واحدها به سوی مشعل می‌کنند.
همزمان سایت از تمامی پرسنل غیرعملیاتی اعم از گروه‌های ساخت و ستادی تخلیه می‌گردد وتنها تیم ERT و تعدادی از پرسنل عملیاتی جهت انجام اقداماتی چون ایزولاسیون و تخلیه واحدهای فرآیندی، نگهداشت واحد آب آتش‌نشانی و پمپ‌های آن، نگهداشت واحد آب دریا جهت استفاده پس از کاهش سطح آب شیرین مخزن آتش نشانی در سایت باقی می‌مانند.
در دقایق اولیه انفجار، تیم آتش نشانی فاز ۱۴ با هوشیاری و واکنش سریع اقدام به خنک‌سازی تجهیزات مجاور آتش‌سوزی می‌کند تا از سرایت آتش و بروز انفجار در آنها جلوگیری شود؛ در نهایت خنک‌سازی و تلاش جهت کنترل حریق تا نیمه شب ادامه می‌یابد و پس از آن آتش به صورت کنترل شده حفظ می‌گردد تا از انتشار گازهای باقی مانده سیستم در محیط اطراف، پس از خاموش شدن آتش جلوگیری گردد؛ زیرا در صورت انتشار گازهای باقی مانده پس از خاموشی آتش احتمال انفجار مجدد وجود دارد.
سرانجام پس از کاهش گازهای باقی مانده در ساعت حدود ۵ صبح بیست و پنج خرداد ماه، آتش نیمه جان با استفاده از فوم خاموش می‌شود تا اطفاء کامل حریق در این لحظه اعلام گردد.
۳ ساعت پس از خاموش شدن اتش، درساعت حدود ۸ صبح مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در محل حادثه حاضر می‌شود و ابعاد آتش سوزی را مورد بازدید میدانی قرار می‌دهد.
پس از خاموشی
پس از ۲۴ ساعت عملیات بازرسی و پانچ برداری، صدمات و خرابی‌های ناشی از این حادثه با راهبری کارفرما، شرکت pomc به عنوان بهره‌بردار و شرکت پایندان به عنوان عضو کنسرسیوم این پالایشگاه مشخص شده و طی مدت ۱۰ شبانه روز کار بدون توقف، اثرات انفجار و ترکش‌های آن و خرابی تجهیزات سایر بخش‌های پالایشگاه مورد تعمیر و بازسازی قرار می‌گیرد تا هرچه سریعتر سه ردیف به مدار تولید کشور بازگردند.
در نهایت در ساعت ۱۲ شب چهارم تیرماه دریافت خوراک برای پالایشگاه فاز ۱۴ از سر گرفته می‌شود و روز پس از آن تزریق گاز به خط سراسری آغاز می‌شود.
نکات مهم:
۱- با توجه به اینکه حادثه مذکور در پالایشگاه‌های گازی مسبوق به سابقه نبوده و با توجه به نحوه عملکرد مطلوب برخی از پرسنل از جان گذشته پالایشگاه فاز ۱۴ در مدیریت بحران، اطفا حریق و بازسازی سریع آسیب‌ها می‌توان از تجربیات این گروه به عنوان‌درس آموخته استفاده بهینه برد.
۲- علیرغم تهدید مستقیم دشمن بر حمله به تاسیسات نفتی و پیش‌بینی محرز بسیاری از کارشناسان نسبت به هدف قرار گرفتن یکی از فازهای پارس جنوبی، نبود مدیران ارشد شرکت نفت و گاز پارس در منطقه قابل تامل است؛ اگرچه مدیرعامل این شرکت حدود ۱۴ ساعت پس از وقوع انفجار خود را به منطقه رسانده و چند روزی با حضور در این منطقه التیامی بر درد و نگرانی پرسنل بوده اما این اقدام این نکته را توجیح نمی‌کند که در زمان ایجاد این حمله که می‌توانست ابعادی بزرگتر داشته باشد مدیران ارشد و مرتبط کارفرما در منطقه حضور نداشته‌اند؛ بعنوان مثال باید پرسید مدیر توسعه شرکت نفت و گاز پارس و مجری طرح در شرایط چنین بحرانی که کارکنان حاضر در پارس جنوبی به شدت تحت فشار روحی قرار گرفته بودند علیرغم مسوولیت مستقیم در کجا حضور داشته‌اند که در منطقه نبوده و پس از آن نیز در منطقه دیده نشده‌اند؟
۳- شرح وقایع این حمله تنها در راستای آن است که تجربه‌ای به تجربیات صنعت بزرگ کشور افزوده شود؛ اینکه اگر مدیران ارشد شرکت نفت و گاز پارس از ۲ روز گذشته که زنگ هشدارهای حمله به تاسیسات نفتی به صدا درآمد در منطقه می‌بودند تا چه اندازه از نیروها در لحظه بحران سایت را ترک می‌کردند و یا اساسا تاثیر حضور انان در لحظه خاموش نمودن اتش برروی کارکنان چقدر می‌توانست باشد؟ آیا در سرعت عمل کارکنان و حضور بیشتر نیروی فعال در خاموش کردن آتش این امر میسر بود؟
۴- دراخر باید تشکر کرد از مدیران و کارکنان فعال این سایت چون نیروهای جان برکف آتش نشان این فاز و مدیر حراست، مدیرو کارکنان HSE و قایم مقام این طرح آنهم در زمانی که رییسی وجود نداشته، جان بر کف پای حفظ سرمایه ملی ایستادند و امروز شایدباید شکوه فعلی عسلویه و حفظ شکل آن را مدیون همین چند افرادی دانست که ماندند و از خود گذشتند تا سرمایه ایران برای ایرانی حفظ گردد.