نفتی ها /حاشیه نحست این هفته "نفتی‌ها" را با پر تکرار ترین موضوع این روزهای صنعت پتروشیمی یعنی نحوه قیمت گذاری خوراک پتروشیمی آغاز می‌کنیم که هنوز هم که هنوز است بعد از کش وقوس‌های فراوان به نتبجه مطلوب خود نرسیده است!
حالا براساس برآوردها در صورتی که پیشنهاد وزارت اقتصاد در خصوص تغییر فرمول محاسبه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها که منجر به کاهش این نرخ میشود به تصویب هیئت وزیران برسد، شاهد کسری حدود ۸۰ هزار میلیارد تومانی در تبصره ۱۴ خواهیم بود.
با توجه به پیشنهادی که اخیرا توسط وزارت اقتصاد برای تغییر فرمول نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و ثابت شدن این فرمول برای ۵ سال مطرح شده، ممکن است نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به نحوی کاهش پیدا کند که شاهد کسری حدود ۸۰ هزار میلیارد تومانی در تبصره ۱۴ قانون بودجه کشور باشیم.
باید توجه داشت که تبصره ۱۴ در حقیقت مانند بودجه‌ای در دل قانون بودجه کل کشور است که منابع و هزینه‌های یارانه در آن قرار دارد. حتی منابع تبصره ۱۸ که برای تلفیق با منابع بانکی و تامین مالی پروژه‌های تولیدی در نظر گرفته شده نیز از منابع موجود در تبصره ۱۴ تامین میشود.
این در حالی است که اخیرا وزیر اقتصاد در پاسخ به سوالی در مورد تبصره ۱۸ و اجرای آن گفته است که آیین‌نامه تبصره ۱۸ تدوین شده و توسط معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شده است. امیدوار هستیم زمینه اجرای آن در استان‌ها و تخصیص منابع آن از هفته آینده فراهم شود.
حال این سوال وجود دارد که چگونه این وزارتخانه از یک سو پیشنهادی ارائه می‌کند که منابع مرتبط با تامین مالی تولید و رشد اقتصادی کشور را تضعیف می‌کند اما از سوی دیگر سخن از تخصیص منابع تبصره ۱۸ به میان می‌آورد./تسنیم
حاشیه بعدی هم ابهام در حفاری ۳۵ حلقه چاه جدید می‌پردازد.
حفاری ۳۵ حلقه چاه جدید در میدان مشترک پارس جنوبی، پروژه بسیار مهمی برای جلوگیری از کاهش تولید از این میدان مشترک است که ۷۰ درصد گاز کشور را تأمین می‌کند، اما به دلایل نامعلوم، این پروژه مهم با تأخیر در اجرا مواجه شده است.
در شرایطی که ۷۵ درصد سبد تأمین انرژی اولیه کشور را گازطبیعی تشکیل می‌دهد و ۷۰ درصد تأمین گاز کشور وابسته به میدان گازی پارس جنوبی است، این میدان مشترک و شرایط فعلی و آتی برداشت گاز از آن، اهمیت بسیاری در راستای امنیت تأمین انرژی کشور ایفا می‌کند.
هم‌اکنون تولید حداکثری گاز از میدان مشترک پارس جنوبی در سمت ایران حدود ۷۰۰ میلیون مترمکعب در روز است و قرار است این مقدار با بهره‌برداری از فاز ۱۱ پارس جنوبی، مقداری افزایش یابد. فاز ۱۱ آخرین فاز توسعه‌ای پارس جنوبی است و از این پس باید به دنبال حفظ و نگهداشت تولید میدان و فشارافزایی باشیم.
همانطور که سکوی فاز ۱۲ Cبه علت کاهش ظرفیت تولید در محل این سکو، از مدار خارج شد و این سکو به محل ۱۱B انتقال یافت، دیر یا زود، این اتفاق برای دیگر سکوها در فازهای مختلف پارس جنوبی خواهد افتاد و تنها راهکار جلوگیری از افت فشار و کاهش تولید، حفر چاههای جدید برای جبران کاهش تولید و به اجرا درآمدن طرح کلان فشارافزایی است.
به‌منظور جبران کاهش تولید از پارس جنوبی، طرح مهم حفاری ۳۵ حلقه چاه جدید در این میدان مشترک تعریف شد.
پنجم بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰، یعنی در ماه‌های نخست فعالیت دولت سیزدهم، رضا دهقان، معاون امور توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت ایران گفت: "لازم است تا ۱۰ سال آینده در بخش فشارافزایی چاههای پارس‌جنوبی، در مجموع ۱۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شود تا شاهد افت فشار در این میدان نباشیم."
دهقان همچنین از برنامه حفاری ۳۵ حلقه چاه جدید در پارس‌جنوبی با ارزش ۸۰۰ میلیون دلار خبر داد.
نوزدهم آبان‌ماه سال ۱۴۰۱ شبیر نبوی، جانشین رئیس واحد مهندسی بهره‌برداری و عملیات مخازن شرکت نفت و گاز پارس اعلام کرد: "حفاری ۳۵ حلقه چاه درون‌میدانی در میدان مشترک پارس جنوبی با هدف افزایش بهره‌وری و نگهداشت تولید گاز، به‌زودی آغاز میشود."
ششم تیرماه ۱۴۰۲، محسن خجسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران گفت: "به‌زودی پروژه حفاری ۳۵ حلقه چاه تازه در میدان گازی پارس جنوبی را در اختیار شرکت‌های خصوصی و داخلی کشور قرار می‌دهیم،"
آنطور که مشخص است، بعد از گذشت حدود ۲ سال، حفاری ۳۵ حلقه چاه جدید در میدان مشترک پارس جنوبی به منظور حفظ نگهداشت تولید، هنوز آغاز نشده است و از آنجایی که تکمیل حفاری این‌چاهها، حدود ۲ تا ۳ سال به‌طول می‌انجامد، اگر در سال جاری که میانه عمر دولت هستیم، این مهم آغاز نشود، عملا تکمیل این پروژه به دولت آتی موکول میشود.
حفاری ۳۵ حلقه چاه جدید در میدان مشترک پارس جنوبی، پروژه بسیار مهمی برای جلوگیری از کاهش تولید از این میدان مشترک است که ۷۰ درصد گاز کشور را تأمین می‌کند و در شرایطی که با ناترازی حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعبی تأمین روزانه گاز در زمستان مواجهایم، تأخیر در اجرای این پروژه، تبعات جبران ناپذیری می‌تواند برای کشور به‌همراه داشته باشد.
سال گذشته مناقصه‌ای برای حفاری ۱۵ حلقه چاه از مجموع ۳۵ حلقه توسط شرکت نفت و گاز پارس برگزار شد، اما با گذشت حدود ۶ ماه، از نتایج برگزاری این مناقصه، خبری منتشر نشده است.
حاشیه سوم هم به خبر پرتکرار این چند سال اخیر بازار بنزین یعنی گرانی شدن یا نشدن ان می‌پردازد که دوباره هفته ی گذشته جنجالی به پا کرده بود؛ که سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با تکذیب افزایش قیمت بنزین گفت: نرخ بنزین امسال هیچ تغییری نخواهد کرد.
مصطفی نخعی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با تکذیب شایعه سه نرخی شدن قیمت بنزین اظهار کرد: خبر سه نرخی شدن قیمت بنزین از اساس کذب است و نه دولت برنامه‌ای برای این مهم دارد و نه مجلس، زیرا چنین افزایش یا تغییری ابتدا باید در قانون بودجه سالانه کشور لحاظ شود و از آنجا که این تغییر و افزایش نرخ در قانون بودجه نیامده است، نرخ بنزین امسال هیچ تغییری نخواهد کرد.
وی افزود: متأسفانه هر از چندگاهی چنین شایعاتی در رسانه‌ها و فضای مجازی پخش میشود، اما به‌عنوان سخنگوی کمیسیون انرژی از مردم می‌خواهم به هیچ عنوان به شایعه‌ها توجه نکنند، زیرا هیچ تغییر و افزایشی در قیمت بنزین و گازوئیل در سال ۱۴۰۲ اتفاق نخواهد افتاد./خانه ملت
حاشیه آخر این هفته هم به بررسی روند روبه رشد بحران ناترازی گاز می‌پردازد.رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران گفت: همین امروز برای حفاری چاههای جدید به منظور حفظ و نگهداشت تولید در میدان گازی پارس جنوبی دیر شده و برای اینکار و همینطور فشارافزایی میدان، داریم زمان را از دست می‌دهیم.
سیدهاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران در نشستی خبری اظهار داشت: میدان پارس جنوبی بزرگترین میدان گازی جهان است که بین ایران و قطر مشترک بوده و متأسفانه ایران بیشتر به نفع شریک قطری خود اقدام کرده است.
وی افزود: ایران دومین دارنده ذخایر گازی جهان است و میدان گازی پارس جنوبی نقش مهمی در تأمین گاز کشور دارد، به‌طوری که ۷۰ درصد از گاز کشور از این میدان تأمین میشود و ۵۰درصد برق کشور به وجود میدان پارس جنوبی وابسته است، بنابراین پارس جنوبی را می توان شاهرگ حیاتی کشور دانست.
اورعی با بیان اینکه "شاهد روند روبه‌رشد بحران ناترازی گاز هستیم و سال به سال به میزان ناترازی افزوده میشود"، گفت: در سال ۱۴۰۱ همه کشور با کمبود گاز مواجه بود، اما با جایگزینی سوخت مایع در نیروگاه‌ها و صنایع، تلاش شد تا بخش خانگی به مشکل نخورد؛ اما با این وجود در شهرستان تربت جام، با ۲۴ ساعت یخ‌زدگی در این شهرستان و قطع گاز مواجه شدیم.
وی ادامه داد: در اوج نیاز به گاز در زمستان سال گذشته، تولید گاز از پارس جنوبی حدود ۷۰۰ میلیون مترمکعب بود و در واقع از حدود یک میلیارد مترمکعب تولید گاز غنی کشور در هر روز در اوج نیاز مصرف، ۷۰۰ میلیون مترمکعب از پارس جنوبی برداشت می‌شد؛ این رقم نشان‌دهنده نقش بسیار مهم این میدان مشترک به لحاظ اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی است.
رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران تصریح کرد: مشکل اینجاست که میدان گازی پارس جنوبی با افت فشار مواجه شده، فشار چاه‌ها در این میدان در ۲۰ سال اخیر از ۵۲۰۰ PSI به ۳۵۰۰ PSI رسیده و ما نشسته‌ایم و نظاره‌گر این افت فشار هستیم.
وی افزود: با ادامه این روند، پیش‌بینی شده از سال ۱۴۰۴، به علت افت فشار میدان، هر سال به اندازه یک فاز پارس جنوبی از میزان تولید کاسته شود.
اورعی با تأکید بر ضرورت حفظ و نگهداشت تولید فعلی گفت: در کنار طرح مهم فشارافزایی پارس جنوبی که باید اجرا شود، در دولت سیزدهم، حفاری ۳۵ حلقه چاه جدید به منظور حفظ نگهداشت تولید در دستور کار قرار گرفت، اما متأسفانه این طرح مهم روی کاغذ مانده و هنوز با گذشت نیمی از عمر دولت، اجرایی نشده است.
وی ادامه داد: همین امروز برای حفاری چاههای جدید به منظور حفظ و نگهداشت تولید، دیر شده و برای اینکار و همینطور فشارافزایی میدان، داریم زمان را از دست می‌دهیم.
رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران با بیان اینکه "افت تولید پارس جنوبی نیازمند تصمیم عاجل و اساسی است"، گفت: افت فشار به معنای افت تولید است و افت تولید در پارس جنوبی، به معنای کاهش تولید گاز در میدانی است که ۷۰درصد تولید گاز کشور به آن وابسته است.
وی افزود: در شرایط عادی، ۹۲درصد تولید برق کشور با مصرف گاز طبیعی صورت می گیرد؛ یعنی با نقش‌آفرینی حداکثری نیروگاه های حرارتی در تأمین برق، تشدید ناترازی و کمبود گاز، فطق در بخش گاز خود را نشان نمی دهد، بلکه در آینده در تأمین برق کشور نیز به مشکل می‌خوریم.
اورعی عامل بروز شرایط فعلی را اشتباه در سیاست گذاری دانست و گفت: اینکه تمام تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد گذاشته ایم و به‌گونه‌ای عمل کرده‌ایم که ۷۵درصد تأمین انرژی کشور وابسته به گاز باشد، اشتباهی راهبردی بوده و باید یک سبد انرژی متنوع ایجاد می‌کردیم.
وی ادامه داد: ناترازی و کمبود گاز یک وضعیت اورژانسی است اما متأسفانه، مسئولین امر متوجه این وضعیت و شدت بحران نیستند، چرا که عملکردها نشانی از عزم جدی برای رفع چالش های پیش‌رو ندارد.
رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران، دنبال راهکارهای کوتاه مدت گشتن را یکی از اشتباهات مدیریتی در ایران اعلام کرد و گفت: مشکل امروز ما ناشی از کمبود دانش فنی و یا ناشی از تحریم نیست، اگرچه این عوامل تأثیر گذارند اما مشکل اصلی، بحث مدیریت است؛ یعنی اگر همین امروز تمامی تحریم‌ها برداشته شود، باز هم به خاطر اشتباهات مدیریتی و رویکردهای اشتباه، مشکلات رفع نخواهد شد؛ پس باید ابتدا قبول کرد که راه را اشتباه رفته‌ایم و بعد، به فکر حل مسائل بود.
اورعی استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای رفع ناترازی گاز را از نکات مغفول مانده دانست و گفت: دولت نمی تواند مشکلات را خود رفع و رجوع کند، اگر کار را به بخش خصوصی واقعی واگذار کند و از ظرفیت بخش خصوصی به درستی استفاده کند، بسیاری از پروژه‌ها انجام خواهد شدف اما اگر بخواهد منتظر بماند تا بودجه‌ای تأمین شود و بعد کاری را شروع کند، زمان را از دست می‌دهیم.
وی افزود: اینکه وزی رنفت بگوید من نیاز به ۸۰ میلیارد دلار سرمایه دارم تا کارهای لازم را در بخش گاز و دیگر بخش ها انجام دهد، نشان دهنده همین نگاه دولتی است؛ درحالی که وزیر نباید منتظر تأمین مالی بماند، خود باید به دنبال تأمین منابع را راههای مختلف باشد.
رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران با انتقاد از نگاه کوتاه مدت و به دنبال راهکارهای کوتاه مدت در دولت های مختلف، گفت: در ۲۰ سال گذشته، همواره کارها از دولتی به دولت دیگر موکول شده و امروز با انباشت مشکلات در بخش انرژی به ویژه در گاز مواجهایم و اگر امروز هم اقدام عاجل و اساسی نکنیم، وضعیت فردا و سالهای بعد، تشدید بحران است.
اورعی با بیان اینکه "همانطور که در بخش تولید با عقب‌ماندگی در توسعه مواجهایم، در بخش مدیریت مصرف هم کاری نکرده‌ایم"، گفت: سالانه به طور متوسط حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد به تقاضای مصرف گاز کشور افزوده میشود اما رشد GDP در سالهای اخیر تقریبا صفر بوده، یعنی رشد مصرف به رشد اقتصادی منجر نشده است؛ یعنی در جای درست مصرف نکرده‌ایم.
وی ادامه داد: ما نیازمند توسعه اقتصادی با نگاه به بخش صنعت هستیم و توسعه صنعتی هم نیازمند تأمین انرژی است، اگر شاهد کاهش تولید گاز و تشدید ناترازی باشیم، کشور از توسعه بازمی‌ماند.
رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران خاطرنشان کرد: ما بدون تأمین نیاز انرژی، نیاز آتی توسعه‌ای را نمی‌توانیم تأمین کنیم و بدون توسعه صنعتی، به رشد اقتصادی نمی‌رسیم و در صورت عدم اصلاح روند موجود، در چشم به هم زدنی به پایان برنامه هفتم می‌رسیم بدون آنکه اهداف محقق شده باشد.
وی افزود: یکی از مشکلات که از ساختارسازی غلط در بخش انرژی ناشی میشود این است که به علت مفت نگه داشتن قیمت انرژی، الان دهک دهم که پردرآمدترین دهک کشور است، ۳۰ تا ۳۲ برابر دهک اول از یارانه انرژی بهره‌مند است.
لازم به ذکر است درج اخبار حواشی هفتگی حوزه نفت و انرژی در این بخش به منزله تایید آنها نیست و سایت تحلیلی خبری نفتی‌ها صرفا گردآورنده اخبار در این بخش خبری می‌باشد.