نفتی ها /فائزه پناهی؛ درست زمانی که اقتصاد جهانی زیر سایه تغییرات اقلیمی، جنگ‌های انرژی و فشار برای کربن‌زدایی دست‌وپا می‌زد، غول‌های نفت و گاز مانند آرامکو، اکسون موبیل، شل، شورون، توتال انرژی و بی‌پی همچنان تاج پولسازی جهان را بر سر داشتند.
حالا لیست پردرآمدترین شرکت‌های جهان در سال ۲۰۲۴ بار دیگر ثابت کرد که علی‌رغم وعده‌های جهانی برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، بازیگران سنتی انرژی همچنان اقتصاد را قبضه کرده‌اند.
آرامکو، با پشتوانه ذخایر عظیم نفت عربستان و کنترل استراتژیک بازار، نه‌تنها در صدر این لیست باقی ماند، بلکه میلیاردها دلار سود خالص به جیب زد. این شرکت با تمرکز بر صادرات انبوه و تنظیم دقیق تولید نفت، توانست موقعیت خود را به‌عنوان بزرگ‌ترین بازیگر انرژی جهان تثبیت کند. در همین حال، اکسون موبیل با استراتژی‌های توسعه‌ای گسترده و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های گاز و پتروشیمی، جایگاه خود را در بازار جهانی مستحکم کرد، هرچند کاهش قیمت نفت در سه‌ماهه پایانی سال، بخشی از درآمد این شرکت را کاهش داد.
اما شل و توتال انرژی هم برخلاف همتایان آمریکایی خود، روی انرژی‌های سبز و تجدیدپذیر شرط‌بندی کردند. شل با توسعه فناوری‌های جذب و ذخیره کربن و توتال با سرمایه‌گذاری در پروژه‌های خورشیدی و بادی، نشان دادند که مسیر پایداری می‌تواند سودآور باشد. اما منتقدان معتقدند که این تلاش‌ها بیشتر برای حفظ وجهه است تا تغییر بنیادین در مدل کسب‌وکار.
از سوی دیگر، شورون و بی‌پی با استراتژی‌های تهاجمی در گسترش پروژه‌های گاز طبیعی مایع (LNG) و سرمایه‌گذاری در میادین نفتی جدید، درآمدی چشمگیر ثبت کردند. شورون با حضور گسترده در بازارهای آسیا و قراردادهای استراتژیک، یکی از پایدارترین عملکردها را در این لیست داشت.
اما سوال اینجاست: چگونه این شرکت‌ها، در دورانی که شعار کربن‌زدایی بیش از همیشه شنیده می‌شود، همچنان سودهای میلیاردی می‌سازند؟
راز موفقیت آن‌ها در چند عامل نهفته است:
۱. تسلط بر زنجیره تأمین جهانی: آرامکو و اکسون با کنترل دقیق عرضه و تقاضا، همواره توانسته‌اند قیمت‌ها را در سطحی حفظ کنند که به نفع درآمدهایشان باشد.
۲. تنوع در سبد انرژی: شرکت‌هایی مانند شل و توتال با ورود به حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، توانسته‌اند سبدی متنوع از محصولات و خدمات ایجاد کنند که حتی در دوران کاهش تقاضای نفت، درآمد آن‌ها را تضمین کند.
۳. سرمایه‌گذاری هوشمندانه در فناوری: از جذب و ذخیره کربن گرفته تا هوش مصنوعی در مدیریت تولید، این شرکت‌ها به‌طور مداوم فناوری‌های پیشرفته را در خدمت بهینه‌سازی عملیات خود قرار داده‌اند.
۴. نفوذ در بازارهای نوظهور: حضور در کشورهای در حال توسعه و انعقاد قراردادهای کلان، این غول‌ها را به بازیگران بی‌رقیب در بازار جهانی انرژی تبدیل کرده است./forbes
موضوع مهمتر اما اینجاست که در سال ۲۰۲۴، این شرکت‌ها نشان دادند که حتی با کاهش تقاضای جهانی نفت و افزایش فشارهای زیست‌محیطی، می‌توانند نه‌تنها دوام بیاورند، بلکه درآمدهایی رؤیایی کسب کنند. شاید این موفقیت برای سهامداران جذاب باشد، اما برای جهانی که به‌دنبال کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی است، سوالی مبهم به جا می‌گذارد: آیا آینده‌ای بدون نفت واقعاً امکان‌پذیر است؟