نفتی ها /نخستین حاشیه این هفته نفتی‌ها را به ماجرای استعفای وزیر نفت اختصاص می‌دهیم، ماجرا از این قرار است که ماه پیش برخی رسانه‌ها، ازجمله دیده‌بان ایران تصویر نامه‌ای منتسب به غلامحسین اسماعیلی، رئیس دفتر رئیس دولت، را منتشر کردند که در آن خطاب به وزیر نفت خواستار برکناری یا جابه‌جایی هوشنگ فلاحتیان از معاونت وزارت نفت و محمدصادق عظیمی‌فر، دستیار وزیر، شده است. در این نامه که به تاریخ هشتم مهر ماه از سوی دفتر ابراهیم رئیسی به وزیر نفت ارسال شده با قید «فوریت» خواستار جابه‌جایی و برکناری این افراد شده‌اند.
البته در نامه دفتر رئیسی هم به علت این درخواست اشاره نشده است. اما به نظر می‌رسد انتساب این دو فرد به دولت قبلی ناخشنودی دفتر رئیس کابینه را به همراه داشته است. اکنون در حالی دولت سیزدهم خواستار برکناری فلاحتیان و عظیمی‌فر شده که بسیاری از انتصابات وزارت نفت بدون توجه به سوابق علمی و اجرایی افراد صورت گرفته است و حتی افرادی که هیچ پیشینه‌ای در صنعت نفت نداشته‌اند در این وزارتخانه صاحب کرسی‌های حساس و تصمیم‌گیر شده‌اند.
با این حال به نظر می‌رسد مبنای و ملاک دولت سیزدهم صرفاً استفاده از افراد «خودی» در دولت است و طبیعتاً هر شخصی که کوچک‌ترین نسبتی با دولت قبل داشته باشد جایی در این دولت نخواهد داشت و بدین شکل نامه عزل، برکناری یا جابه‌جایی او را می‌زنند.
امروز نیز اظهارات شریعتی‌نیاسر در مجلس نیز رنگ و بوی گلایه از استفاده از مدیران «غیر خودی» را در دولت داشت. گویا افرادی که تعلقی به گروه «امام صادقی»ها و «آستان قدس»ها نداشته باشند نباید کوچک‌ترین منصبی در این دولت داشته باشند. البته مشخص هم نیست که چرا اوجی برای نگه داشتن این دو مدیر در وزاتخانه تا استعفا و خانه‌نشینی پیش رفته است؟
به‌ویژه آنکه دیده‌بان ایران در گزارش خود به موضوع تهدید وزارت نفت به افشاگری توسط عظیمی‌فر اشاره کرده است. حال چه رازی در سینه دستیار وزیر نفت وجود دارد که منجر به حفظ او در این سمت شده است و اگر احیاناً قصد او مبارزه با فساد است، چرا از آن به‌عنوان برگ برنده‌ای برای گروکشی و نگه‌داشتن صندلی‌اش در وزارت نفت استفاده می‌کند؟
شریعتی‌نیاسر خطاب به رئیس دولت گفت: آقای رئیسی به درستی گشت ارشاد مدیران را آغاز کردید تا مدیران غیرتحول‌خواه را کنار بگذارید و در مواردی اقدامات خوبی نیز انجام شد، اما ظاهراً در وزارت نفت کارتان گره خورده است./ تجارت نیوز
حاشیه دوم هم به یادداشتی از سید غلامحسین حسنتاش میپردازد که سرنوشت نامعلوم قرارداد ۴۰ میلیارد دلاری گفته است.
شانزده ماه از امضاء تفاهم‌نامه ۴۰ میلیارد دلاری ایران و روسیه برای سرمایه‌گذاری روسیه در صنعت نفت ایران و همکاری دو کشور در امور صنعت نفت گذشت. در ۲۸ تیرماه ۱۴۰۱ یعنی ۱۶ ماه پیش تفاهم‌نامه همکاری راهبری بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت گازپروم توسط مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و قائم‌مقام مدیرعامل شرکت گازپروم امضاء شد.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در توضیح این تفاهم‌نامه گفته بود: توسعه میدان‌های گازی کیش و پارس شمالی، فشارافزایی میدان پارس جنوبی، توسعه ۶ میدان نفتی، سوآپ گاز و فرآورده، تکمیل طرح‌های ال‌ان‌جی، احداث خطوط لوله صادرات گاز و دیگر همکاری‌های علمی و فناورانه ازجمله مهم‌ترین محورهای تفاهم‌نامه بوده است.
سروصدا و تبلیغات بر روی این تفاهم‌نامه چند ماه ادامه داشت به‌طوری‌که یکی از روزنامه‌ها چند ماه بعد در آبان ۱۴۰۱ با نگارنده مصاحبه‌ای انجام داد و در آن مصاحبه توضیح دادم که قبلاً هم در دولت‌های گذشته و در همین دولت ازاین‌گونه تفاهم‌نامه‌ها بین دو کشور امضا شده که تقریباً به هیچ نتیجه‌ای نرسیده است و فهرستی از آنها را هم به شرح زیر ارائه کردم:
در سال ۹۲ یا ۹۳ وزیر وقت نفت اعلام کرد که با روسیه تفاهم شده که روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت از ایران برداشت کند و بخشی از وجه آن را به‌صورت نقد و بخشی را به‌صورت تهاتر کالا به ایران بدهد و همان وزیر در ۱۷ خرداد ۱۳۹۴ در بازگشت از اجلاس اوپک در مصاحبه‌ای اعلام کرد که از یک هفته دیگر صادرات ۵۰۰ هزار بشکه نفت به روسیه آغاز خواهد شد ولی عملاً هیچ اتفاقی نیفتاد. همین مسئله در اوایل کار دولت جدید و قبل از حمله روسیه به اوکراین و قبل از تحریم‌های غرب علیه روسیه مطرح شد و بعد از یک میلیون بشکه در روز که ابتدا مطرح شده بود به ۵۰۰ هزار بشکه و بعداً به ۱۰۰ هزار بشکه تقلیل پیدا کرد.
ظاهراً قرار بود از مهرماه ۱۴۰۰ عملیاتی شود ولی بازهم اتفاقی نیفتاد. در تیرماه ۱۳۹۷ علی‌اکبر ولایتی مشاور عالی رهبری پس از سفر به روسیه در مصاحبه‌ای اعلام کرد که روسیه آمادگی سرمایه‌گذاری ۵۰ میلیارد دلاری در حوزه نفت و گاز ایران را دارد.
در دی‌ماه سال ۱۴۰۰ جواد اوجی وزیر نفت به دنبال سفر به روسیه با اشاره به اینکه در زمینه مشارکت در توسعه میدان‌های نفتی و گازی، احداث پتروپالایشگاه، انتقال فناوری و تجهیزات فناورانه که به‌شدت موردنیاز صنعت نفت است، توافق‌های بسیار خوبی انجام شد و اسناد مهمی به امضا رسید، تصریح کرد مردم ایران به‌زودی اثرات این توافق‌ها را در حوزه انرژی خواهند دید، اما ما تا حالا کمتر شاهد تبدیل این تفاهم‌نامه‌ها به قرارداد و تحقق این وعده‌ها بوده‌ایم. البته چند شرکت کمتر شناخته‌شده روسی تاکنون برای توسعه چند میدان نفتی کوچک قراردادهایی منعقد کرده‌اند که عملکرد چندان مطلوبی نداشته‌اند.
در ادامه مصاحبه مذکور هم‌هم توضیح دادم که به چه دلایلی بسیاری از مسائل مطرح شده در این تفاهم‌نامه مانند سواپ گاز بی‌معنی و غیرقابل تحقق است.
حالا از این جدیدترین تفاهم‌نامه هم شانزده ماه گذشته است و جالب این است که در هیچ کجا هیچ سخنی از آن نیست. در این مورد هم مانند موارد دیگر معلوم نیست که بعد از ۱۶ ماه چه قراردادهایی در چهارچوب این تفاهم‌نامه به امضاء رسیده است. معلوم نیست هدف از انعقاد این‌همه تفاهم‌نامه‌های بی‌حاصل با روس‌ها چیست؟
و جالب این است که این همه خبرگزاری و نشریه و روزنامه و سایت‌های خبری که به‌محض وقوع رخدادهایی مانند این تفاهم‌نامه در رقابت تهیه گزارش و انجام مصاحبه در مورد آن هستند هم هیچ تقویمی برای خود ندارند که بعد از گذشت یک‌زمان قابل‌توجه، پیگیر شوند و از مقامات سؤال کنند که حاصل و نتیجه آن چه شد مگر یک تفاهم‌نامه ۴۰ میلیارد دلاری بین دو کشور شوخی است یا ملت ایران به شوخی گرفته شده‌اند!
حاشیه بعدی هم به گلایه نماینده مردم سبزوار از وزیر نفت و عدم توجه به توسعه LPG میپردازد.
علی اصغر عنابستانی در نشست علنی نوبت عصر امروز (دوشنبه، ۱۵ آبان ماه) مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه اظهار داشت: زمانی که در دولت قبل به دنبال طرح استیضاح وزیر نفت بودیم از آقای اوجی به عنوان یکی از کارشناسان مطلع دعوت کردیم و یکی از انتقاداتی که ایشان به دوران وزارت آقای زنگنه وارد کردند و صدای اظهارات ایشان نیز موجود است موضوع عدم توسعه LPG به دلیل تأمین نظر مافیای کپسول‌های واردات CNG بود.
نماینده مردم سبزوار، جغتای، جوین، خوشاب و داورزن در مجلس ادامه داد: وقتی آقای اوجی در دولت فعلی وزیر شد متعهد شد LPG را توسعه دهد حالا با دلایلی که ظاهراً از نظر ایشان دلایل درستی است کار را انجام نمی‌دهد اما از نظر من باید توسعه LPG انجام شود و دوستان در کمیسیون باید موضوع را پیگیری کنند.
لازم به ذکر است درج اخبار حواشی هفتگی حوزه نفت و انرژی در این بخش به منزله تایید آنها نیست و سایت تحلیلی خبری نفتی‌ها صرفا گردآورنده اخبار در این بخش خبری می‌باشد.