نفتی ها /یکی از موارد اساسی برای بی‌اثر کردن تحریم‌های نفتی، تغییر رویکرد از خام‌فروشی به سمت فرآورده‌فروشی و تولید محصولات نهایی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر در مسیر کاهش وابستگی کشور به نفت خام است که ایجاد و احداث پتروپالایشگاه‌ها و تبدیل نفت به فرآورده‌های متعدد، یکی از این راهکارهاست.
با وجود ضرورت حرکت به سمت ساخت پالایشگاه و پتروپالایشگاه، هزینه احداث و زمان‌بر بودن ساخت یک پالایشگاه یا پتروپالایشگاه در زمان فعلی و برای کوتاه‌مدت، راهکار بهینه نیست و استفاده از ظرفیت پالایشگاه‌های ساخته شده در کشور‌های تحریمی و برگرداندن آن‌ها به ظرفیت اسمی تولیدی خود با کمک خدمات فنی و مهندسی و نفت ایران، علاوه بر صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران، در کوتاه‌ترین زمان ممکن، فروش نفت ایران نیز به این پالایشگاه‌ها افزایش می‌یابد و نفت ایرانی از این پس تضمینی به فروش خواهد رسید.
کشور‌های واردکننده می‌توانند از نفت، میعانات و فراورده‌های نفتی ایران استفاده کنند، لکن با کشور‌های تولید کننده نیز می‌توان تعامل کرد؛ به‌طور مثال آن‌ها نفت خام سنگین تولید می‌کنند و ایران می‌تواند با دادن میعانات به آن‌ها نفت خام تولیدی را سبک‌تر کند.
در زمان تحریم‌ها، فروش فرآورده‌های نفتی از نفت خام ساده‌تر بود و در فروش فرآورده به‌اندازه نفت خام مشکل نداشتیم و عمده فشار تحریم روی نفت خام و خام‌فروشی است؛ بنابراین، هرچقدر بتوانیم محصولات را به فرآورده و محصولات پایین‌دستی تبدیل کرده و صادر کنیم، ارزش‌افزوده بیشتری داریم و در شرایط تحریم نیز آسیب کمتری می‌بینیم. ایران توانسته است با تعمیرات اساسی و تامین نفت پالایشگاه‌های آمریکای لاتین، سهامدار پالایشگاه‌های فراسرزمینی باشد.
این موضوع از دو جهت بااهمیت است: نخست اینکه، امکان صادرات نفت ایران برای تامین خوراک پالایشگاه فراهم می‌شود و با ایجاد یک بازار مطمئن، رقم صادرات نفت ایران در شرایط تحریم افزایش می‌یابد و دوم آنکه بخشی از فرآورده‌های نفتی تولیدی از پالایشگاه، سهم ایران خواهد بود که می‌تواند فرآورده‌های خروجی پالایشگاه‌ها را به راحتی و بدون ترس از تحریم شدن به فروش برساند و درآمد ارزی کشور را افزایش داد.
در همین رابطه با محمد جواد عسکری، نماینده مردم داراب و زرین دشت در مجلس یازدهم پیرامون این موضوع به گفت‌وگو پرداختیم.
محمد جواد عسکری در گفت‌وگوبا خبرنگار تابناک اقتصادی با اشاره به موضوع دیپلماسی اقتصادی در خصوص صادرات خدمات فنی مهندسی حوزه انرژی و پالایشگاه‌های فرا سرزمینی اظهار کرد: با توجه به اتفاقاتی که در دنیا افتاده است، در حوزه امنیت غذایی و انرژی باید تلاش داشته باشیم به رغم وجود همه تحریم‌ها، از ظرفیت همه‌ی کشور‌های دنیا استفاده کنیم، نگاه و رویکرد در مجلس ما این است که انشاءالله این اتفاق رقم بخورد. در حوزه انرژی، بحث پالایشگاه‌های فراسرزمینی وجود دارد که امکان فروش نفت ایران را تهیه می‌کند و در حوزه کشاورزی نیز بحث کشت فراسرزمینی به وقوع می‌پیوندد که امکان کشت مناسب محصولات و تامین امنیت غذایی را فراهم خواهد کرد.
او ادامه داد: ما در سند چشم انداز بیست ساله نظام تا افق سال هزار و چهارصد و چهار، باید علم را تولید و تکنولوژی حاصل از آن را صادر کنیم. در حوزه خدمات فنی و مهندسی نیز این ظرفیت در کشور ما وجود دارد که بتوانیم خدمات فنی و مهندسی را صادر کنیم و در ازای آن سهامدار پالایشگاه‌های فراسرزمینی شویم. در حوزه‌های دیگر نظیر کشاورزی، خدمات و گردشگری سلامت نیز این ظرفیت وجود دارد، اما باید این ظرفیت‌ها را از حالت بالقوه به حالت بالفعل تبدیل کنیم.
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس افزود: تلاش و رویکرد مجلس شورای اسلامی، ایجاد بستر و شرایط برای تبدیل ظرفیت‌ها به حالت بالفعل است. ما به عنوان نمایندگان مجلس، طرحی را در قالب دیپلماسی اقتصادی پارلمانی فعال کردیم که بتوانیم مسیر را برای رسیدن به یک نقطه مطلوب در راستای منویات مقام معظم رهبری هموار کنیم. دولت نیز در این زمینه اقدامات مناسبی انجام داده است که به عنوان یکی از این موارد، می‌توان مساله اقدامات فراسرزمینی دولت را معرفی کرد.
وی با اشاره به وضعیت کشور در حوزه انرژی افزود: ما در بحث تولیدات تجهیزات و تاسیسات حوزه نفت، گاز در صنعت پالایشگاه و پتروشیمی با مهندسی معکوس از زمان شروع تحریم‌ها در یک نقطه مطلوبی قرار داریم و کشور‌هایی مثل عراق، ونزوئلا، کوبا، برزیل و دیگر کشور‌های علاقه مند، شرایط کاملا برای صادرات خدمات فنی مهندسی فراهم است. این ظرفیت برای کشور‌های تحریمی همانند ما؛ مثل ونزوئلا و برخی کشور‌های آمریکای جنوبی بسیار بیشتر فراهم است و در قرارداد‌های جدید امضا شده در سفر اخیر اعضای دولت به ونزوئلا، در زمینه پالایشگاه‌های فراسرزمینی و صادرات خدمات فنی و مهندسی اقدامات مثبتی انجام گرفته است./تابناک
