نفتی ها /اکسونموبیل و شورون، دو ابرقدرت صنعت نفت، در حرکتی بیسابقه و تحولگرا، وارد بازارهای فناوری شدهاند. این تغییر مسیر استراتژیک، نهتنها نشاندهنده زوال تدریجی دوران حکمرانی سوختهای فسیلی است، بلکه پرده از تلاش این شرکتها برای بازتعریف نقش خود در دنیای انرژی برمیدارد. در حالی که تغییرات اقلیمی، سیاستهای جهانی و فشارهای اجتماعی مسیر سنتی این غولهای نفتی را به چالش کشیدهاند، اکسون و شورون اکنون بهدنبال حضور در بازارهایی هستند که آینده انرژی را شکل میدهند؛ از هوش مصنوعی و انرژیهای تجدیدپذیر گرفته تا فناوریهای کربنزدایی و زیرساختهای هیدروژن.
این ورود به بازار فناوری، زلزلهای در صنعت انرژی ایجاد کرده است. اکسون و شورون که زمانی تنها بر استخراج و فروش نفت و گاز متمرکز بودند، اکنون سرمایهگذاریهای هنگفتی در حوزه فناوری انجام دادهاند. این شرکتها با توسعه پروژههای جذب و ذخیرهسازی کربن، بهدنبال پاکسازی اثرات مخرب تاریخی خود بر محیطزیست هستند. اکسون با احداث مراکز عظیم کربنزدایی که ظرفیت جذب میلیونها تن دیاکسیدکربن از صنایع سنگین را دارد، گام بلندی در این مسیر برداشته است. شورون نیز با توسعه پروژههای مشابه و سرمایهگذاری در مناطق صنعتی استراتژیک، به یکی از رهبران فناوریهای کربنزدایی تبدیل شده است.
اما این تنها آغاز کار است. این غولهای نفتی اکنون از فناوریهای دیجیتال مانند هوش مصنوعی و اینترنت اشیا برای متحولکردن عملیات اکتشاف، استخراج و مدیریت شبکههای انرژی استفاده میکنند. این فناوریها نهتنها بهرهوری را افزایش دادهاند، بلکه زمان و هزینههای عملیاتی را بهطور چشمگیری کاهش دادهاند. شورون با ادغام این فناوریها در پروژههای خود، بهسرعت از دیگر رقبا پیشی گرفته و اکسون نیز با مدلسازیهای پیشرفته دادهمحور، آینده عملیات انرژی را بازتعریف کرده است.
از سوی دیگر، انرژیهای تجدیدپذیر و زیرساختهای هیدروژن به مرکز توجه این دو غول نفتی تبدیل شدهاند. شورون اخیراً همکاریهای گستردهای در تولید هیدروژن پاک آغاز کرده و در حال توسعه زیرساختهای مربوط به آن است. اکسون نیز در کنار سرمایهگذاری در پروژههای خورشیدی و بادی، برنامههایی برای تبدیل هیدروژن به یک منبع اصلی انرژی در زنجیره تأمین خود دارد. این رویکرد، نهتنها به کاهش وابستگی جهانی به سوختهای فسیلی کمک میکند، بلکه میتواند جایگاه اکسون و شورون را در آینده انرژی تضمین کند.
ورود اکسون و شورون به بازار فناوری، پرسشهای بزرگی را برای رقبا و سیاستگذاران ایجاد کرده است. آیا این غولها با منابع مالی و نفوذ جهانی خود میتوانند شرکتهای بومی فناوری را کنار بزنند؟ آیا سرمایهگذاریهای میلیاردی آنها به اندازهای سریع بازدهی خواهد داشت که فشارهای سهامداران و منتقدان را کاهش دهد؟ یا اینکه این حرکت جاهطلبانه، تنها راهی برای فرار از بحران سقوط سوختهای فسیلی است؟
این تغییر مسیر بدون چالش نیست. تغییر فرهنگ سازمانی در شرکتهایی که سالها به مدلهای سنتی انرژی وابسته بودهاند، یک نبرد داخلی است. همچنین، رقابت با بازیگران بزرگ فناوری مانند تسلا و استارتاپهای نوآور در زمینه انرژیهای پاک، عرصه را برای این غولها پیچیدهتر کرده است. اما آنچه مسلم است، حضور اکسون و شورون در قلب بازار فناوری بهمعنای پایان دوران انحصاری سوختهای فسیلی و آغاز انقلابی در دنیای انرژی است. این غولها اکنون نهتنها برای حفظ قدرت خود، بلکه برای تصاحب آینده انرژی وارد میدان شدهاند./Bloomberg Energy