نفتی ها /طی سال ۱۴۰۲ پتروشیمی تبریز در مجموع از ۴۶۰ هزار تن انواع محصولات شیمیائی و پلیمری قابل فروش، حدود ۱۰۹ هزار تن در بازارهای خارجی به ارزش تقریبی ۱۱۱ میلیون دلار و به فروش رفته است. در ۵ ماهه نخست سال ۱۴۰۳ نیز در این شرکت، تولید محصولات قابل فروش، بالغ بر ۱۸۰ هزار تن بوده است که با صادرات حدود ۴۲ هزار تن محصول به ارزش ۴۸ میلیون دلار، افزایش ۴۳ درصدی فروش ارزی را نسبت به دوره مشابه سال قبل ثبت کرده است.
همین افزایش تولید و درآمد ارزی با وجود مشکلات و چالش‌های حوزه پتروشیمی در شرایط تحریم، بهانه‌ای شد تا خبرنگار عصراقتصاد با سید نوراله میراشرفی، مدیرعامل پتروشیمی تبریز گفت‌وگوی اختصاصی انجام دهد که شرح آن را در ذیل می‌خوانید:
– پتروشیمی تبریز یکی از تولیدکنندگان به نام گرانول، پلی‌اتیلن و پلی‌استایرن است؛ چه برنامه‌ای برای رقابت با شرکت‌های تولید کننده داخلی و خارجی دارید؟
شرکت پتروشیمی تبریز با تولید اقتصادی محصولات متنوع پلیمری (انواع پلی‌اتیلن‌ها، پلی‌استایرن‌ها، ABS و پلی‌پروپیلن) و سایر محصولات شیمیایی، انعطاف بالا در تغییر نوع و گرید محصولات، تحویل سریع آن به بازارهای داخلی و خارجی، با تکیه بر سرمایه‌های سازمان و با رویکرد توسعه پایدار به تعهدات خود در قبال تمامی ذینفعان عمل می‌کند. این شرکت جهت رقابت با سایر تولید کنندگان داخلی و خارجی علاوه بر لزوم افزایش کیفیت محصولات از طریق بهینه‌سازی فرایندهای تولید و به کارگیری مواد شیمیایی با کیفیت بالا، ارتقای کیفیت بسته‌بندی و بهبود شرایط انبارداری، اقداماتی نظیر نیازسنجی و اقبال بازار به گریدهای خاص داخلی و وارداتی و افزایش ظرفیت جهت توسعه بازار را در برنامه کاری خود داشته است. همچنین علاوه بر تعامل سازنده و مداوم با مشتریان خود، پاسخگوی سئوالات فنی، شکایات، پیشنهادها و انتقادات آنان نیز بوده است.
– مواد اولیه مورد نیاز شرکت از داخل تأمین می‌شود یا از خارج؟ از کدام شرکت‌های داخلی مواد اولیه را تأمین می‌کنید؟
عمده خوراک پتروشیمی تبریز نفتا و گاز مایع است که از طریق پالایشگاه‌‌های کشور و مابقی از سایر منابع تأمین می‌شود. مواد شیمیایی اولیه به دلیل عدم تولید در داخل کشور، عمدتاً وارداتی بوده و بخشی نیز از طریق سازندگان و تولید کنندگان داخل کشور تأمین می‌شود.
– صادرات محصولات پتروشیمی تبریز چه میزان و به چه مقاصدی بوده و درکدام حوزه بیشتر ارز‌آوری داشته‌اید؟
پتروشیمی تبریز در سال گذشته حدود ۱۰۹ هزار تن انواع محصولات پلیمری و شیمیایی را به ارزش حدودی ۱۱۱ میلیون دلار به بیش از ۲۲ کشور صادر کرده است که کشورهای اروپایی، ترکیه، روسیه، آسیای میانه، حوزه بالکان و هند به ترتیب بیشترین سهم را داشته‌اند.
– مواد اولیه پلی‌اتیلن از داخل تأمین می‌شود یا از طریق واردات؟ برای تولید بیشتر، مشکلاتی چون توسعه بازار هدف و نگهداری آن وجود دارد؛ برای رفع چالش‌های بازاریابی و فروش چه تمهیداتی را اندیشیده‌اید؟
خوراک واحد پلی‌اتیلن، اتیلن و ۱-بوتن است که بخشی از اتیلن مورد نیاز از واحد الفین پتروشیمی تبریز و بخشی نیز از خط لوله اتیلن غرب تأمین می‌شود. ۱-بوتن نیز در واحدی مجزا در داخل شرکت و از طریق دیمریزاسیون کاتالیستی اتیلن ارسالی از واحد الفین تولید می‌شود. اما اکثر افزودنی‌های مورد استفاده و مواد اولیه تهیه کاتالیست، وارداتی هستند.
عمده مشکل واحد پلی‌اتیلن، مایع بودن خوراک نفتا و قیمت بالای تمام شده آن در مقایسه با سایر رقبایی است که خوراک گازی دریافت می‌کنند. این امر منجر به کاهش حاشیه سود نسبت به رقبا شده است. همچنین افزایش بی‌رویه تعداد واحدهای تولیدکننده پلی‌اتیلن و عرضه بیش از نیاز کشور و از طرفی تحریم‌های ظالمانه که سبب محدود شدن صادرات شده است، رفته رفته عرصه را برای تمامی تولید کنندگان تنگ کرده است.
البته پتروشیمی تبریز سعی کرده تا با تمهیدات خاص اثر تحریم‌ها را کاهش دهد. اجرای پروژه واحد جدید پلی‌اتیلن سنگین جهت تولید گریدهای ویژه مورد نیاز کشور، افزایش کیفیت تولیدات، تأکید بر تخصیص ظرفیت تولید فعلی به محصولات اختصاصی و پرفروش و بازاریابی خارجی از جمله تمهیدات اندیشیده شده در این زمینه بوده است.
– در مورد عملکرد مالی، طرح‌های توسعه‌ای، تولید و فروش در سالی که گذشت و همچنین ۵ ماهه ابتدای سال ۱۴۰۳ توضیح دهید؟
طی سال ۱۴۰۲ در مجموع از ۴۶۰ هزار تن انواع محصولات شیمیائی و پلیمری قابل فروش، حدود ۱۰۹ هزار تن در بازارهای خارجی و حدود ۳۲۰ هزار تن در بازارهای داخلی به فروش رفته است. در مقایسه با سال ۱۴۰۱، به میزان ۵ درصد افزایش تولید، ۴۵ درصد افزایش مقدار صادرات و ۶۹ درصد افزایش درآمد دلاری در حوزه فروش صادراتی داشته‌ایم و با وجود ثابت بودن تناژ فروش داخلی حدود ۹ درصد نیز افزایش درآمد ریالی در حوزه فروش داخلی ثبت شده است.
با تلاش‌های همکاران عزیز در شرکت، در ۵ ماهه نخست سال ۱۴۰۳ تولید محصولات قابل فروش، بالغ بر ۱۸۰ هزار تن بوده است که با صادرات حدود ۴۲ هزار تن محصول و به ارزش ۴۸ میلیون دلار، افزایش ۴۳ درصدی فروش ارزی را نسبت به دوره مشابه سال قبل ثبت کرده ایم.
همچنین در راستای اجرا و پیادهسازی طرح‌های توسعه‌ای، شرکت پتروشیمی تبریز پروژه احداث و راه‌اندازی واحد ۳۰۰ هزارتنی پلی‌اتیلن سنگین برای اولین بار با تکنولوژی داخلی و به صورت صد در صد دانش‌بنیان، پروژه احداث واحد استایرن مونومر/ اتیل بنزن و پروژه انتقال و استفاده از پساب شهری تصفیه‌خانه شهر تبریز جهت تأمین آب مورد نیاز خود را در دست اقدام دارد. در این بین در زمینه‌های مختلف از جمله تولید گریدهای جدید و بهینه‌سازی عملکرد تجهیزات و فرآیندهای تولید، اقدامات مهمی انجام شده است.
– از آنجایی که صنعت پتروشیمی ایران، مدیون کار و خلاقیت نیروی انسانی است؛ چه تدابیری را در حوزه واحد منابع انسانی و برای رفع مشکلات پرسنل خود در نظر گرفته‌اید؟
طی سال گذشته، تمامی کارکنان پیمانکاری شرکت (حدود ۹۰۰ نفر) به حالت قراردادی مستقیم تبدیل وضعیت شده‌اند و همچنین جهت جایگزینی نیروهای بازنشسته و یا در حال بازنشستگی، ضمن اخذ مجوز، استخدام نیرو از طریق آزمون صورت پذیرفته است. همچنین واحد منابع انسانی شرکت، با روحیه‌ای برادرانه و دلسوزانه مسائل معیشتی و صنفی همکاران پر تلاش را پیگیری می‌کند.
– به عنوان سوال آخر بفرمایید که تولید پلی‌اتیلن و پلی‌استایرن چگونه و به چه میزان است و برای تولید این محصولات چه چالش‌هایی دارید؟ همچنین آیا محصولاتی شرکت پتروشیمی تبریز استاندارد بین‌المللی دارند؟
ظرفیت تولید اسمی واحد پلی‌اتیلن ۱۰۰ هزار تن و واحدهای پلی‌استایرنی مجموعاً ۱۳۰ هزار تن در سال (پلی استایرن مقاوم ۴۰ هزار تن، پلی‌استایرن معمولی ۷۵ هزار تن و پلی‌استایرن انبساطی ۱۵ هزار تن) است. مهمترین چالش در خصوص محصول پلی‌اتیلن، تولید اتیلن از طریق خوراک مایع نفتا است. قیمت بالای خوراک و مشکلات تأمین نفتای با کیفیت و تأمین اتیلن مورد نیاز از خط لوله عملا یکی از معضلات اصلی شرکت بوده است. همچنین با توجه به اینکه مواد اولیه کاتالیست و افزودنی‌ها عمدتاً وارداتی هستند، افزایش روزافزون نرخ ارز و مشکلات مربوط به واردات از طرف تأمین کنندگان معتبر سبب شده که فرایند خرید زمان‌بر باشد.
در مورد واحد پلی‌استایرن، از یک سو پیوستن تعداد زیادی واحد تولیدی در سال‌های اخیر به جمع تولیدکنندگان محصولات پلی‌استایرنی بدون در نظر گرفتن منابع و کشش بازار و از سوی دیگر تولید انحصاری استایرن مونومر در پتروشیمی پارس، چالشی بزرگ را برای تمامی تولید کنندگان پلی‌استایرن‌ها به ویژه پتروشیمی تبریز که اولین تولید کننده محصولات پلی‌استایرنی و از بزرگترین تأمین کنندگان نیاز صنایع پایین دستی کشور در حوزه محصولات پلی‌استایرینی در ایران می‌باشد، ایجاد کرده است.
لازم به ذکر است کیفیت محصولات پتروشیمی تبریز بسیار بالا بوده و تمامی محصولات پلی‌اتیلن و پلی‌استایرن پتروشیمی تبریز استانداردهای بین المللی کیفی و مدیریتی مورد نیاز از جمله گواهی food contact از سازمان غذا و داروی آمریکا FDA را دارا هستند و در بالاترین سطح کیفی تولید، بسته‌بندی و صادر می‌شوند.
– و سخن پایانی…؟
بر خود لازم می‌دانم از روزنامه وزین عصر اقتصاد و تمامی فعالان عرصه رسانه، خصوصاً رسانه‌های فعال در حوزه اقتصاد و صنعت نفت، گاز و پتروشیمی که به پویایی این صنعت کمک شایان توجهی می‌کنند، تشکر کنم.