نفتی ها /در هفته ای که گذشت عمده مباحث حوزه انرژی پیرامون بنزین و صف‌های طولانی بنزین بود که به نظر می‌رسد بهتر شده و ازادسازی پول‌های فروش نفت بوده است.؛ و در نخستین حاشیه این هفته خودنگاهی به روند آزادسازی پول‌های ایران در کره جنوبی خواهیم داشت که گویا طبق آمار حداقل سه ماه زمان نیاز است تا پول در اختیار ایران قرار بگیرد.
هفته گذشته بود که محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در صفحه شخصی خود در شبکه‌های اجتماعی از آزادسازی همه منابع ارزی ایران در کره جنوبی خبر داد و گفت: این منابع بصورت پرداخت بانکی جهت خرید کالاهای غیرتحریمی (نهاده دامی و دارو) استفاده می‌شود.
لازم به تاکید است که نزدیک به ۷ میلیارد دلار از منابع ارزی کشورمان به واسطه ی فروش نفت و میعانات گازی به کره جنوبی، طی سال‌های پایانی دهه ۹۰ بصورت وون (واحد پول ملی کره جنوبی) به بانک‌های کره جنوبی واریز شده بود که به دلیل تحریم های بانکی، بانک مرکزی دسترسی به این منابع ارزی نداشت و این منابع بلوکه شده بودند. به بعبارت دیگر از سال ۲۰۱۹ با توجه به کارشکنیهای صورت گرفته حتی امکان استفاده از منابع ارزی خود برای مصارف غیر تحریمی از جمله واردات کالاهای اساسی را نیز نداشت که این موضوع بایستی از سوی مراجع قضایی پیگیری شود.
همچنین گفتنی است در طی این سال ها، نه تنها به منابع ارزی بلوکه شده ایران در کره جنوبی، هیچ سودی تعلق نگرفت حتی به دلیل سیاستهای انبساطی بانک مرکزی کره بعد از همه گری کرونا، در نتیجه کاهش برابری وون به دلار، نزدیک به یک میلیارد دلار از آن منابع با کاهش ارزش برابری مواجه شد. اما در نهایت با توجه به توافقی که در خصوص تبادل زندانی ها میان ایران آمریکا صورت گرفت فرایند انتقال این منابع به حساب بانک های ایرانی در قطر آغاز شد که احتمالا بین ۴ تا ۶ هفته فرایند انتقال طول بکشد.
اما مکانیزم آزادسازی منابع بلوکه شده ایران، دارای پیچیدگی های مختلفی است. منابع ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در دو بانک ووری بانک (Woori Bank) و آی بی کی (Industrial Bank of Korea) کره جنوبی بلوکه شده بود. با توجه به اینکه این منابع با پول محلی کره جنوبی (وون) در این دو بانک نگه داری می شد ابتدا به حساب بانک مرکزی آلمان در سوئیس واریز خواهد شد تا آنجا فرایند تبدیل وون به یورو صورت گیرد.
نکته ای که در اینجا باید به آن اشاره کرد این است که با توجه به وجود محدودیت در خصوص تبدیل وون به یورو که حداکثر هفته ای ۵۰۰ میلیون وون کره اجازه تبدیل به یورو دارد، این فرایند احتمالا بین ۴ تا ۶ هفته طول خواهد کشید.
سپس بعد از تبدیل منابع ارزی در قالب وون کره جنوبی به یورو (که در نهایت مبلغی حدود ۵.۳ میلیارد یورو خواهد شد) و تحویل کامل این منابع به حساب بانک مرکزی کشور سوئیس در آلمان، این منابع به دو بانک در قطر واریز خواهند شد. بر همین اساس ۶ بانک خصوصی ایرانی به افتتاح حساب در این دو بانک قطری اقدام کرده اند که پس از وصول این منابع به بانک های قطری، ۵.۳ میلیارد یورو معادل حدود ۶ میلیارد دلار با نسبت های مختلفی به حساب آن ها واریز خواهد شد.
لازم به ذکر است پس از واریز منابع ارزی بلوکه شده ی ایران، در فاصله زمانی ۴ الی ۶ هفته اتی دسترسی بانک مرکزی به طور کامل به این منابع ایجاد خواهد شد که با توجه به اعلام رئیس کل بانک مرکزی ایران می تواند برای خریدکالاهای ضدتحریمی از جمله نهاده های دامی که بیشترین مصرف ارزی کشور متعلق به این گروه کالایی است، از آن ها استفاده کند. لازم به ذکر است منابع ارزی بانک مرکزی در قطر تا سقف قابل توجهی بیمه خاهد شد و تحت تاثیر نوسانات احتمالی قرار نخواهد گرفت.
اما نکته ی مهم تری که در خصوص آزادسازی منابع بلوکه شده ایران در کره جنوبی در یک فرایند ۴ الی ۶ هفته ای با توجه به توافق صورت گرفته با کره وجود دارد این است که آزادسازی این منابع گشایش های قابل توجهی را برای اقتصاد ایران با توجه به مثبت بودن تراز تجاری کشور در بر خواهد داشت.
گفتنی است با بازشدن دسترسی بانک مرکزی به این منابع ارزی، بانک مرکزی می تواند از این منابع برای واردات نهاده های دامی که بیشترین بخش سبد وارداتی ایران را (حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیارد) به خود اختصاص می دهند، استفاده کند.
از طرفی با توجه به برقراری تعادل در تراز تجاری کشور و برابری میزان واردات کشور با صادرات نفتی و غیر نفتی، حتی می توان از این منابع برای واردات خودرو استفاده کرد و چشم انداز های مثبتی را در این حوزه ترسیم کرد چرا که بانک مرکزی می تواند این ارزها را به بالاترین نرخی که فضای ارزی کشور را برهم نزند، در اختیار متقاضیان قرار دهد و از این منظر فرایند واردات خودرو تسهیل شود./تسنیم
حاشیه دوم هم از آغاز تخلیه نفت ایران در آمریکا خواهد گفت.داده‌های ردیابی نشان می‌دهد که یک نفتکش که مدت‌ها مظنون به حمل نفت خام تحریم‌شده ایران بود، اواخر روز شنبه تخلیه محموله خود را در نزدیکی تگزاس آغاز کرده است.
سرنوشت این نفتکش با نام «سوئز راجان» که پرچم جزایر مارشال را حمل می‌کرد به دلیل تنش‌ها میان تهران و واشنگتن در وضعیت نامعلومی قرار داشت، اما اکنون آسوشیتدپرس با تحلیل داده‌های ردیابی دریافته است که این کشتی در حال تخلیه و انتقال محموله خود به یک کشتی دیگر به نام " Mr Euphrates" در نزدیکی گالوستون در ایالت تگزاس (حدود ۷۰ کیلومتری جنوب شرقی هیوستون) است.
جنجال‌ها بر سر نفتکش سوئز راجان در فوریه ۲۰۲۰ از زمانی آغاز شد که گروه «اتحاد علیه ایران هسته‌ای» مدعی شد که این کشتی مشکوک به حمل نفت خام ایران از جزیره خارک که کلیه نفت صادراتی ایران از این جزیره به خارج از کشور صادر می‌شود، است.
این نفتکش برای ماه‌ها در دریای چین جنوبی در سواحل شمال شرقی سنگاپورتوقف و سپس بدون هیچ توضیحی به سمت خلیج مکزیک حرکت کرد. تحلیل‌گران معتقدند که محموله کشتی احتمالا توسط مقامات آمریکایی توقیف شده است، اگرچه هنوز هیچ سندی از دادگاه عمومی تا اوایل روز یک‌شنبه در زابطه با کشتی سوئز راجان ارائه نشده است.
مقامات جمهوری اسلامی ایران پیش از این هشدار داده بودند که در صورت تخلیه محموله این نفتکش، عاملان آن با پیامدهایی مواجه خواهند شد.
تاخیر در تخلیه محموله سوئز راجان به یک موضوع سیاسی برای دولت بایدن نیز تبدیل شده بود، زیرا این کشتی احتمالاً به دلیل نگرانی شرکت‌ها از تهدیدات ایران ماه‌ها در خلیج مکزیک متوقف شده بود.
گروهی از سناتورهای دموکرات و جمهوری‌خواه آمریکا طی یک نامه از کاخ سفید خواستند تا در مورد آنچه که در مورد محموله این کشتی که ارزش آن حدود ۵۶ میلیون دلار تخمین زده می‌شود، اطلاع‌رسانی کند. آنها گفتند که این پول می‌تواند به صندوق حمایت ایالات متحده برای حمایت از قربانیان تروریسم اختصاص یابد که به کسانی که از حملات ۱۱ سپتامبر و سایر حملات مشابه آسیب دیده اند، غرامت می‌دهد.
رسانه ها پیشتر نوشته بودند محموله نفت خام ایران در کشتی سوئز راجان که توسط ایالات متحده مصادره شده، چندین ماه است که در سواحل تگزاس باقی مانده و نمی‌تواند تخلیه شود، چراکه شرکت‌های تجاری هراس دارند، هر کشتی که محموله آن را منتقل کند توسط مشتریان خود کنار گذاشته شود.
یک فرد مطلع از این موضوع گفته بود که شرکت‌های کشتیرانی نگران هستند که در صورت انتقال نفت خام ایران به کشتی‌هایشان سایر خریداران نفت در سفرهای آینده از کشتی آنها استفاده نخواهند کرد.
شرکت‌های دریانوردی برای جلوگیری از استفاده از نفتکش‌هایی که ممکن است نفت خام را از کشورهای تحریم‌شده حمل کرده باشند، کنترل کشتی‌های چارتر را سخت‌تر کرده‌اند. شرکت‌ها به‌طور معمول، سه یا چهار قرارداد آخر کشتی را بررسی و اغلب از قراردادهایی که ممکن است بر سفرهای آینده تأثیر بگذارد، اجتناب می‌کنند.
مقامات جمهوری اسلامی ایران در هفته‌های گذشته بارها نسبت به تخلیه و فروش این نفت توقیف شده ایران که هم اکنون در سواحل تگزاس آمریکا قرار دارد، هشدار داده‌اند.
سردار علی فدوی، جانشین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در رابطه با نفت ایرانی توقیف شده توسط آمریکا گفت: واشنگتن بارها مرتکب اشتباهات محاسباتی شده و بارها هم به اشتباهات خود پی برده است. اگر دشمنان حماقت کرده و نفتکش ایران را تخلیه کنند مقابله به مثل خواهیم کرد، یکی از سیاستهای کشور از زمان جنگ تحمیلی تاکنون مقابله به مثل بوده است.
روزنامه وال استریت ژورنال نیز پیشتر گزارش داده بود که شرکت‌های آمریکایی به دلیل ترس از واکنش ایران حاضر نیستند، محموله توقیف شده در نفتکش سوئز راجان را تخلیه کنند.
این روزنامه نوشته بود که دادستان‌های فدرال آمریکا برای به حراج گذاشتن ۸۰۰ هزار بشکه نفت توقیف شده ایران که در یک نفتکش یونانی در سواحل تگزاس قرار دارد با چالش مواجه هستند، زیرا شرکت‌هایی که تخلیه نفت‌کش‌ها را انجام می‌دهند، می‌گویند که آن‌قدر نگران اقدامات تلافی‌جویانه ایران هستند که نمی‌توانند کار تخلیه این محموله را انجام دهند./ایسنا
حاشیه بعدی به مدل جدید سرمایه گذاری در نفت می‌پردازد.مهدی غضنفری، رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی از سرمایه گذاری مستقیم این نهاد در صنعت نفت خبر داد.
وی گفته است: دربیانیه سرمایه‌گذاری اعلام کردیم که ۷۰ درصد منابع خود را در حوزه انرژی خواهیم برد. مانند صنایع نفت، گاز و پتروشیمی. ۲۰ درصد از منابع را در معادن و صنایع معدنی سرمایه‌گذاری خواهیم کرد.
۱۰ درصد منابع را در صنایع هایتک، انرژی‌های تجدیدپذیر، فضای IT، ICT و ... خواهیم برد. براساس این بیانیه اینکه میدان آرش یا میادین دیگه را تحویل بگیریم، امکان پذیر است. البته تا زمانی که میزان سرمایه‌گذاری بیش از ۷۰ درصد تعیین شده نباشد. نکته دیگر در خصوص دیدگاه وزارت نفت است.
باید دید که وزارت نفت چه میادینی را به صندوق توسعه ملی پیشنهاد خواهد داد. در حال حاضر بخش تخصصی صندوق و بخش تخصصی وزارت نفت در حال گفتگو با یکدیگر هستند و باید دید که اولین میدانی که به صندوق توسعه ملی تحویل خواهند داد کدام میدان است. در هر صورت ما آماده هستیم. به محض اینکه میدان مشخص شود ما اعلام خواهیم کرد و مسئله محرمانه‌ای در این بین وجود ندارد.
حاشیه آخر این هفته هم به اظهارات رئیس مجلس و اشاره اش به نقطه ضعف کشور می‌پردازد.
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در کنفرانس بین‌المللی بهینه‌سازی و بهر‌ه‌وری انرژی ایران که دوشنبه، ۲۳ مرداد ماه در مرکز همایش‌های بین‌المللی پژوهشگاه صنعت نفت برگزار شد، اظهار داشت: زمان‌بندی برگزاری این کنفرانس بسیار تأثیرگذار است چرا که هم اکنون در حال تنظیم برنامه توسعه کشور هستیم و در جریان آن ناگزیریم برنامه‌ای تحولی داشته باشیم که آغاز و پیشران آن موضوع انرژی است به این معنا که انرژی نسبت به سایر مسائل اولویت داشته و در تصمیم‌گیری در این حوزه نباید در کشور تردید کرد.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر رسیدگی به لایحه برنامه هفتم در مرحله بررسی در کمیسیون تلفیق لایحه برنامه در مجلس قرار دارد که لازم است از همینجا دست نیاز به سمت متخصصان و پژوهشگران دراز کنیم تا در تنظیم آن با ما همراهی کنند، اظهار داشت: طی سال‌هایی که در قوه مقننه هستیم، هفته‌ای نبوده که در مجلس و کمیسیون انرژی نسبت به موضوع انرژی و برنامه غفلت کرده باشیم و به ویژه به لحاظ زمانی این موضوع برای ما بسیار مهم بوده است.
قالیباف با اشاره به ظرفیت‌های ذخایر حوزه نفت و گاز که در رتبه نخست جهانی قرار داریم، عنوان کرد: اما این نقطه قوت امروز تبدیل به یک نقطه ضعف شده است. از طرفی این موضوع یک بُعد فرصت و یک بُعد تهدید دارد. معتقدم امروز در جامعه بشری در شرایطی قرار داریم که فرصت‌ها پیش روی ما قرار دارند که به دو بخش با ریسک و بدون ریسک تقسیم می‌شود. در این میان جهش برای یک تحول بزرگ از طریق توجه به فرصت‌های با ریسک ایجاد می‌شود که نفت و انرژی نیز در این بخش قرار دارد.
رئیس قوه مقننه افزود: یکی از فرصت‌های با ریسک این است که در جریان تنظیم احکام برنامه باید بتوانیم تا پایان سال ۳.۵ میلیون بشکه در روز صرفه‌جویی کنیم. ظرفیت ما در حوزه نفت حدود ۹ میلیون بشکه است و وقتی به حوزه تولید می‌رسیم این رقم به حدود ۷میلیون بشکه در روز می‌رسد اما مصرف امروز ما حدود ۵ میلیون بشکه در روز است و این در حالی است که امروز می‌توانیم به طور متوسط ۶۵ درصد در حوزه انرژی صرفه جویی کنیم.
وی در ادامه با بیان اینکه معتقدیم هر تحول نیازمند استفاده از فرصت‌های با ریسکی است که امروز وجود دارد، ابراز داشت: امروز ناترازی در کشور ما همان فرصت با ریسک است که باید به آن توجه کنیم. ناترازی کنونی در حال حاضر با سرعت در حال حرکت به سمت بحرانی شدن است و نتوانسته‌ایم آن را متوقف کنیم.
قالیباف اضافه کرد: امروز برای هر یک میلیون مترمکعب گاز ۷ تا ۸ میلیون دلار هزینه می‌کنیم در حالی که هزینه برای صرفه‌جویی کمتر از یک دلار است، لذا نیازی به فکر کردن یا تصمیم گیری نیست و قطعاً ناگزیریم بحث صرفه‌جویی در مصرف را به‌سرعت پیش برده و جلوی رشد مصرف را بگیریم که ما را از ناترازی دور کرده و به سمت تعادل ببرد و از سوی دیگر ظرفیت‌های مالی مناسبی برای ما ایجاد کند.
رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان در ادامه با بیان اینکه نمی‌توانیم هیچ تحولی را داشته باشیم مگر اینکه به سه پایه آن توجه کنیم تا به کارآمدی برسیم، ابراز داشت: هوشمندسازی، شفاف‌سازی و مردمی‌سازی سه پایه اصلی کارآمدسازی است. امروز ایران در حوزه شدت مصرف انرژی در صدر جدول کشورهای دنیا قرار دارد که نقطه تحولی در این حوزه حضور مردم و پای کارآوردن آنها است. حضور مردم نیز به معنای این نیست که در زمستان و تابستان آنها را محدود کنیم و یا راهکار این باشد که صنعت را تعطیل کنیم.
وی در ادامه خطاب به حضار، عنوان کرد: شما به‌عنوان شرکت‌های حوزه انرژی و سرمایه‌داران هم مردم هستید و جوانان خلاق در حوزه انرژی که امروز مستضعف شده‌اند هم مردم هستند. مستضعف به این معنا است که ظرفیت و خلاقیت وجود دارد اما عناصری باعث شود این ظرفیت و خلاقیت نمایان نشده، بروز و ظهور نیابد و شکوفا نشود و کسی که جلوی این شکوفایی را بگیرد ظلم کرده است.
قالیباف افزود: راهکار برخی این است که یک صنعت بیاید و بخاری کم مصرفی را تولید کند که میزان مصرف انرژی را کاهش دهد اما مردم پول خرید بخاری را نداشته یا انگیزه آن را ندارند لذا باید اقدامی انجام دهیم که مردم انگیزه پیدا کنند. هرگاه حرف اقتصادی می‌زنیم باید به عرضه و تقاضا نیز توجه کنیم و باید انتفاع را با اولویت مردم ببینیم تا از تولید ۳.۵ میلیون بشکه در روز سهمی داشته باشند و بعد تصمیم بگیریم که چه میزان از آن در اختیار دولت قرار بگیرد.
رئیس مجلس تأکید کرد: ما باید کاری کنیم که مردم قدرت خرید کالاهایی برای صرفه‌جویی مصرف انرژی را پیدا کرده و انگیزه آن را نیز داشته باشند که به سمت استفاده از این وسایل بروند. با مصرفی که امروز در بنزین داریم نمی‌توانیم صرفه‌جویی کنیم. از سوی دیگر امروز نه تنها به سمت تولید خودروهای هیبریدی و برقی نرفته‌ایم بلکه اسقاط خودروها را نیز متوقف کرده‌ایم. خودروهایی هستند که گازوئیل و بنزین زیادی مصرف می‌کنند اما اسقاط نشده‌اند و همین باعث آلودگی هوا شده است.
لازم به ذکر است درج اخبار حواشی هفتگی حوزه نفت و انرژی در این بخش به منزله تایید آنها نیست و سایت تحلیلی خبری نفتی‌ها صرفا گردآورنده اخبار در این بخش خبری می‌باشد.