نفتی ها /طبق توافقی سه جانبه که در سال ۲۰۰۸ بین تهران، اسلام آباد و دهلی نو به امضا رسید قرار بر این بود که با احداث ۲۷۰۰ کیلومتر خط لوله که به آی پی موسوم شد، گاز میادین پارس جنوبی به پاکستان و پس از آن به هند برسد. اما هندوستان به بهانه‌های امنیت و قیمت از تعهد سه‌جانبه کناره‌گیری کرد. پس از آن دو کشور ایران و پاکستان توافق کردند طبق معاهده کار را پیش ببرند، در پی آن، ایران عملیات اجرایی خط لوله را تا سال ۲۰۱۱ به پایان رساند و به اسلام آباد نیز فرصت داد تا ۲۰۱۴ خط لوله را تکمیل کند تا در فاز اول ۲۱.۵ میلیون متر مکعب و در فاز بعدی روزانه ۳۰ میلیون متر مکعب گاز ایران به پاکستان ارسال شود.
اکنون بعد از گذشت بیش از یک دهه از این توافق، پاکستان هیچ اقدام موثری جز اظهار نظر مبنی بر عدم تامین منابع مالی و یا دستاویز قرار دادن تحریم‌های بین المللی علیه ایران در راستای عملیاتی شدن این خط لوله و برداشت گاز انجام نداده است.
مقامات اسلام آباد در اظهارنظری تازه اعلام کرده‌اند: به خاطر تحریم‌های ضد ایرانی آمریکا نمی‌توانند پروژه خط لوله گاز ایران-پاکستان را اجرایی کنند ولی در صورت برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، اجرای آن را ادامه می‌دهند.
در قرارداد میان تهران و اسلام‌آباد بندی آورده شده بود که اگر هر یک از طرفین به هر دلیلی تا ضرب‌الاجل تعیین شده احداث خط لوله در خاک خود را کامل نکنند باید روزانه ۳ میلیون دلار جریمه بپردازند.
حسن منتظر تربتی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در نشست خبری اخیر خود درباره احتمال شکایت از پاکستان درباره خط لوله گاز آی‌پی گفته بود: هنوز به این نتیجه نرسیده‌ایم که شکایتی از پاکستان داشته باشیم. به‌تازگی سفرهای مشترکی بین ایران و پاکستان در سطوح بالا انجام شده است و به نظر می‌رسد همکاری‌های رو به جلو داشته باشیم. ایران شبکه و آمادگی کامل را برای انتقال گاز در داخل کشور ایجاد کرده است، اما خطوط انتقال گاز پاکستان برای دریافت گاز ایران هنوز کامل نشده‌اند با این حال به نظر نمی‌رسد پاکستان اصل قضیه دریافت گاز ایران را منتفی کرده باشد.
در این ارتباط مهران امیرمعینی گفت: طرف پاکستانی هنوز اقدامی برای احداث خط لوله نکرده، بنابراین در حال حاضر صادراتی به این کشور نداریم.
وی افزود: ما خط لوله را تا نزدیک مرز کشیده‌ایم ولی پاکستان هیچ اقدامی برای برداشت گاز انجام نداده است. بعد از انعقاد قرارداد عملا از جانب اسلام آباد گام مثبتی مشاهده نکردیم، بعد از آن هم بحث تحریم‌ها و اینکه نتوانستند برای احداث خط لوله تامین مالی کنند، را مطرح کردند، بنابراین این پروژه به نوعی مسکوت مانده است.
مدیر عامل شرکت ملی صادرات گاز ایران تاکید کرد: ایران چندین بار اعلام کرده آمادگی صادرت را دارد و به راحتی می‌تواند در عرض ۶ ماه کار عملیاتی کند و از سمت ما مشکلی نیست.
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد اگر طرف پاکستانی همین امروز هم اقدام کند حدود ۲ سال برای تکمیل خط لوله زمان لازم است مگر اینکه مسیر خط لوله را عوض کند که این مساله نیاز به بررسی دارد.
امیرمعینی درباره خط لوله تاپی نیز گفت: اجرای این خط هم در حد حرف باقی مانده زیرا مشکلات افغانستان هنوز حل نشده و مسائل سیاسی هند و پاکستان هم مزید بر علت شده است. در کوتاه مدت نمی‌توان به آن خط لوله، امیدی داشت.
وی با بیان اینکه اگر بهانه‌های تحریمی پاکستان حل شود سهل‌الوصول‌ترین راه برای این کشور گرفتن گاز از ایران است، خاطرنشان کرد: اکنون همه چیز برای دریافت گاز آماده است. ما انتظار داریم پاکستان طبق آنچه در قرارداد به امضا رسیده به تعهد خود عمل کرده و گاز برداشت کند.
ایلنا