نفتی ها /رهایی از خامفروشی نفت که تبدیل شده به یکی از بزرگترین مشکلات و نقطهضعفهای کشور در مقابل دشمنان و تحریمها در گرو حرکت به سمت توسعه پتروپالایشگاهها و صادرات فرآوردههای نفتی، موضوعی که سازمان برنامه و بودجه و وزارت نفت بارها نادیده گرفتهاند و معلوم نیست چرا؟
برای بررسی علت ایموضوع قدری به عقب برمیگردیم، یعنی روزی که کمیسیون انرژی مجلس دهم، طرح احداث پالایشگاهها و پتروپالایشگاهها با استفاده از سرمایههای مردمی را تدوین کرد که طبق این طرح دولت میتواند با ایجاد مشوقهای اقتصادی مثل تنفس خوراک، نقدینگی سرگردان در کشور را جذب طرحهای پتروپالایشی کند زیرا معتقد بودند اعطای تنفس خوراک، جذابیت اقتصادی طرحهای پتروپالایشی را افزایش خواهد داد و به حل مشکلات تامین مالی این طرحها کمک میکرد.
پس از تصویب این طرح در صحن مجلس، در دی ماه سال گذشته آییننامه اجرایی این قانون در هیات وزیران تصویب شد و پس از آن وزارت نفت برای جذب سرمایهگذار جهت احداث پتروپالایشگاهها فراخوان عمومی صادر کرد. تا پایان سال ۹۸ شرکتهای فعال زیادی در حوزه نفت و گاز درخواست اولیه و طرحهای امکانسنجی خود را برای ساخت انواع پتروپالایشگاه به وزارت نفت ارسال کردند. در نهایت در پایان تیرماه ۸ طرح برای ساخت پتروپالایشگاه و ۱۲ طرح برای ارتقای پالایشگاههای موجود برای اخذ "تنفس خوراک" مورد تایید وزارت نفت قرار گرفتند.
این روند همچنان مسکوت ماند تا این که در اوایل مهرماه طی جلسه ای که هیئت امنای صندوق توسعه ملی با تاخیر زیاد برگزار نمودند، باز مطرح شد تعیین تکلیف نشد.
در همین جلسه زنگنه درباره ضرورت تعیین سهم سالانه تنفس خوراک نکات خود را بیان کرد و جدول پیشنهادی وزارت نفت در این باره را ارائه شد، اما رئیس جمهور و نوبخت با تنفس خوراک پتروپالایشگاهها مخالفت کردند تا اجرای این قانون همچنان در هالهای از ابهام قرار بگیرد.
بنابر اطلاعات واصله، محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه مخالف اصلی قانون پتروپالایشگاه در جلسه صندوق توسعه ملی است که دلیل مخالفت وی نیز مشخص نیست. در این بین شائبهای وجود دارد که استدلال رئیس سازمان برنامه و بودجه در مخالفت با این قانون این است که این قانون برآمده از دولت نیست و چون مجلس تصویب کرده است باید با آن مخالفت کرد. حال اینکه وقتی قانونی در مجلس تصویب میشود، اساسا موضوعات این چنینی دیگر محل بحث نیست و وظیفه دولت است که قانون را اجرا کند.
پس از مخالفت محمدباقر نوبخت با قانون پتروپالایشگاهها در جلسه قبلی صندوق توسعه ملی، اخباری در رسانهها مبنی بر همراهی وی با قانون به گوش رسید، اما در واقعیت باز هم شاهد مخالفت سازمان برنامه و بودجه با قانون رسمی این کشور هستیم که با هدف حل بزرگترین مشکل اقتصاد کشور یعنی خام فروشی نفت تصویب شده است.
اما سوالی که در این میان مطرح شد این بود که دلیل این مخالفت چه بود؟ طبق توضیحات روابط عمومی سازمان برنامه و بودجه، این سازمان ضمن تایید مخالفت خود با اعطای تنفس خوراک به پتروپالایشگاهها، بیتوجهی وزارت نفت به تنظیم یک جدول دقیق برای زمانبندی تنفس خوراک به پتروپالایشگاهها را به عنوان دلیل مخالفت خود ذکر کرده است. به بیان دیگر سازمان برنامه و بودجه، جدول تنفس خوراک وزارت نفت را دقیق و متناسب با شرایط واقعی کشور نمیداند.
در بخشی از جوابیه سازمان برنامه و بودجه آمده است وزارت نفت نسبت به ارزیابی صلاحیت متقاضیان بهرهمندی از تسهیلات قانون و معرفی طرحهای متقاضی به دبیرخانه صندوق توسعه ملی اقدام نموده است که میزان ظرفیت پیشنهادی در صورت تصویب به یکباره و بدون لحاظ زمانبندی مشخص از نظر این سازمان، مغایر با توان صندوق توسعه ملی و منابع ورودی صندوق از محل صادرات نفت خام و میعانات گازی، با نیم نگاهی به اعداد و ارقام مربوطه در سالهای اخیر و دوره تحریمها میباشد.
ادعای سازمان برنامه مبنی بر اهمال کاری وزارت نفت در تنظیم دقیق جدول تنفس خوراک در حالی است که بیژن زنگنه وزیر نفت در مراسم بهرهبرداری رسمی از سه خط لوله انتقال فرآوردههای نفتی گفته بود: در قانون احداث پتروپالایشگاهها آنچه سهم وزارت نفت بوده به طور کامل انجام شده است.
نکته جالب توجه این است که علیرغم تاکید سازمان برنامه و بودجه و وزارت نفت به ضرورت و لزوم اجرای قانون پتروپالایشگاهها، در حال حاضر با شرایطی مواجه هستیم که وزارت نفت ادعا میکند که تمامی اقدامات خود را به درستی انجام داده است و سازمان برنامه و بودجه نیز معتقد است وزارت نفت در این حوزه کمکاری کرده است.
و همه این اتفاقات در حالی اتفاق میافتد که ایران به دلیل تحریمها با کاهش تکلیفی تولید نفت مواجه شده و این نفت در مخازن ما حبس شدهاند. حال چرا نباید از این نفت حبس شده به عنوان یک وام (تنفس خوراک) برای احداث پروژههای پتروپالایشی استفاده شود؟ سوالی که محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه و بیژن زنگنه وزیر نفت باید به آن پاسخ بدهند./فائزه پناهی
پست الکترونیکی نفتیها به نشانی naftiha.ir@gmail.com برای دریافت نقطه نظرات، پیشنهادها، انتقادها و شکایات شما به عنوان پل ارتباطی این پایگاه خبری – تحلیلی با شما مخاطبان عزیز، در دسترس قرار دارد که شما مخاطبین عزیز نفتی ها میتوانید از این طریق با ما در ارتباط باشید.