نفتی ها /هفته گذشته برای دنیای نفت و انرزی هفته پر خبری بود که یکی از مهترین این اخبار مربوط به نشست اوپک و تصمیمش برای تمدید کاهش تولید نفت بود .
اما در این میان حضور زنگنه و حواشی آن در میان رسانههای داخلی و خارجی سرو صدای زیادی به پا کرد.
هماهنگی و همکاری روسیه با اوپک در دو سال گذشته تا حد زیادی در راستای منافع طرفین بوده و بهنوعی با نگرانی آمریکا همراه شده اما این همکاری نمیتواند با هر هزینهای، بهویژه بازی با اعتبار و جایگاه اوپک، همراه باشد؛ موضوعی که برای برخی کشورهای عضو اوپک، ازجمله ایران، بسیار گران آمد. این شرایط سبب شد تا وزیر نفت ایران بلافاصله و باوجود مناسبات ویژه با روسیه در حوزههای نفتی و غیرنفتی، در دفاع از جایگاه و اعتبار اوپک ظاهر شود و با استفاده از اعتبار سیاسی و رسانهای خود، ضمن برجستهکردن ابعاد منفی ماجرا برای دیگر اعضا، اعضای خاطی اوپک را که در این مسیر گام گذاشتهاند، به چالش بکشد.
مأموریت ویژه ایران در اجلاس اخیر در قالب دیپلماسی نفتی که بازتاب گستردهای نیز داشت، حراست از اعتبار و جایگاه اوپک بود که به نظر میرسد با توفیق بالایی نیز همراه شد. منطق ایران در این راه نیز تأکید بر رعایت سازوکارها و الزامات تعیینشده در چارچوب اوپک بود که از ابتدای شکلگیری این سازمان رعایت شده است. این رویکرد تضادی به همراهی دیگر کشورها همچون روسیه ندارد. در واقع طرف ایران در این چالش روسیه محسوب نمیشود بلکه اعضای اوپک مانند عربستان است که در سیاستی غیرمحترمانه نسبت به دیگر اعضا، تلاش دارد خود را به عنوان نماینده اوپک معرفی کند و از سوی اعضای این سازمان با دیگر کشورها وارد تعامل شد؛ اقدامی که بهطورقطع از سوی اکثریت اعضای اوپک قابل پذیرش نیست و نخواهد بود. بدیهی است تحرکات و تلاشهای ایران در حراست از اعتبار و جایگاه اوپک در تاریخ این سازمان ثبت خواهد شد.
اما حاشیه دوم این هفته نفتی ها نیز به ماجرای توقیف کشتی نفتکش ایران یدر تنگه جبلالطارق میپردازد.
در واقع ماجرا از اینجا آغاز میشود که، نفتکش ایرانی که حدود دو ماه پیش در حال عبور از دریای سرخ بوده است دچار نقص فنی میشود؛ این نفتکش از عربستان درخواست کمک میکند و عربستانیها نیز به آن کمک میکنند و در سواحل عربستان لنگر میاندازد تا تعمیرات آن انجام شود. تعمیرات این کشتی در این مدت طول کشید و عربستان اوایل به نوعی به آنها کمک میکردند و بستههای مواد غذایی برای خدمه نفت کش فرستادند و کمکهایی از این قبیل انجام دادند. اما در چند هفته اخیر عربستانیها برای تعمیر این نفتکش کمکی انجام نداده است. اکنون باوجود برطرف شدن نقص، سعودیها اجازه ترخیص این کشتی را هم نمیدهند و روزانه ۲۰۰ هزار دلار هزینه اضافی بابت نگهداری برای شرکت ملی نفتکش منظور میکنند.
در ادامه اما، ایران افرادی را از شرکت ملی نفت ارسال کرد و قرار شد تا کشتی برای تعمیرات با یدک کش به ایران آورده شود؛ اما چند روزی است که عربستانیها در ترخیص این کشتی تعلل دارند. علی رغم خوش رفتاری که عربستانیها در ابتدا داشتند اما در رساندن قطعات و هم چنین ترخیص این کشتی تعلل کردند.
از سویی دیگر، دولت جبل الطارق در بیانیهای گفته است که براساس شواهد، نفتکش گریس-١ حامل نفت ایران برای تحویل به یک پالایشگاه در سوریه بوده است. دولت بریتانا اعلام کرده که بر اساس تحریم ها علیه سوریه، اجازه تردد این نفتکش به سمت سواحل سوریه را نداده است.
حاشیه سوم این هفته هم با ماجرای پرسروصدا و مبهم رسوخ پرستوها به وزارت نفت میپردازد.
در میان انبوع اخبار زرد وسبز حوزه نفت، اما اخیرا اتهام تازه ای به وزارتخانه زنگنه و مدیران ارشد آن وارد شده است.
چندی پیش حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده شاهینشهر در مجلس گفت نهادهای امنیتی یک باند را دستگیر کردند که میان تعدادی از مدیران وزارت نفت نفوذ کردهاند. به گفته او در رأس این باند خانمی قرار دارد که با نفوذ بین ۱۶ نفر از پرسنل مهم و تاثیرگذار وزارت نفت توانسته تصمیمات مهمی را در وزارت نفت مسکوت بگذارد و ضربه کاری در این جنگ اقتصادی به کشور وارد کند.
این ادعا از سوی ابوالفضل ابوترایی نماینده نجفآباد نیز مطرح شد. ادعای تازه جدای از اینکه پای یک زن را به ماجرا ها علیه زنگنه باز کرد بلکه پای انگلیس را هم به این کارزار گشوده است. منتقدان می گویند خانم جاسوس با انگلیس مراودات دارد.
پس از آن جعفر منتظری، دادستان کل کشور نیز در برنامه تلویزیونی گفتوگوی خبری ادعای نمایندگان مذکور را تأیید کرد و گفت یک جرم روی داده و مقامهای امنیتی و اطلاعاتی و قضایی به ماجرا وارد شدهاند اما تحقیقها کامل نشده و به جایی نرسیده که قابل منتشر کردن باشد.
انتشار این اخبار کافی بود که رسانه های داخلی و خارجی مدعی نفوذ "پرستو" در وزارت نفت شوند. به ویژه آنکه چندی پیش وزیر نفت در توضیح اینکه چرا این همه تحت فشار قرار دارد گفته بود چرا که "زبان گویا، جیب بسته و کمربندی محکم دارم."
اما حاشیه آخر این هفته نفتی ها نیز به افشای اطلاعات یک معامله نفتی توسط رسانه ملی!
ماجرا از جایی آغاز شد که در یکی از برنامههای صبحگاهی شبکه سه سیما، مجری این شبکه در اقدامی عجیب اطلاعات جامعی در مورد کشتی نفتکش سالینا که در حال دور زدن تحریم نفتی بود را منتشر کرد. اطلاعاتی مانند مبدأ بارگیری، حجم محموله، مقصد آن در چین و مسیر دور زدن تحریمهای نفتی را به صورت جامع همراه با تصاویر و اطلاعات دقیق اعلام کرد!
مجری شبکه سه در این رابطه میگوید با توجه به تخمینهایی که از روی تصاویر ماهوارهای زده شده، میتوان گفت که این نفتکش محموله یک میلیون بشکهای را تحویل چینیها داده است.
وی با نشان دادن تصاویر هوایی از محل خرید نفت و همچنین تصویر یک نفتکش به نام سالینا تمام اطلاعات مربوط به یک معامله نفتی را افشا کرد.
این در حالی است که با توجه به اعمال تحریمهای ایالاتمتحده علیه ایران، مقامات کشور بر محرمانه نگه داشتن اطلاعات فروش نفت تأکید میکنند تا مبادا طرف آمریکایی متوجه مسیر دور زدن تحریمها شود جلوی راههای فروش نفت را بگیرد.
اطلاعات مربوط به مشتریان نفتی کشورها، اطلاعاتی محرمانه به حساب میآید و تلویزیون رسمی کشور نباید هویت خریدار نفت تحریمیاش را منتشر کند تا ریسک خرید را برای مشتریهای خود بالا ببرد.
اما در ادامه روابط عمومی برنامه «سلام صبح بخیر» در راستای «تنویر افکار عمومی» به حواشی مطرح شده در خصوص مسیریابی کشتی سارینا در برنامه امروز و محکوم کردن این برنامه به افشای مسائل محرمانه، پاسخ داد.
در این جوابیه آمده است: «علی رغم جو رسانهای مبنی بر مشکوک بودن اقدام برنامه «سلام صبح بخیر» در خصوص اعلام مسیر دور شدن تحریم نفتی کشتی سارینا، اطلاعات مطرح شده در برنامه امروز هفته قبل در قالب گزارشی با تصاویر ماهوارهای در نشریه بین المللی فایننشیال تایمز همراه با عکس و جزئیات کاملتر منتشر شده است.
بنابراین فرضیه افشای اسرار مملکتی و نقض محرمانه بودن این رویداد به کلی مردود است و قبلاً این اطلاعات به صورت گسترده و با زبان انگلیسی رسانه شده است.
بدیهی است اگر قرار بر ردیابی کشتی از سوی آمریکاییها باشد، این امر باید هفته قبل صورت گرفته باشد و نیازی به یادآوری کردن برنامه «سلام صبح بخیر» با زبان فارسی به طرف آمریکایی نیست.
مقتضی است طبق ماده ۲۳ قانون مطبوعات، این جوابیه جهت تنویر افکار عمومی در رسانه مبدا و دیگر رسانههایی که به این شایعه دامن زدند منتشر شود.»
سؤال اینجاست که چرا باید چنین اطلاعاتی در یک برنامه صبحگاهی منتشر شود و چه ارتباطی با موضوع این برنامه دارد؟ آیا هیچ نهاد نظارتی روی موضوعات منتشر شده در صدا و سیما کنترل ندارد؟ بدون شک تفاوت چندانی میان حامیان تحریمها و منتشرکنندگان این اطلاعات محرمانه وجود ندارد.
از سوی دیگر، با وجود افزایش موج انتقادها در مورد انتشار این اطلاعات از صدا و سیما، روابط عمومی این شبکه بجای عذرخواهی، همچنان پای حرفهای خود ایستاده و با آوردن عذر بدتر از گناه، اعلام کرده که این اطلاعات توسط رسانه آمریکایی فایننشال تایمز منتشر شده و این برنامه فقط به بازنشر این اطلاعات پرداخته است!