نفتی ها /چین و روسیه پس از جنگ اوکراین به سمت همکاری‌های گازی بیشتر و ایجاد خط لوله و انتقال زمینی گاز روسیه به چین می‌اندیشند و دراین میان باید پرسید نقش ایران در این تجارت چیست؟ و شاید بهتر آنکه باید پرسید ایران در شرایطی که روسیه به دنبال خریدار جدید و چین به دنبال فروشنده گاز بوده چه نقشی در پیشبرد اهداف خود و برد بیشتر دراین بازی ایفاء کرده است؟ سوالی که قطعا یک جواب دارد: " تفاهم نامه های بی پایه و اساس، سفرهای پی درپی و تحمیل هزینه این سفرها به کشور و دیگر هیچ!
از فوریه ۲۰۲۲ و پس از جنگ اوکراین ، جریان "عرضه انرژی" وارد فاز جدیدی شد. خط لوله " نورد استریم " به همراه " یامال " که بار اصلی صادرات گاز به اروپا و در حدود ۱۵۵ تا ۱۶۰ میلیارد مترمکعب گاز را به عهده داشتند ، با کاهش عرضه خود ، اروپا را با کمبود شدید گاز روبه رو کردند و متعاقبا پس از تحریم روسیه از سوی اتحادیه اروپا ، مسیر نفت و گاز این کشور دچار تحولی اساسی شد.
روسیه بعنوان بزرگترین صادر کننده گاز دنیا ، بدون تردید نمی‌توانست عرضه خود را محدود کند. از این رو علیرغم اعمال تحریم‌های سنگین از سوی کشورهای غربی، بازارهای جدیدی را برای خود ایجاد کرد و همین امر باعث شد تا کمترین خلل، هم در عرضه انرژی و هم در درامد ارزی این کشور ایجاد شود.
در تازه ترین تلاش روسیه برای خلق بازار جدید و عرضه انرژی خود ، این کشور در حال برنامه ریزی برای احداث خط لوله از شمال و شرق قزاقستان به سمت جنوب این کشور است تا علاوه بر تامین نیاز این کشور و اسیای میانه ، مسیر صادراتی گاز روسیه به چین هموارتر شده و مازاد گاز مصرفی این منطقه به سمت چین صادر شود.
از این طریق روسیه امکان دسترسی به خط لوله شماره ۲، ۳ و ۶ را بر اساس شکل زیر خواهد داشت که مسیر صادرات گاز روسیه به چین را رقم خواهد زد.اسیای میانه گاز کمتری تولید کرده و نسبت به جمعیت خود گاز بیشتری مصرف می‌کند و از این طریق، روسیه امکان صادرات بیشتری از گاز خود را به چین خواهد داشت. در حال حاضر نزدیک به 100 میلیارد مترمکعب ظرفیت انتقال گاز در اسیای میانه وجود دارد.
این برنامه از سوی دیگر قدرت چین را در بالا بردن ظرفیت " امنیت انرژی " خود ، انهم از طریق خط لوله و انتقال زمینی انرزی ، افزایش داده و از سوی دیگر " امنیت تقاضا " را برای گاز روسیه براورده خواهد کرد.
به نظر می‌رسد در سال دوم جنگ اوکراین ، مسیر انتقال و عرضه انرژی در جهان بطور کاملا محسوسی تغییر کرده و از گردش " عرضه انرژی " روسیه به سمت شرق و به ویژه چین ، پیوندهای این 2کشور محکم‌تر شده و نگرانی‌های غرب افزایش پیدا می‌کند.