حدود ۸ روز به زمان اعلامی برای تعیین سقف قیمتی برای نفت روسیه باقی مانده؛ بسیاری اجرایی شدن این تصمیم اروپا را به منزله صادرات بیشتر مسکو به بازار شرق دانسته و آن را تهدیدی برای صادرات ایران می دانند.

نفتی ها /حدود ۸ روز به اعمال سقف قیمتی برای محموله‌های دریایی صادرات نفت خام روسیه بیشتر زمان باقی نمانده است. با این وجود کشمکش در اتحادیه اروپا همچنان ادامه دارد. بلومبرگ در گزارشی در اینباره گفته که بن بست همچنان ادامه دارد زیرا اعضای اتحادیه اروپا بر سر اینکه حداکثر قیمت برای کاهش موثر درآمدهای نفتی مسکو چقدر باید پایین باشد، اختلاف نظر دارند. محدوده قیمتی پیشنهادی برای سقف قیمتی بین ۶۵ تا ۷۰ دلار است اما این نرخ ها هنوز به تصویب نهایی نرسیده است. البته مسئولین ایالات متحده آمریکا اصرار دارند که کشورهای عضو گروه هفت باید به‌زودی سقف قیمتی را برای صادرات نفت روسیه نهایی کنند.
هدف از اعمال طرح سقف قیمتی کاهش درآمدهای نفتی روسیه و در عین حال حفظ جریان نفت این کشور در بازارهای جهانی است. البته مسکو پیش از این تهدید کرده که به کشورهایی که سقف قیمتی علیه روسیه را اعمال کنند، نفتی نخواهد داد. در صورتی که روسیه تهدید خود را عملی کند، پیش بینی می شود که سهم این کشور از بازارهای آسیایی بیشتر و بیشتر شود. بازارهایی که پیش از این بخش عمده ای از آن در اختیار نفت ایران بوده، حالا در چنگ نفت روس هاست.

طنز تحریمی اروپا

اما برخی دیگر از کارشناسان اجرای این تصمیم اتحادیه اروپا بیشتر شبیه یک طنز می دانند. محمد علی خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک در اینباره به بازار گفت: محدود قیمتی پیشنهایی برای سقف قیمت نفت روسی حدود ۶۵ تا ۷۰ دلار یعنی حدود ۲۰ دلار کمتر از قیمت کنونی نفت برنت است. این رقم تفاوت زیادی با قیمت های فعلی نفت مسکو در بازار کشورهایی همچون چین و هند ندارد. ضمن اینکه روسیه تهدید کرده که در صورت اجرایی شدن این تصمیم عرضه نفت خود را متوقف کرده و این کاهش در سمت عرضه خود می تواند به عاملی برای بالا ماندن قیمت طلای سیاه در بازار جهانی تبدیل شود.
خطیبی : قیمت تمام شده تولید هر بشکه نفت برای روسیه حدود ۲۰ الی ۲۵ دلار است، اروپا و آمریکا با اجرای این تصمیم بیش از اینکه روسیه را تنبیه کنند، خود را تنبیه کرده و بار مالی بیشتری را به خود تحمیل می کنند
او با بیان اینکه قیمت تمام شده تولید هر بشکه نفت برای روسیه حدود ۲۰ الی ۲۵ دلار است، ادامه داد: اروپا و آمریکا با اجرای این تصمیم بیش از اینکه روسیه را تنبیه کنند، خود را تنبیه کرده و بار مالی بیشتری را به خود تحمیل می کنند.
روح الله کهن هوش نژاد کارشناس انرژی هم در اینباره به بازار گفت: از نظر بودجه‌ای، قیمت ۶۰ تا ۷۰ دلار، بودجه روسیه را در نقطه سر به سر قرار می‌دهد. بنابراین، چنانچه حد پایین سقف قیمتی، ۵۰ دلار باشد، این کشور را دچار کسری بودجه می‌کند. با این حال، قیمت ۵۰ دلار بازهم بالاتر از هزینه تولید هر بشکه نفت در روسیه (۳۰ تا ۴۰ دلار) است و در صورت رسیدن قیمت به این عدد، بازهم روسیه انگیزه تولید خواهد داشت چراکه هزینه بستن چاه و بازگشایی مجدد بسیار بالاتر است.

چند روز دیگر سقف قیمتی اعلام می شود؟

اعضای گروه هفت از جمله ایالات متحده همراه با اتحادیه اروپا و استرالیا، قرار است سقف قیمتی را برای محموله‌های دریایی صادرات نفت خام روسیه پنجم دسامبر (۱۴ آذر) اعمال کنند. رویترز به نقل از یک مقام ارشد خزانه داری آمریکا گفته که «این احتمال وجود دارد که سقف تعیین شده به جای ماهانه چند بار در سال تعدیل کند.»
بر اساس آمار موجود حدود ۷۰ تا ۸۵ درصد از صادرات نفت خام روسیه به جای خطوط لوله با نفتکش روانه بازارهای جهانی می‌شود، طرح یادشده برای این است که شرکت‌های کشتیرانی، بیمه و بیمه‌های اتکایی را از جابه‌جایی محموله‌های نفت خام روسیه در سراسر جهان منع کند، مگر اینکه به قیمتی کمتر از قیمت تعیین‌شده از سوی گروه هفت و متحدانش فروخته شود.

افزایش سهم بشکه های مسکو از بازار آسیا

کارشناسان پیش بینی می کنند که در صورت اجرایی شدن تعیین سقف قیمتی احتمالا حجم نفت روسی در آسیا افزایش می‌یابد و بشکه‌های بیشتری در این بازار خواهیم دید. برای واردکنندگان آسیایی، عملی شدن سقف قیمت تاثیر خاصی نخواهد گذاشت، چون روسیه وادار می‌شود که تخفیف خود را افزایش بدهد. اگر فرض کنیم روسیه نفت ۹۰ دلاری را با تخفیف ۳۰ دلار از هر بشکه عرضه کند به معنای قیمت ۶۰ دلاری برای خریداران است یعنی کم و بیش همان قیمتی است که آمریکا و اروپا می‌خواهند برای سقف قیمت تعیین کنند.
در صورت اعمال سقف قیمتی روسیه تهدید کرده که نفتی به کشورهایی که این تحریم را اجرایی کرده اند، نخواهد داد. در این صورت شاهد افزایش سهم بشکه های نفتی از بازار شرق می شویم. بدون شک تشدید رقابت در بازار آسیا باعث می شود که ایران تخفیف‌های بیشتری برای فروش نفت خود بدهد تا بتواند سهم خود را در بازار چین حفظ کند
کارشناسان مدعی اند که اعمال سقف قیمتی برای مسکو می تواند دردسرهایی را هم برای نفت ایران داشته باشد. البته که تدبیر ویژه در این باره ضرورت دارد. حمید حسینی رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی در اینباره به بازار گفت: تشدید رقابت در بازار آسیا باعث می شود که ایران تخفیف‌های بیشتری برای فروش نفت خود بدهد تا بتواند سهم خود را در بازار چین حفظ کند.

افت قیمت ها در بازار جهانی نفت

اما در حالی روز شمار برای اعمال سقف قیمتی آغاز شده که این روزها بازار نفت شرایط خوبی را تجربه نمی کند. هر بشکه نفت برنت نزدیک به ۲دلار کاهش پیدا کرد و ۶۳. ۸۳دلار فروخته شد. همتای آمریکایی آن، یعنی وست‌تگزاس اینترمدیت، نیز با ۶۶.۱دلار کاهش قیمت، ۲۸. ۷۶دلار معامله شد. به گفته فیل فلین، تحلیلگر انرژی، از آنجا که نزدیک تعطیلات «بازار با حجم پایینی روبه‌روست، از برخی سودها چشم‌پوشی می‌کنیم». هر دو شاخص نفت درحالی در پایین‌ترین بهای سطح ۱۰ماهه خود معامله شدند که سومین هفته متوالی روند کاهش را طی می‌کردند. داده‌های بازار حاکی از کاهش تقاضاست؛ به بیان دیگر در قراردادهای دوماهه، میزان عرضه از تقاضا بیشتر است و معاملات در دوره‌های کوتاه‌مدت با قیمت کمتر صورت می‌گیرد.
چین به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان، روز جمعه از شیوع تازه‌ای خبر داد. این موضوع کاهش تقاضای چین را کلید زده ‌است و تخمین زده شده که تقاضای روزانه نزدیک به یک‌میلیون بشکه نسبت به میانگین قبلی بایستد. این در حالی است که برخی دیگر از تحلیلگران کاهش عرضه حاصل از اعمال سقف قیمتی بر نفت روسیه را یک‌میلیون بشکه تخمین زده‌اند که با توجه به کاهش تقاضای چین به ‌نظر می‌رسد بازار در حال ورود به رکود است.
جالب است که بدانید برنامه اعمال سقف بها برای نفت روسیه از ماه آینده میلادی یعنی دسامبر اجرا خواهد شد، درست زمانی‌که اوپک‌پلاس نیز برای بازبینی میزان تولید و روند قیمتی بازار نشست برگزار خواهد کرد.