حوزه نفت و انرژی همواره سرشار از حواشی و اتفاقات غیرمترقبه و داستان‌های مختلف است، که در این بخش به این حواشی خواهیم پرداخت.

نفتی ها /حاشیه نخست امروز را با خبر تعطیلی چند جایگاه سوخت در شهرهای مختلف در تعطیلات این هفته و تشکیل شدن صف در جایگاه های سوخت در خراسان شمالی آغاز می‌کنیم از سویی دیگر هم کمبود سوخت در جایگاه‌های سوخت شهرستان مرزی سراوان در جنوب استان سیستان و بلوچستان طی چند روز گذشته موجب ایجاد صف‌های بسیار طولانی و به تبع آن سردرگمی و نارضایتی بسیاری از شهروندان شده است.

شرکت نفت اعلام کرد: تعطیلی برخی جایگاه های سوخت در خراسان شمالی موقتی است و ۲۹ نفتکش در حال انتقال بنزین به استان هستند.

روابط عمومی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه خراسان شمالی هم در این رابطه  اعلام کرد: «با توجه به افزایش ۴۰ درصدی مصرف بنزین در استان و تغییر مبادی تامین سوخت بعضی از جایگاه های سطح استان به صورت موقت تعطیل گردیده که با پیگیری های فراوان نفتکش ها بارگیری و به سمت استان در حال حرکت می باشند، لذا از شهروندان گرامی که خودروی دوگانه سوز دارند درخواست می شود ضمن رعایت صرفه جویی از سوخت جایگزین cng استفاده نمایند.

در سراوان هم اوضاع چندان بر وفق مراد نبود و کمبود سوخت در جایگاه‌های سوخت شهرستان مرزی سراوان از توابع منطقه بلوچستان واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان طی چند روز گذشته موجب ایجاد صف‌های بسیار طولانی و به تبع آن سردرگمی و نارضایتی بسیاری از شهروندان شده است.
دفتر استانی  به این موضوع که در سیستان و بلوچستان طی سال‌های اخیر در گزارشات متعددی به این معضل که هر از چند گاهی شدت می‌گیرد پرداخت و گفت: صف‌ها آنقدر طولانی و چند کیلومتری است که تا زمانی که چراغ بنزین روشن نشود و باک خودرو به آخر نرسد و مجبور نشوم، فکر رفتن سمت پمپ بنزین را هم نمی‌کنم؛ چرا که واقعاً معطلی چندین ساعته در پی دارد.
وی افزود: از مسئولان مربوطه خواستار حل این معضل چندین و چند ساله هستیم؛ کمبود سوخت در سراوان مشکل هر ساله ما است که تاکنون به صورت دائمی حل نشده و راه حل‌های مسئولان برای آن نیز مانند قرص مسکنی می‌ماند که به صورت کوتاه مدت مشکل را حل می‌کند.

اما در نهایت باید دید علت این اتفاق‌ها چیست و از بروز آتها پیشگیری کرد، و جال اینجاست که در حالی که مسئولان داثما به مردم توصیه می‌کنند که نگران نباشند و محموله‌های سوختی در راه است چندی قبل رئیس اتحادیه جایگاه داران استان آذربایجان شرقی، پیش بینی نموده است که بی تدبیری مسولین شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی استان موجب تعطیلی ناخواسته جایگاه ها خواهد شد.

رئیس اتحادیه جایگاه داران استان گفته است: با بررسی های میدانی بعمل آمده از جایگاه های عرضه سوخت توسط بازرسین اتحادیه متاسفانه شاهد برخی خرابی های مدت دار به لحاظ عدم امکان تعویض قطعات و نازل ها ازسوی شرکت پخش هستیم و بیم آن دارد با بی تدبیری های موجود در شرکت پخش، اکثر جایگاه ناخواسته تعطیل یا از مدار سوخت رسانی خارج شوند .
عضو هیات مدیره انجمن صنفی جایگاههای عرضه سوخت کشور در ادامه افزود: متاسفانه برخی رفتارهای جزیره ای و برخورد های سلیقه ای و تبعیض آمیز بین استانها و عدم رسیدگی به موقع به مشکلات صنفی جایگاه داران موجب ایجاد نارضایتی جایگاه داران گردیده و اینگونه برخوردهای سلیقه ای مدیران استانی و کشوری شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی استان قطعا تداوم نارضایتی ها را در پی خواهد داشت، و عدم تامین قطعات نازل های پمپ های بنزین قطعا مشکلات بزرگی را متوجه جایگاه داران خواهد نمود.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه این قطعات بصورت انحصاری و توسط برخی شرکتهای خاص وارد شده و توزیع آن نیز انحصاری بوده و خارج از توان مدیریت استانی است و برخوردهای تبعیض آمیز در توزیع قطعات مورد نیاز سامانه هوشمند جایگاه های سوخت به یک معضل و مشکل اساسی تبدیل شده و متاسفانه این مهم در استان آذربایجان شرقی کاملا مشهود و مورد اعتراض جایگاه داران و مردم واقع شده است و مدیریت استان توان حل این مشکل را ندارد .
 

حاشیه بعدی این هفته هم به ماجرای  لکه‌های نفتی در ساحل کنگان می‌پردازد.

هر چند آلودگی‌های نفتی موضوع جدیدی در استان بوشهر نیست و آلودگی‌های مختلفی که راهی دریا می‌شوند در روزهای مختلف سال مشکلاتی را برای محیط زیست دریایی استان ایجاد می‌کنند.

علاوه بر تأسیسات نفتی و گازی که در سواحل استان و همچنین در آب‌های خلیج فارس قرار دارند، شناورها و نفتکش‌ها نیز نقش اساسی در ورود آلودگی‌ها دارند.

در روزهای اخیر ورود آلودگی‌های نفتی به سواحل کنگان خبرساز شده و هر چند منشأ آلودگی به صورت دقیق هنوز اعلام نشده است ولی گفته می‌شود که شناورها و نفت‌کش‌ها مهمترین متهم در این زمینه هستند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر اظهار داشت: آلودگی‌های نفتی به عنوان یکی از مهمترین تهدیدها در خلیج فارس محسوب می‌شود که هر ساله شاهد ورود اینگونه آلودگی‌ها هستیم.

فرهاد قلی‌نژاد برخورد قانونی و قاطع با ورود این آلودگی‌ها را یک ضرورت دانست و خاطرنشان کرد: هر گونه تخلیه مواد آلاینده به اکوسیستم دریایی ممنوع است و با متخلفین طبق قانون برخورد می‌شود.

وی با اشاره به ورود لکه‌های نفتی به ساحل کنگان موجب ایجاد آلودگی محیط زیست در دریا و ساحل اضافه کرد: لکه‌های نفتی موجب ایجاد آلودگی در ساحل کنگان شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر گفت: بررسی اولیه نشان دهنده تخلیه مواد نفتی از شناور و کشتی‌های نفتکش است که اقدامات لازم برای شناسایی منشأ و کشتی متخلف با همکاری ارگان‌های متولی آغاز شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر از عموم شهروندان درخواست کرد تا پاکسازی کامل محدوده آلوده به لکه‌های نفتی در حدفاصل بندر تمبک تا شهر کنگان از ورود به ساحل خودداری و از شنا در محدوده آلوده به لکه‌های نفتی خودداری کنند.

 

حاشیه سوم این هفته هم به ماجرای بازی‌گردانی اتاق تهران در انتشار آمار نادرست‌ِ صادرات نفت ایران به چین پرداخته است.

اتاق تهران ماهانه گزارشی درباره میزان صادرات نفت ایران به چین ارائه می‌کند، در حالی که این گزارش در تضاد با همه گزارشات موسسات معتبر بین‌المللی است.

در ابتدا این سوال مطرح می‌شود که اساسا اتاق تهران چه جایگاهی برای اعلام میزان صادرات نفت ایران به چین دارد؟ آیا اتاق تهران همانند سازمان اوپک یا موسسات ردیابی نفتکش‌ها و سایر موسسات معتبر داخلی و خارجی، مرجعی برای اعلام آمار است یا اینکه هر نهاد و مجموعه‌ای می‌تواند با رسم چند نمودار و جدول برای خود آمار تولید کنند و به مخاطبان ارائه دهند؟
برای پاسخ به این پرسش بد نیست آخرین گزارش اتاق تهران با عنوان «مروری بر وضعیت متغیرها و شاخص های اقتصادی تیر ۱۴۰۱» را بررسی کرده و ادعای میزان صادرات نفت ایران به چین را با سایر موسسات خارجی مقایسه کنیم.
طبق تصویر ۱، اتاق تهران مدعی شده است که کل درآمد نفتی ایران از صادرات به چین در ۵ ماهه نخست سال ۲۰۲۲، میزان ۳۵۰ میلیون دلار بوده است که نسبت به سال گذشته ۴۷ برابر شده است‌.

تصویر ۱

طبق آمار اوپک، قیمت هر بشکه نفت ایران در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۰۵ دلار بوده است. بدین ترتیب طبق ادعای اتاق تهران، ایران در سال جاری میلادی روزانه فقط ۲۲ هزار بشکه نفت به چین صادر کرده است.
نکته جالب توجه اینکه طبق تصویر ۲، صادرات نفت ایران به چین در سه ماه فوریه، مارس و آوریل به چین صفر بوده است و در سال ۲۰۲۱ نیز تنها در ماه دسامبر چند محموله نفت به چین صادر کرده است، موضوعی که با همه گزارشات داخلی و خارجی با اختلاف زیاد مغایرت دارد.

تصویر ۲

اما طبق کپلر ادعای صادرات ۲۲ هزار بشکه‌ای نفت ایران به چین در حالی توسط اتاق تهران مطرح می‌شود که طبق گزارش موسسه ردیابی نفتکش‌ها کپلر، میزان صادرات نفت ایران به چین در سال ۲۰۲۲، بیش از ۶۱۷ هزار بشکه در روز بوده است (تصویر ۳ و ۴).

 

تصویر ۳

تصویر ۴

فاصله ادعای اتاق تهران مبنی بر صادرات ۲۲ هزار بشکه و گزارش کپلر مبنی بر صادرات ۶۱۷ هزار بشکه قابل تأمل است. ضمن اینکه در مقایسه ادعای اتاق تهران مبنی بر صادرات صفر در سه ماه فوریه، مارس و آوریل با گزارش کپلر نیز صحت و سقم ادعای اتاق را نشان می‌دهد.

ماجرا وقتی جالب می‌شود که، چندی پیش نیز یکی از رسانه‌ها با استناد به گزارش اتاق تهران مدعی شده بود‌ که روسیه، بازار نفت ایران در چین را تصاحب کرده است، ادعایی که مجیدرضا حریری رئیس اتاق مشترک بازرگانی و صنایع ایران و چین آن را غلط بزرگ عنوان کرده است.
حریری در این باره گفت: آمار اتاق تهران درباره کاهش فروش نفت ایران به چین غلط بزرگ است و صادرات نفت ما نسبت به قبل جنگ اوکراین کم نشده است، اتاق بازرگانی تهران آمار اشتباه می‌دهد و این آمار، مستند نشر غلط بزرگ توسط رسانه‌ها می‌شود.
او توضیح داد: نه بنده و نه اتاق تهران مرجع اعلام آمار فروش نفت ایران در دوره تحریم نیستیم، اما آمار رسمی اوپک نشان می‌دهد در چند ماه اخیر ۳۶ هزار بشکه در روز تولید نفت ایران افزایش داشته است، (با توجه به ظرفیت پالایشی ثابت ایران) این موضوع بدین معنا است که حداقل صادرات نفت مان نسبت به قبل جنگ اوکراین کم نشده است.
بنابراین گزارش مهرماه سال گذشته نیز اتاق بازرگانی تهران در گزارشی مدعی شده بود که درآمدهای حاصل از صادرات نفت ایران به چین در ۷ ماه نخست سال ۲۰۲۱ کمتر از ۱۱ میلیون دلار بوده است.
بر این اساس اگر قیمت هر بشکه نفت را ۵۰ دلار در نظر بگیریم، یعنی متوسط صادرات نفت ایران به چین روزانه فقط هزار بشکه بوده است. آماری که در مغایرت با گزارش همه موسسات خارجی از جمله اوپک، تانکر ترکرز، کپلر و غیره بود.
حال سوال ابتدای گزارش را تکرار می‌کنیم، اساسا اتاق تهران چه اعتبار یا مرجعیتی برای اعلام رقم صادرات نفت ایران به چین دارد؟ هدف اتاق تهران و رسانه‌های نزدیک به آن از انتشار گسترده نمودارها و جداول نقاشی شده و نادرست در فضای مجازی چیست؟
اگر اتاق تهران حاضر به پاسخ به این پرسش‌ها نیست، امیدواریم نهادهای نظارتی به موضوع شایعه‌پراکنی بازرگانان اتاق تهران درباره روابط ایران و چین ورود کنند./فارس

حاشیه آخر این هفته "نفتی‌ها" هم از وضعیتی گفته که  همه راه‌ها به مخبر ختم می‌شود!

جواد اوجی وزیر نفت علاقه‌ای با همکاری مجموعه‌های مجید قاسمی، مدیرعامل بانک پاسارگاد ندارد ولی برای رسیدن به هدف خود، با یک مشکل بزرگ مواجه است؛ مشکلی به نام محمد مخبر دزفولی معاون اول رئیس‌جمهور.

مجموعه بانک پاسارگاد به مدیریت مجید قاسمی که شرکت انرژی پاسارگاد را هم زیر نظر خود دارد، ازجمله بانک‌هایی است که ارتباط خوبی با دولت گذشته داشت و تا توانست از شرکت ملی نفت ایران پروژه گرفت. بده بستان‌ها به حدی خیره‌کننده بود که پس از پایان کار مهدی میرمعزی در انرژی پاسارگاد، علیرضا صادق‌آبادی مدیرعامل سابق شرکت ملی پالایش و پخش جایگزین وی شد.
اوجی و گروهش، خود را برای زمین زدن این شرکت در نفت آماده کردند اما امداد غیبی، به داد انرژی پاسارگاد رسید به‌طوری‌که باوجود تلاش‌ها برای خروج انرژی پاسارگاد از مناقصات، این انرژی پاسارگاد بود که نه‌تنها در میدان ماند بلکه یک مناقصه مهم را در میدان آزادگان جنوبی از آن خود کرد.
بااین‌وجود، تلاش‌ها برای کم‌رنگ کردن پاسارگاد ادامه داشت و درنهایت، در کنسرسیومی که برای توسعه آزادگان طراحی شد، کمترین سهم به بانک پاسارگاد رسید که موجب اعتراض مجید قاسمی شد و کار را به بیخ کشاند. اوجی اما سر موضع خود ایستاد ولی به‌زودی پشیمان شد تا در مراحل بعد، تفاهم‌نامه آزادگان تغییر کند و انرژی پاسارگاد به جمع توسعه‌دهندگان اضافه شود.
در این میان، رابطه ویژه محمد مخبر دزفولی و مجید قاسمی از کفر ابلیس مشهورتر است به‌طوری‌که پسر معاون اول، در شرکت‌های زیرمجموعه بانک پاسارگاد سمت‌های مهمی دارد که همین موضوع نشان می‌دهد چه منافع مشترکی میان طرفین وجود دارد. از سوی دیگر، مجید قاسمی دارای ارتباطات گسترده‌ای در سطوح مختلف نظام است که اوجی و گروهش، در حوزه ارتباطاتی حرفی برای گفتن در برابر قاسمی ندارند.
کار به‌جایی رسیده است که به نظر می‌رسد، پاستور به‌طور تمام‌قد پشت قاسمی ایستاده است و کار را برای اوجی سخت کرده است. وزیر نفت هم به‌خوبی می‌داند با ادامه این روند، کار را برای خود سخت می‌کند و باید درنهایت، آنچه را که به وی دیکته شده پیاده کند.
جنگ پاسارگاد و وزارت نفت وارد فاز جدی‌تری شده است و در این میان، مخبر دزفولی نقش مهمی ایفا می‌کند./میز نقت

 

مخاطبین عزیز پایگاه خبری–تحلیلی نفتی‌ها؛ شما می‌توانید از طریق پست الکترونیک naftiha.ir@gmail.com و دایرکت پیج اینستاگرام نفتی‌ها به آدرس @NaftihaNews برای ارائه نقطه نظرات، پیشنهادها، انتقادها و سایر پیام‌های خود با ما در ارتباط باشید.