تقابل گازی روسیه با اتحادیه اروپایی موجب می‌شود اروپایی‌ها زمستان سردی را پیش‌ رو داشته باشند که زمینه را برای امتیازگیری روس‌ها در مناقشه اوکراین فراهم می‌کند.

نفتی ها /قبل از شروع مناقشه اوکراین در ۲۴ فوریه سال جاری میلادی، اتحادیه اروپا بیش از یک سوم از گاز موردنیاز خود را از طریق روسیه دریافت می‌کرد.
در تصویر ۱، درصد وابستگی کشورهای اروپایی به گاز روسیه آورده شده است. با توجه به درصد وابستگی و حجم واردات، کشور آلمان وابستگی ۶۵ درصدی به گاز روسیه دارد.

تصویر ۱

بعد از اعمال تحریم‌های نفتی اتحادیه اروپا علیه روسیه، پیش‌بینی می‌شد که روس‌ها نیز از وابستگی کشورهای اروپایی به گاز خود برای اعمال فشار به آنها استفاده کنند و این اتفاق نیز افتاد، تا مناقشات بین روسیه و اروپا وارد فاز جدیدی شود.

*رمزگشایی از بازی گازی روس‌ها با اتحادیه اروپا

بدین ترتیب روسیه در ماه ژوئن جریان صادرات گاز به اروپا از خط لوله نورد استریم ۱ را به ۴۰ درصد ظرفیت کاهش داد. روس‌ها مدعی شدند که تأخیر در بازگشت یک توربین که توسط زیمنس انرژی در کانادا خدمات‌رسانی می‌شد، عامل کاهش ۶۰ درصدی صادرات گاز از نورداستریم ۱ شده است، توضیحی که البته آلمان آن را جعلی عنوان کرد.
سپس روسیه خط لوله نورد استریم ۱ را به طور کلی برای ۱۰ روز تعمیر و نگهداری سالانه در ماه جولای تعطیل کرد و در تاریخ ۱۴ جولای دوباره به سطح ۴۰ درصد بازگرداند.

تصویر ۲- خطوط لوله و میزان وابستگی اتحادیه اروپا به گاز روسیه

در ادامه چهارشنبه دو هفته گذشته، روسیه جریان صادرات گاز به اروپا از نورداستریم ۱ را از ۴۰ درصد به ۲۰ درصد (روزانه ۳۳ میلیون متر مکعب) کاهش داد. زیرا طبق دستورالعمل ناظر صنعت نیاز به توقف عملکرد یک توربین گازی زیمنس در ایستگاه کمپرسور در این خط لوله وجود داشت.

البته به گزارش رویترز، آلمان به عنوان آسیب‌پذیرترین کشور از محدودیت گاز روسیه عنوان کرد که هیچ دلیل فنی برای کاهش اخیر ندیده است و روسیه و غرب در واکنش به آنچه مسکو عملیات نظامی ویژه خود در اوکراین می‌خواند، ضربات اقتصادی خود را مبادله می‌کنند.

*برنامه اتحادیه اروپا برای «صرفه جویی در گاز برای زمستانی ایمن»

بازی روسیه با جریان صادرات گاز خود به کشورهای اروپایی، اتحادیه اروپا را بر آن داشت تا برنامه «صرفه جویی در گاز برای زمستانی ایمن» را برای ذخیره‌سازی گاز تدوین کنند. اروپایی‌ها به این قطعیت رسیده‌اند که با فرارسیدن زمستان سرد اروپا، جریان گاز روسیه قطع خواهد شد تا فشار بیشتری برای امتیازگیری از اروپایی‌ها وارد شود.
در نتیجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا قصد دارند با کنترل مصرف از ماه آگوست سال جاری تا مارس سال آینده و ذخیره‌سازی گاز صرفه‌جویی شده، نیاز گازی خود در زمستان را تامین کنند. بدین ترتیب اتحادیه اروپا به کشورهای عضو پیشنهاد داد که مصرف گاز در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۱۵ درصد کاهش دهند.
طبق گزارش رویترز، اروپایی‌ها با محدود کردن تقاضا، تغییر از گاز به زغال سنگ برای برخی از نیروگاه‌ها و افزایش واردات گاز طبیعی مایع (LNG) به طور پیوسته در حال ذخیره‌سازی گاز هستند.
اتحادیه اروپا قصد دارد تا ۱ نوامبر سال جاری تا ۸۰ درصد ظرفیت ذخیره‌سازی خود را پر کند. آلمان که بیشترین آسیب‌پذیری از کاهش جریان گاز روسیه را دارد، هدف بالاتری برای خود در نظر گرفته و قصد دارد تا ماه نوامبر ۹۵ درصد از ظرفیت ذخیره‌سازی خود را پر کند.
تصویر ۳، میزان ذخیره‌سازی گاز اتحادیه اروپا در مقایسه با سال‌های قبل را نشان می‌دهد. بر اساس داده‌های زیرساخت گاز اروپا (GIE)، سطح ذخیره‌سازی گاز اروپا ۷۰.۵۴ درصد پر است که از میانگین ۵ ساله ۷۰.۳۲ درصدی فراتر رفت.

تصویر ۳

*زمستان سردی برای کشورهای اروپایی در راه است

محمدامین راد کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس با اشاره به اهداف روسیه و اتحادیه اروپا در تقابل گازی می‌گوید: در حال حاضر در جنگ گازی روسیه و اتحادیه اروپا، هر دو طرف دعوا دو هدف مقابل هم را دنبال می‌کنند. هدف اتحادیه اروپا صرفه‌جویی در مصرف گاز و ذخیره‌سازی آن برای زمستان است و از طرفی دیگر روس‌ها نیز به دنبال این هستند که با کاهش مداوم جریان گاز از نورداستریم ۱ تمامی رشته‌های اروپا در کاهش مصرف را پنبه کنند و مانع از ذخیره‌سازی گاز اروپایی‌ها شوند.

به اعتقاد کارشناسان هر چند اتحادیه اروپا همه گزینه‌ها و سناریوهای جایگزین برای گاز روسیه را پیگیری می‌کند اما با توجه به وابستگی بالای اروپا به گاز روسیه، این اقدامات تنها بخشی از تبعات جبران‌ناپذیر کاهش صادرات گاز در زمستان پیش‌رو را تلطیف می‌کند.

در واقع آنچه واضح بوده این است که اروپایی‌ها زمستان سردی را پیش‌رو خواهند داشت که زمینه را برای امتیازگیری روس‌ها در مناقشه اوکراین فراهم می‌کند.