تولید آزمایشی از لایههای نفتی پارس جنوبی که به دلیل مشترک بودن با قطر اهمیت ویژه ای برای ایران داشت اواخر اسفند سال ۱۳۹۵ آغاز شده و طرح آن با ظرفیت تولید ۳۵ هزار بشکه نفت در روز به بهرهبرداری رسید.
نفتی ها /امضای قرارداد توسعه این میدان تا یک قدمی شرکت دانمارکی مرسک رفت، اما به نتیجه نرسید و درحالی که برخی شرکتهای E&P ایرانی اعلام کردهاند توان توسعه آن را دارند، به نظر می رسد وزارت نفت بنا بر دلایلی تمایلی به واگذاری طرح توسعه این میدان به شرکتهای ایرانی ندارد.
قرارداد خدماتی بیع متقابل طرح توسعه لایههای نفتی در سال ۱۳۸۳ با شرکت پتروایران امضا شد. این طرح به عنوان یکی از طرحهای زیرمجموعه شرکت نفت و گاز پارس مطابق برنامه زمانبندی اولیه قرار بود در طول ١٩ ماه به بهرهبرداری برسد که به دلایل متعدد، زمان اجرای پروژه به تعویق افتاد. پس از جدا شدن طرح از شرکت نفت و گاز پارس، سازمان مستقل این طرح با نام اختصاری SPOL از ابتدای سال ۱۳۹۳ با معرفی مجری، زیر نظر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران فعالیت خود را شروع کرد.
درحالی که تولید قطر طی چند سال اخیر بالغ بر ٣٠٠ هزار بشکه در روز بوده است ایران هنوز در مرحلهی پایلوت قرار دارد، هرچند قفل تولید از لایههای نفتی پارس جنوبی شکسته شد و چشم انداز بسیار مثبتی از بهره برداری تا سقف ١۵٠ هزار بشکه از لایه در حال تولید (داریان بالایی) به دست آمده است.
مذاکرات بی سرانجام با مرسک
در این بین شرکت مرسک که تقریبا تنها شرکتی بود که خواهان توسعه لایههای نفتی بود از همان زمان که قراردادهای IPC از سوی وزارت نفت معرفی شد علاقه خود را به توسعه لایههای نفتی آغاز کرد و مذاکرات بین طرفین آغاز شد و تا جایی پیش رفت که حتی محمد مشکین فام، مدیرعامل نفت و گاز پارس در نشست خبری خود که در پاییز سال گذشته برگزار شد از احتمال امضای دومین قرارداد IPC با مرسک تا دو ماه دیگر خبر داد.
البته این خبر با خرید بخش نفتی مرسک توسط توتال هرگز محقق نشد و بیژن زنگنه، وزیر نفت صراحتا اعلام کرد توسعه لایههای نفتی به توتال داده نمیشود.از سوی دیگر مشکین فام در آخرین نشست خبری خود اعلام کرد ایران برای مرسک جایگزین دارد.
اعلام آمادگی یک شرکت ایرانی برای توسعه لایههای نفتی
با این شرایط درحالی که هنوز مذاکره جدی با هیچ شرکتی برای توسعه لایه های نفتی آغاز نشده و خبری مبنیبر اعلام تمایل شرکتی برای توسعه لایههای نفتی به گوش نرسیده است برخی شرکتهای E&P ایرانی برای طرح توسعه این میدان ابراز تمایل کردهاند.
در این راستا،احمد قلعه بانی، مدیرعامل شرکت گلوبال پتروتک کیش با بیان اینکه در یک سال اخیر شرکت ملی نفت تمایل زیادی برای واگذاری توسعه لایههای نفتی پارس جنوبی به شرکت مرسک را داشته است،اظهار کرد: به همین دلیل مذاکرات شرکت گلوبال برای جلب همکاری در این میدان نفتی مدتی متوقف ماند. مجددا صحبتهایی را آغاز کردهایم و امیدواریم شرکت ملی نفت با توجه به اهمیت بهرهبرداری از خدمات داخلی توسعه لایههای نفتی را به شرکت گلوبال کیش واگذار کند.
وی ادامه داد: شرکت گلوبال کیش برای توسعه لایههای نفتی تجهیزات مناسبی در اختیار دارد که در کشور کم نظیر هستند. این شرکت میتواند با استفاده از شیوههای مناسب لایههای نفتی را به بهرهبرداری برسانند.
مدیرعامل شرکت گلوبال پتروتک کیش به این سوال که آیا شرکتهای ایرانی توانایی توسعه لایههای نفتی را دارند،پاسخ داد:بله. اگر شرکت ملی نفت بخواهد برای توسعه لایههای نفتی به شرکتهای داخلی اکتفا کند امکان پذیر است و میتوانیم این کار را انجام دهیم. البته در این راستا با متخصصان خارجی نیز رایزنیهایی را داشتهایم اما اگر امکان جلب مشارکت شرکتهای خارجی نیز نباشد، این شرکت به تنهایی توانایی توسعه لایه های نفتی را دارد. بنابراین می توان با اعتماد و اتکا به تخصص و تجربه شرکتهای ایرانی هرچه زودتر شاهد فعالیت بخشهای مختلف از جمله حفاری چاههای توصیفی منطقه B و C بود و سپس با کسب اطلاعات از کلیه قسمتهای این میدان مشترک، توسعه جامع آن را در بخش ایرانی آن شاهد باشیم.
وزارت نفت به دنبال تولید تجمعی از لایههای نفتی
این درحالی است که غلام رضا منوچهری،معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت در امور مهندسی و توسعه در آخرین نشست خبری خود درمورد مذاکره با شرکتهای ایرانی درمورد توسعه لایههای نفتی گفت: توسعه لایههای نفتی پارس جنوبی بسیار پیچیده است. ما به دنبال پیمانکار ذیصلاح هستیم که بتواند تعهد تولید کند. شرکتهای ایرانی علاقهمند هستند پول بگیرند و چاه بزنند ما به دنبال تولید تجمعی هستیم.