نفتی ها /پتروشیمی شیمیبافت که پس از توئیت وزیرکار بیش از گذشته بر سر زبانها افتاد از اواخر دی ماه سال گذشته تا کنون ۲ سرپرست به خود دیده که البته نحوه انتخاب سرپرست جدید این شرکت، که از ۷ اردیبهشت براین جایگاه تکیه زده با حرف و حدیثهایی مواجه است.
محمد علی رستمی در شرایطی بر صندلی سرپرستی این شرکت تکیه زده که در طول سابقه مدیریت خود همواره به عنوان سرپرست منصوب بوده؛ از سرپرستی امور بازرگانی پتروشمی مارون در سال ۱۳۹۷ گرفته تا سرپرستی پتروشیمی آبادان در سال ۱۴۰۰ و سرپرستی فعلی پتروشیمی شیمی بافت! هر چند که این امر را باید در کنار نحوه برکناری وی از سمت سرپرستی بازرگانی پتروشیمی مارون قرار داد که در آنزمان پس از افشای شایعاتی از ایجاد فساد در پتروشیمی مارون، مدیرعامل وقت این شرکت اقدام به برکناری مدیر بازرگانی خود کرد که برخی از کارشناسان این اقدام در آنزمان را فرار رو به جلوی آقای مدیرعامل خواندند. با اینحال عملکرد محمد علی رستمی در زمان سرپرستی ۶ ماهه پتروشیمی آبادان نیز چندان مورد رضایت کارشناسان قرار نگرفته و معتقدند در طی مدیریت این مدیر برراس امور این پتروشیمی اگرچه عقب گرد جدی در عملکرد این شرکت دیده نشده اما در عین حال عملکرد مثبت مشهودی نیز دیده نشده است. دراین بین اگر از بحث نحوه انتخاب پر حاشیه سرپرست جدید شیمی بافت بگذریم باید به سرنوشت این شرکت نیز اشاره کرد که سالها پیش با ادغام شیمی تکس دراین شرکت قرار بود طی یک برنامه میان مدت این پتروشیمی را منحل کرد. این تصمیم در جمع مدیران آنزمان تاپیکو مطرح بود و دلیل آن تولید محصول سرطان زا و پر خطر این شرکت بوده است. اما در حال حاضر ظاهرا این امر به فراموش سپرده شده است!
برهمین اساس شرکت پتروشیمی شیمی بافت ابتدا در سال ۱۳۷۳ تأسیس شد، سپس با هدف تولید محصول استراتژیک MTBE در سال ۱۳۷۸ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد و بعنوان دومین شرکت تولیدکننده این محصول در کشور با ظرفیت ۴۵هزار تن در سال ۱۳۸۱ به بهره برداری رسید تا جاییکه وزیرکار ۴ اردیبهشت سالجاری توئیتی منتشر میکند و در آن از اقدامات مدیریتی خود در شیمی بافت با افتخار یاد میکند و تاکید دارد ثبت رکورد تولید ۲۵۰ تن در روز MTBE در این مجتمع پتروشیمی افتخار عملکردی وی و یارانش بوده است. این درحالی است که در سال ۱۳۹۸سایت دو این شرکت به نام شیمی تکس آریا سابق در شرکت شیمی بافت با همان استدلال جمع شدن این پتروشیمی ادغام گردید.
براساس این گزارش، از سال ۷۹ سرب خطرناک قبلی از بنزینهای مصرفی حذف و ماده MTBE جایگزین آن شدِ؛ این ماده که کاربرد آن در افزایش عدد اکتان سوخت به منظور بهرهوری بیشتر از بنزین است. اما پس از بررسیهای مختلفی که صورت گرفت، مشخص شد این ماده نیز خطرات زیادی دارد و به دلیل قابلیت بالای انحلال با آب آلودگی ایجاد کرده و آبهای زیر زمینی را آلوده میکند. هم اکنون افزودن ماده MTBE به دلیل خطراتی که دارد، در کشورهای اروپایی و امریکایی به صورت کامل حذف شده تا جاییکه سازمان حفاظت محیط زیست امریکا به عنوان یک ماده مضر با احتمال سرطان زایی بالا طبقه بندی شده است. همچنین RCRA نیز این ماده را در لیست مواد خطرناک خود قرار داده و در حال حاضر تنها در معدود کشورهای آسیایی و خاورمیانه مورد استفاده قرار میگیرد.
گفته میشود این ماده از مخازن زیر زمینی نگه داری سوخت در مراکز پخش فراوردهها و سایر منابع نگه داری آن نفوذ کرده و وارد محیط خاک میشود. ویژگیهای خاص فیزیکی و شیمیایی MTBE موجب نفوذ سریع این ماده در خاک و ورود به آبهای زیر زمینی میگردد.
برهمین اساس مدتهاست که بهرهگیری از تکنولوژی تولید MTBE در دنیا منسوخ شده و ETBE جایگزین آن شده است. به نحویکه در تکنولوژی جدید به جای بهرهگیری از متانول از اتانول استفاده میشود که هم سبکتر است و هم مشکلات زیست محیطی بسیار کمتری در بردارد. حال یک سوال بر ابهامات افزوده میشود که در چنین شرایطی اگر لازم به تدبیری برای حفظ این واحد است قطعا بهترین راهکار تهیه لیسانس واحد ETBE است که خود میتواند به بهبود وضعیت زیست محیطی ایران کمی موثر تلقی گردد؛ ضمن آنکه همین امر باعث ورود این تکنولوژی به کشور میشود!
براساس این گزارش، ماده ETBE میتواند عدد اکتان بالاتری به دست دهد ونیز به دلیل فراریت کمتر و محتوای اکسیژن بیشتر میتواند موجب تکمیل فرایند احتراق و درنتیجه کاهش آلودگی هوا گردد . براساس تحقیقات در حال حاضر حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد اتانول تولیدی در سطح جهان به عنوان سوخت یا مکمل مناسب برای سوخت به کار گرفته میشود و تنها ۲۰ تا ۳۰ در صد تولید این محصول به مصارف متعدد میرسد.
با اینحال در شرایط کنونی علاوه بر اینکه سخنی از برکناری این شرکت به میان نمیآید بلکه با تغییر ۲ سرپرست در مدت حدود سه ماه و تاکید بر افتخارات تولید ماده سرطان زاد این شرکت سعی بر سفت کردن جای پای این مجتمع در کشور است در حالیکه شاید بهتر باشد یا تولید این شرکت را به سمت ETBE سوق داد و یا با برنامه ریزی مشخص در میان مدت به دنبال حذف این پتروشیمی بود؛ هر چند که ظاهرا این سیاست از دایره تصمیمات مدیران امروز تاپیکو حذف گردیده است!
مخاطبین عزیز پایگاه خبری–تحلیلی نفتیها؛ شما میتوانید از طریق پست الکترونیک naftiha.ir@gmail.com و دایرکت پیج اینستاگرام نفتیها به آدرس @NaftihaNews برای ارائه نقطه نظرات، پیشنهادها، انتقادها و سایر پیامهای خود با ما در ارتباط باشید.