حوزه نفت و انرژی همواره سرشار از حواشی و اتفاقات غیرمترقبه و داستان‌های مختلف است، که در این بخش به این حواشی خواهیم پرداخت.

نفتی ها /با پیروز بایدن در انتخابات و امیدهایی که به کمرنگ شدن تحریم‌ها وجود دارد کم کم صدای زمزمه‌هایی از بازگشت شرکت های خارجی برای انجام پروژه‌های پیش روی صنعت نفت و پتروشیمی به گوش می‌رسد و عده‌ای در این خیال خام سیر می‌کنند که باز هم تحریم‌ها لغو شده و شرکت‌های خارجی می‌توانند به ایران بیایند. گرچه هنوز کسی جسارت مطرح کردن این موضوع را به طور رسمی ندارد اما به اندازه کافی وقت کشور و توسعه صنعت نفت به دلیل وجود همین دیدگاه تلف شده است.

اگر وزارت نفت طی ۷ سال اخیر، نیمی از تمرکزی که برای جذب شرکت‌های خارجی و اهدای امتیازات فراوان به آن داشت را به استفاده از ظرفیت‌های داخلی اختصاص می داد، امروز نفت ایران دچار وضعیتی نمی‌شد که ظرفیت تولید نفت و گازش تا ۶ سال آینده دچار افت وحشتناکی شود.

سوالی که اکنون مطرح می‌شود اما این است که حالا چه شده  که شرکت‌های ایرانی با همه عقب ماندگی‌شان تبدیل به کارنامه اصلی وزارت نفت شده‌اند؟ این پرسش را باید مسئولان این وزارتخانه پاسخ دهند اما ما فراموش نمی‌کنیم در ۷ سال گذشته همه چیز صنعت نفت معطل غربی‌هایی شد که برخی از آن‌ها، با وجود قرارداد رسمی از ایران رفتند و یک سنت هم جریمه پرداخت نکردند چرا که وزارت نفت چنان در غربزدگی غرق شده بود که اگر ظرفیت قانونی در دست داشت، ساختمان این نهاد را هم به شرکت‌های غربی هدیه می‌داد.

بارها گفته شده یکی از خروجی‌های این نگاه، ضرر ۳۵ میلیارد دلاری است که در فاز ۱۱ و با نقش آفرینی توتال فرانسه به کشور وارد شد. باید دید ۷ سال فرصت‌سوزی به امید غربی‌ها، آیا باز هم ادامه پیدا می‌کند و شرکت‌های ایرانی مثل سال ۹۲ به گوشه‌ای پرتاب می‌شوند یا خیر؟ هرچند که قطعا در این دولت چنین اتفاقی نمی‌افتد ولی جریان فکری همین ۷ سال، در وزارت نفت مهره‌های خود را چیده است...!/ میز نفت

حاشیه دوم این هفته "نفتی‌ها" هم از بلاتکلیفی ۴ هزار میلیارد تومان درآمد خوراک پتروشیمی می‌گوید.

محمد حسینی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس دهم با بیان اینکه شیوه توزیع ۴ هزار میلیارد تومان منابع هدفمندی یارانه‌ها که در اختیار رئیس جمهور قرار گرفته، شفاف و روشن نیست، گفت:‌ ۴ هزار میلیارد تومان درآمد خوراک پتروشیمی در سال ۹۸ به حساب هدفمندی واریز نشد.
وی در پاسخ به این سوال که گفته بودید ۲۷ هزار میلیارد تومان درآمد هدفمندی یارانه‌ها به حساب خاص واریز شده است، بیان داشت: این رقم از محل منابع هدفمندی یارانه‌ها در پایان سال گذشته بدست آمده که ۱۸ هزار میلیارد تومان از محل فروش فرآورده‌های نفتی برای طرح معیشت بنزینی مصرف شد.
این نماینده سابق مجلس افزود:‌ ۴ هزار میلیارد تومان آن به سال جاری و ردیف متفرقه موکول شد که مصرف آن در اختیار رئیس جمهور بوده و هزینه کرد آن در بودجه شفاف نیست. در حالی باید جدول توزیع داشته باشد تا ابهام پیش نیاید. مثلا ۱۲۰ میلیارد تومانی که برای خرید ساختمان دانشکده شهید بهشتی پرداخت شد در بودجه ردیف مجزا داشته و پایان آن سال ۱۴۰۳ است. در بودجه امکان جابه جایی ۱۰ درصد اعتبارات مجوز قانونی دارد در حالی که حدود ۶۰ برابر پرداختی وجود داشته که فراتر از قانون محسوب می‌شود. از طرفی توزیع ناعادلانه استانی در مصرف ۴ هزار میلیارد تومان مشهود است.| فارس

حاشیه سوم هم به ماجرای ۷ سال وقت کشی برای توسعه میدان گازی فرزاد بی می پردازد.

با گذشت بیش از ۱۰سال گفتگو بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت ONGC به دلیل مخالفت طرف ایرانی با قیمت فروش گاز و سناریوهای هزینه بر انتقال گاز به خشکی یا تبدیل به LNG، هندی ها مذاکره را ترک کردند.
نکته مهم توسعه این میدان مشترک گازی که در نهایت منجر به بازگشایی قفل توسعه آن شده، چگونگی استفاده از گاز میدان فرزاد بود. به طوری که چندی پیش یکی از مقامات مسؤول شرکت ملی نفت، گفته است: سناریوی پیش روی امکان‌سنجی تزریق گاز ترش میدان‌های فرزاد الف و ب به میدان نفتی آغاجاری بوده و تاکنون مدل توسعه اقتصادی این میدان هم تدوین و ارائه شده است.
با انتقال گاز میدان فرزاد به تأسیسات آغاجاری با حفاری چاه‌های دریایی، سکو و تأسیسات فراساحلی می‌توان گاز ترش این میدان را به خط لوله پنجم سراسری منتقل و در نهایت گاز میدان صرف افزایش ضریب بازیافت مخزن آغاجاری شود که با اجرای این سناریو در کنار کاهش هزینه‌های تولید عملاً راهکاری برای مصرف گاز این میدان مشترک با عربستان پیدا شده است.
بیش از ۷ سال در دولت تدبیر و امید برای تعیین تکلیف میدان مشترک گازی فرزاد بی وقت کشی و در نهایت نیز این پروژه قسمت شرکتی داخلی شد. سرنوشتی مشابه فاز ۱۱ پارس جنوبی به عنوان یکی دیگر از میادین مشترک کشور؛ در این میان این سوال مطرح می‌شود که در وهله نخست علت ایجاد تمرکز پروژه‌های متنوع از ساخت واحد فرآورش مرکزی میدان آزادگان جنوبی تا طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی و همچنین توسعه میدان گازی مشترک و فرزاد بی و… در شرکت پتروپارس چیست؟ از سویی دیگر اگر شرکتی ایرانی می‌تواند توسعه پروژه‌ای را باکیفیت، هزینه و در بازه زمانی مشابه نمونه خارجی انجام دهد چرا باید شاهد ۷ سال وقت کشی در توسعه میدان مشترکی همچون فرزاد بی و فاز ۱۱ پارس جنوبی باشیم؟
به نظر می‌رسد لازم است نهادهای نظارتی و امنیتی کشور با محور تخصصی و کارشناسی به چنین تمرکزها و البته تاخیرهایی ورود کنند تا علاوه بر علت یابی، جلوی چنین رویه در آینده نیز گرفته شود. از سویی دیگر وظیفه وزارت نفت تعیین تکلیف و توسعه هر چه سریع‌تر پروژه‌های مختلف این حوزه با اولویت میادین مشترک است و خارج از چنین چارچوبی عمل کردن به هر بهانه‌ای می‌تواند نمونه‌ای از مصداق ترک فعل به شمار رود./مهر

 حاشیه اخر این هفته هم به  سخنرانی بیژن زنگنه  در بیست و دومین نشست وزیران نفت و انرژی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) میپردازد.
زنگنه با اشاره به اینکه تحریم‌های آمریکا به صورت ناعادلانه‌ای مانع دسترسی ایران به میلیاردها دلار از درآمدهایش از محل صادرات منابع هیدروکربوری شده است، افزود: دسترسی نداشتن به این درآمد مانع از این شده است تا کشور من بتواند به مبارزه بهتر با کووید-۱۹ و محافظت از مردم با خدمات پزشکی و مشوق‌های اقتصادی و اجتماعی به‌دلیل محدودیت‌های وضع شده ناشی از ویروس کووید-۱۹ بپردازد. من معتقدم که دولت آمریکا سهم بزرگی از مسئولیت مرگ روزانه ۴۰۰ تن از مردم ایران را دارد.
وزیر نفت ادامه داد: با وجود همه این چالش‌های ژئوراهبردی، ما به پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در بخش انرژی دست یافته‌ایم. با تکیه بر منابع داخلی انسانی، فناوری و سرمایه‌گذاری، موفق به تولید پایدار روزانه یک میلیارد مترمکعب گاز شده‌ایم. ۹۵ درصد از جمعیت ۸۰ میلیونی کشور به گاز لوله‌کشی در خانه‌هایشان دسترسی دارند، صنایع نفت و پتروشیمی گام‌های بلندی درباره فناوری بومی در زنجیره تولید برداشته اند. ما باید مقاومت کنیم.
زنگنه با بیان اینکه پیش‌بینی بلندمدت تقاضای گاز طبیعی نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۵۰ سهم گاز طبیعی در سبد جهانی از ۲۳ درصد به ۲۸ درصد خواهد رسید، تصریح کرد: اما این میزان رشد برای نیل به  اهداف توسعه پایدار و تغییرات اقلیم به ویژه در سی‌سال آینده کافی نیست. همانطور که پیش‌تر هم اشاره کردم برای رسیدن به سهم ۳۰ درصدی مجمع، باید رویکردی تازه برای نشان دادن ارزش جهانی گاز اتخاذ شود.
وی با اشاره به اینکه توسعه و به‌کارگرفتن فناوری‌های کربن‌زدایی در روند تولید و انتقال گاز طبیعی و توسعه، تولید هیدروژن پاک از جمله راه‌های بهبود مصرف گاز در طول دوران گذار است، تصریح کرد: من مطمئن هستم که امروز همگی شما متفق القول هستید که دستیابی به اهداف تاسیس مجمع کشورهای صادرکننده گاز در گرو همکاری، هم‌آهنگی و سیاست‌زدایی بخش انرژی است.

 

لازم به ذکر است درج اخبار حواشی هفتگی حوزه نفت و انرژی در این بخش به منزله تایید آنها نیست و سایت تحلیلی خبری نفتی‌ها صرفا گردآورنده اخبار در این بخش خبری می‌باشد.