دنیای نفت و انرژی همواره سرشار از حواشی و اتفاقات غیرمترقبه و داستان‌های مختلف است، که در این بخش به این حواشی خواهیم پرداخت.

نفتی ها /حاشیه اول این هفته پر سروصدای نفت، به  خبر دو افتتاح و آغاز یک عملیات، در یک پنجشنبه‌‌ی پرخبر نفتی اختصاص دارد.
پنجشنبه پنجم تیرماه، صنعت نفت شاهد سه برنامه مهم بود؛ دو افتتاحیه به همراه آغاز عملیات اجرایی یک پروژه.
مهمترین برنامه ، آغاز رسمی عملیات احداث خط لوله انتقال نفت گوره به جاسک و پایانه صادراتی در منطقه مکران با حضور دست اندرکاران طرح مستقر در منطقه عملیاتی و با دستور حسن روحانی و توضیحات بیژن زنگنه وزیر نفت بود. روحانی ابراز امیدواری کرد که این طرح در اسفندماه امسال به بهره‌برداری برسد.
هدف از اجرای طرح راهبردی و ملی انتقال نفت خام از گوره به جاسک، ایجاد ظرفیت انتقال یک میلیون بشکه نفت خام در روز، ذخیره‌سازی و صادرات آن از طریق پایانه جدید جاسک، تضمین استمرار صادرات نفت خام، تمرکززدایی از پایانه‌های صادراتی و متنوع‌سازی آن و توسعه پایدار و اشتغالزایی در سواحل مکران است.
از اهم پروژه‌های این طرح، می توان به تامین و احداث یک‌هزار کیلومتر خط لوله ۴۲ اینچ سازگار با نفت ترش، احداث ۵ تلمبه‌خانه و ۳ ایستگاه بین راهی خط لوله و برق‌رسانی به آنها، احداث ایستگاه‌های دریافت و ارسال توپک و ترمینال پایانی، احداث مخازن ذخیره‌سازی به ظرفیت ۱۰ میلیون بشکه در منطقه جاسک و احداث تاسیسات دریایی شامل سه گوی شناور، حوضچه آرامش و تاسیسات جانبی آن در سواحل مکران اشاره کرد.
یکی از افتتاح‌های امروز، مجتمع پتروشیمی میاندوآب به‌عنوان یکی از طرح‌های جهش دوم صنعت پتروشیمی با ظرفیت تولید سالانه ۱۴۰ هزار تن پلی اتیلن سنگین بود که از طریق ویدئوکنفرانس با دستور رئیس‌جمهوری به بهره‌برداری رسید. پلی‌اتیلن سنگین میاندوآب در مسیر خط لوله اتیلن غرب و سرمایه‌گذاری ۴۰ میلیون یورو و ۸ هزار میلیارد ریال (معادل ۱۲۰ میلیون دلار) احداث شده است.
طرح تولید هگزان پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند اراک با ظرفیت تولید بیش از ۱۹۰ هزار لیتر محصول نرمال هگزان، طرح دیگری بود که با فرمان رئیس‌جمهور و از طریق ویدئوکنفرانس به بهره‌برداری رسید. با اجرای این طرح مبتکرانه و همزمان با سال جهش تولید، سالانه ۵۰ هزار تن نرمال هگزان در پالایشگاه امام خمینی شازند تولید خواهد شد که با توجه به این که این محصول تاکنون از خارج کشور وارد می‌شده است، صرفه‌جویی سالانه معادل ۳۰ میلیون دلار برای کشور به همراه خواهد داشت.
محصول نرمال هگزان در صنایع پتروشیمی برای تولید گریدهای پلیمری و در صنایع غذایی (روغن کشی) کاربرد دارد و با اجرای یک طرح خلاقانه در پالایشگاه امام خمینی شازند اراک، از بهمن ماه سال گذشته (۹۸) تولید آن آغاز شده است. نیاز صنایع کشور به محصول نرمال هگزان سالانه ۳۰ هزار تن است که با توجه به ظرفیت تولید ۵۰ هزار تنی این محصول، امکان صادرات سالانه ۲۰ هزار تن نرمال هگزان در کشور فراهم شده است.
نکته مهم اما اینجا بود که بسیاری از رسانه‌ها با تکراری دانستن این افتتاح طرح ها از پروپاگاندای بزرگ رئیس جمهور و بی نتیجه ماندن این افتتاحیه ها گفتند.

حاشیه بعدی این هفته نفتی ها به ماجرای تکذیب سخنان فرمانده قرارگاه خاتم علیه وزارت نفت  اختصاص دارد.
روز پنجشنبه برخی رسانه ها، خبری به نقل از بسیج دانشجویی سخنانی از قول سعید محمد فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا در نشست فرماندهان نواحی بسیج دانشجویی، منتشر کردند که حاوی انتقادات تندی از وزارت نفت بود. در آن سخنان به نقل از سعید محمد آمده بود که "تفکر حاکم در وزارت نفت مانع خودکفایی در محصولات پتروشیمی می‌شود. در وزارت نفت این تفکر وجود دارد که ایجاد پالایشگاه در کشور به درد نمی‌خورد و ما نباید پالایشگاه داشته باشیم."
طرح این سخنان در شرایطی که پالایشگاه ستاره خلیج فارس با عزم جدی در همین دولت تکمیل و افتتاح شد و صادرات بنزین به ونزوئلا در هفته های اخیر، بازتاب گسترده ای در رسانه های جهان داشت، تعجب برانگیز به نظر می رسید. اما خیلی زود اصل خبر تکذیب شد و بسیج دانشجویی در اطلاعیه‌ای اعلام کرده سخنانی که به سعید محمد منتسب کرده واقعیت نداشته و موضع بسیج دانشجویی بوده نه آقای سعید محمد اما به اشتباه در خبر به فرمانده قرارگاه سازندگی ختم الانبیا نسبت داده شده است!
در اطلاعیه بسیج دانشجویی آمده است: در پی انتشار خبر سخنرانی فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا در جمع بسیج دانشجویی طی روز پنجشنبه تاریخ پنجم تیر ۹۹ لازم به تذکر است بخشی از مطالب به اشتباه در خبر درج شده که ضمن  اصلاح آن تاکید می‌شود انتقادات دفاتر بسیج دانشجویی از عملکرد وزارت نفت امری مسبوق به سابقه است و متاسفانه  در خبر مربوطه به عنوان موضع قرارگاه خاتم الانبیا قلمداد شد که بدین وسیله اصلاح و اطلاع رسانی می شود./ جماران نیوز

حاشیه سوم هم به حکم داوری شکایت گازی ترکمنستان علیه ایران می‌پردازد.
تارنمای دولتی "آلتین عصر" ترکمنستان گزارش داده است مئراد آرچایف، رئیس "ترکمن گاز"، شرکت گاز دولتی ترکمنستان، در نشست هیات دولت این کشور در عشق‌آباد اعلام کرد که مذاکرات با ایران بر سر بدهی گاز این کشور ناموفق بوده است.
آقای آرچایف در گزارش خود گفت: «طرف ایرانی ما پیشنهاد کرده است که برای حل و فصل اختلاف گازی به دیوان داوری متوسل شویم.»
قربان‌قلی بردی‌محمداف، رئیس جمهوری ترکمنستان، نیز فرمانی برای رسیدگی به شکایت این کشور از ایران صادر کرد.
یک کارشناس امور گاز که نخواست نامش ذکر شود، به دویچه وله گفت: «موضعی که مقامات و رسانه‌های ایران عنوان نمی‌کنند این است که قیمت گاز صادراتی ترکمنستان به حدی پایین بوده است که حتی ۹ برابر افزایش آن هم کمتر از قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه بود. ایران به حدی قیمت گاز وارداتی را پایین نگه داشته بود که ترکمنستان مجبور شد جهش بزرگی را در قیمت تعیین کند و ایران هم مجبور شد آن را قبول کند و حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار بدهی بالا آورد و به خاطر تحریم‌ها نتوانست آن را پرداخت کند.»
اما پس از برداشته شدن تحریم‌ها هم ایران بدهی گاز خریداری از ترکمنستان را نپرداخته است.
از سویی دیگر، مقامات رسمی ایران گفته‌اند ایران با ترکمنستان بر سر کیفیت گاز و ارزش حرارتی آن اختلاف دارد و نهایتا اول ژانویه ۲۰۱۷ ترکمنستان صادرات گاز به ایران را متوقف کرد. اکنون دیوان داوری بین‌المللی باید در مورد اختلاف دو کشور حکم صادر کند.
در زمستان سال گذشته ترکمنستان با هدف افزایش قیمت گازی که به ایران صادر می‌کند شیر گاز خود را به روی ایران بست و از آنجا که قطع گاز جزو بندهای قرارداد بین ایران و ترکمنستان نبود شرکت ملی گاز ایران به آماده‌سازی مدارک لازم برای ارائه به داوری بین‌المللی اقدام کرد. صادر شده، اما هنوز این حکم ابلاغ نشده است.اخبار غیر رسمی حکایت از این دارد که براساس حکم صادره، ایران محکوم شده و موظف به پرداخت جریمه است.  شرکت ملی گاز ایران نسبت به این رای صادر شده اعتراض کرده است.DW

حاشیه آخر این هفته هم به هدیه زنگنه به اماراتی‌ها پرداخته است
در دوره جدید وزارت زنگنه، توافقنامه‌ای میان دو کشور ایران و عمان امضا شد که وزیر نفت در تشریح آن گفت: طبق عمر متعارف قراردادهای گازی، عمر این قرارداد ۲۵ سال خواهد بود با ظرفیت ۱۰ میلیارد متر مکعب؛ اما در مرحله اول ایران به مدت ۱۵ سال به عمان گاز صادر خواهد کرد. همه چیز در این زمینه کاملاً شفاف و روشن است و ما می‌توانیم خیلی سریع وارد مرحله اجرای این طرح شویم.
با نهایی شدن این توافقنامه، مقرر شد مسیر خط لوله طراحی شود که تاکنون هیج اتفاقی رخ نداده است؛ زمستان ۹۵ اما وزیر نفت گفت: نقشه برداری در آب‌های عمیق ظرف چند ماه آینده و تا ۱۰ اسفند ماه ۹۵ تمام می‌شود و پس از آن ما وارد مرحله برگزاری مناقصه می‌شویم. در فروردین ۹۷ وزیر نفت ایران پس از دیدار با محمد الرومحی، وزیر نفت عمان از توافق در جزئیات این پروژه خبر داد و اعلام کرد کار اجرایی از نهم تیرماه ۹۷ آغاز خواهد شد.
این قرارداد اما ار بین رفت تا امارات به میان بیاید.در فوریه سال ۲۰۲۰ میلادی شرکت ادنوک امارات متحده عربی اعلام کرد که موفق به کشف میدان مستقل گازی شده است که از سال ۲۰۰۵ میلادی و کشف میدان گالکنیش ترکمنستان به بعد، بزرگترین میدان کشف‌شده گاز طبیعی جهان در ۱۵ سال گذشته است.
نیز اگر تولید گاز امارات متحده عربی از میدان جبل علی با ذخیره گازی ۲.۲۶  تریلیون متر مکعب را ۳۰ میلیارد مترمکعب در سال نیز در نظر بگیریم، علاوه بر اینکه می‌تواند سبب خودکفایی از واردات گازی این کشور از قطر شود، به میزان ۱۰ میلیارد مترمکعب در سال نیز به ظرفیت مازاد این کشور احتمالاً برای صادرات اضافه خواهد کرد. هرچند کشور امارات متحده عربی با احتمال بالا، قرارداد واردات گازی خود را از قطر نیز به دلیل قیمت مناسب و پایین گاز وارداتی قطع نکرده و گاز تولیدی خود از میدان جبل‌علی را به جای جایگزینی واردات گازی خود از قطر به صادرات با قیمت مناسب‌تر اختصاص خواهد داد.

اگر قرارداد صادرات ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز ایران به عمان که در مارس ۲۰۱۴ میلادی امضا شد، اجرایی می‌شد؛ از آنجایی که عمان در نظر دارد واردات گاز ایران را عمدتاً برای فعال نگاه داشتن واحدهای تولید ال‌ان‌جی خود اختصاص دهد، تاکنون بجز احتمال جایگزینی گاز قطر از طریق افزایش ظرفیت صادرات خط لوله دلفین از طریق امارات، رقیبی نداشتیم.
نکته مهمی هم که در این زمینه، وضعیت را به ضرر صادرات گاز ایران و نفع صادرات گاز امارات متحده عربی به عمان تشدید می‌کند این است که کشور امارات متحده عربی در صورت انتخاب هدفگذاری صادراتی به عمان، سعی خواهد کرد که از طریق مکانیزم‌های همگرایی بین کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس، خود را به عنوان اولویت تأمین‌کننده گاز عمان مطرح سازد که به دلیل وجود مرزهای خشکی، احداث زیرساخت‌های انتقالی نیز بسیار به صرفه‌تر است./میز نفت
 

لازم به ذکر است درج اخبار حواشی هفتگی حوزه نفت و انرژی در این بخش به منزله تایید آنها نیست و سایت تحلیلی خبری نفتی‌ها صرفا گردآورنده اخبار در این بخش خبری می‌باشد.