پرونده مبهم خدمه نفتکش سانچی روز به روز پیچیده تر می‌شود اما نکته ای که به نظر می‌رسد در این میان قدری مغفول مانده، دل دردمند و داغدیده خانواده های این عزیزان است ...

نفتی ها /ماجرای غم‌انگیز و پر از ابهام  کشتی نفتکش سانچی از  بامداد ۱۶ دی ماه ۱۳۹۶ آغاز شد، گویا کشتی چینی «سی‌اف‌ کریستال» با این کشتی تصادف کرد و هشت روز بعد از آن در آب‌های شرقی چین غرق شد.
 شرکت ملی نفتکش ایران که مالکیت کشتی سانچی را در اختیار داشت، بعد از این حادثه اعلام کرد هر ۳۲ سرنشین این کشتی «در همان ساعت اول بعد از حادثه» کشته شده‌اند. 
 اما در این بین، خانواده‌های ده تن از خدمه کشتی سانچی بنا بر دلایل و شواهدی که به گفته خودشان روزبه‌روز هم مستدل‌تر می‌شود،  روایت رسمی مبنی بر کشته شدن خدمه در ساعت نخست این حادثه را قبول ندارند و خواستار شفاف سازی بیشتر درباره سوالات مطرح‌شده شان هستند و معتقدند تعدادی از خدمه کشتی که از این حادثه نجات پیدا کرده‌اند به گروگان گرفته شده‌اند و به احتمال قوی هنوز زنده‌اند؛ و اگر هم بعد از این حادثه کشته شده باشند، متهمین و ربایندگان باید پیدا شوند. 
در این میان شخصی با نام علی هریسچی، به عنوان وکیل این خانواده‌ها در آمریکا، با جمع‌آوری دلایل واستدلال های این خانواده‌ها و مشکلات آنها اعلام کرده  است که شکایتی را علیه دولت ایران در دادگاهی در حوزه واشنگتن دی.‌سی، دادگاه فدرال آمریکا ثبت نموده است و ظاهراً قرار بوده است که در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ماه جلسه ای دراین دادگاه برگزار شود که تاکنون و ضمن پیگیری‌های خبرنگار نفتی‌ها خبری مبنی بر تشکیل این جلسه در رسانه های داخلی و خارجی پیدا نشده است.
درادامه اما به بررسی چند ابهام جدید در این پرونده می‌پردازیم که ابعاد پیچیده‌تری را پیش روی این ماجرا قرار داده است.

علل مخالفت با روایت رسمی از مرگ

در حالی که ایران علت مرگ سرنشینان نفتکش سانچی را «حریق، موج انفجار و استشمام گازهای مسموم در همان ساعت اولیه تصادف» عنوان کرده و این موضوع از نخستین روز غرق شدن سانچی، در نامه علی ربیعی به رییس‌جمهور اعلام شده است.
هریسچی وکیل خانواده‌های شاکی با رد این دلایل عنوان می‌کند: « سانچی یک نفتکش پهن‌ پیکر محسوب می‌شد و محل برخورد دو کشتی ۱۷۰ از محل استقرار خدمه سانچی فاصله داشته است. به همین دلیل نه گازهای سمی می‌تواند با جریان باد به‌گونه‌ای به عرشه منتقل شود که فوت آنی خدمه را در پی داشته باشد و نه موج انفجار و شدت آتش به قدری بوده است که موجب کشته شدن خدمه در نخستین ساعت حادثه شود.»
نکته مبهم بعدی اینجاست که بعد از این حادثه خدمه کشتی چینی کریستال که با پرچم هنگ‌کنک در‌حال حمل بار غله بود نجات پیدا می‌کنند و با استفاده از قایق نجات وارد آب می‌شوند. علی هریسچی با بیان اینکه آتش‌سوزی در نقطه تصادف، به خدمه کشتی کریستال بسیار نزدیک‌تر از محل استقرار خدمه کشتی سانچی بوده است می گوید: «اگر خدمه کریستال از انتشار گازهای سمی و موج انفجار کشته نشده‌اند و فرصت خروج از کشتی را داشته‌اند، خدمه نفتکش سانچی هم قاعدتا چنین فرصتی را داشته‌اند.» 
به گفته او بدنه دو کشتی نزدیک به چهار ساعت با هم درگیر بوده‌اند و پس از بازگشت خدمه کریستال به داخل کشتی و جدا شدن کریستال از سانچی، انفجار اصلی به وقوع پیوسته و در این مدت، زمان کافی برای دور شدن خدمه سانچی از خطر وجود داشته است. 
بعد از این حادثه، دولت چین اجازه مصاحبه با خدمه کشتی کریستال را که شاهد تصادف بوده‌اند  به ایران نداده و مدعی شده اطلاعات جعبه سیاه این کشتی نیز از بین رفته است. 

ماجرای میلاد آروی

اما ادعای جدید تر در این میان مربوط به جسد یکی دیگر از  شهدای سانچی است که باعث ایجاد برخی ابهامات در این زمینه شده است، و آن این است که ؛  تنها جسد سه تن از ۳۲ مفقودی سانچی پیدا شد که  یکی از این اجساد متعلق به میلاد آروی روغن‌کار نفتکش بود که دو روز بعد از حادثه درحالی در آب پیدا شد که علاوه بر به تن داشتن جلیقه نجات، لوازم شخصی مانند کیف پاسپورت، کلید کمد شخصی، و دفتر یادداشت خود را نیز به همراه داشته است.
 علی هریسچی با اشاره به اینکه جنازه او بدون آثار سوختگی پیدا شده است ادعا کرده است: « میلاد آروی با اینکه در موتورخانه، یعنی پایین‌ترین قسمت کشتی مشغول به کار بوده، اما فرصت کافی برای تعویض لباس داشته و موفق شده پاسپورت خود را از گاوصندوق دریافت کند و در‌نتیجه دچار مرگ آنی بابت موج انفجار یا تنفس گاز سمی نشده است.»
این جنازه با اینکه ۴۵ روز در چین مانده، اما گزارش تخصصی درباره علت مرگ او نه در چین و نه بعد از بازگشت به ایران ارائه نشده است وهریسچی طی مصاحبه ای که با چند رسانه آن ورآبی داشت ادعا کرده است که: اگر گزارش پزشکی قانونی در این باره امکان انتشار می‌یافت، روایت رسمی درباره علت مرگ خدمه سانچی مبنی بر «کشته شدن همه خدمه در ساعت نخست حادثه» به چالش کشیده می‌شد.
علاوه بر پیکر میلاد آروی، جنازه دو سرنشین دیگر سانچی نیز یک هفته بعد از حادثه توسط گروه امداد و نجات چین بر روی عرشه کشتی پیدا شد. علی هریسچی با بیان اینکه این دو جنازه مربوط به دو فردی که است که براساس پروتکل کشتی باید به عنوان آخرین نفرات، نفتکش را ترک می‌کردند، می‌گوید: « یافتن تنها همین دو جسد در داخل کشتی نشان می‌دهد نفتکش بعد از حادثه تخلیه شده و همان‌طور که صدای ضبط شده جعبه سیاه سانچی نشان می‌دهد، کاپیتان کشتی دستور خروج خدمه با قایق نجات را داده است.»

فقدان یکی از  قایق‌های نجات

معمای بعدی دیگری که در این میان وجود دارد و طی چند روز اخبر هم میان رسانه‌های ایرانی خبر ساز شد، معمای فقدان یکی از  قایق‌های نجات است، براساس شواهد موجود یکی از دو کشتی نجات نفتکش سانچی نه در این کشتی و نه در آب‌های منطقه پیدا نشده است و علاوه بر آن پایه‌های نگهدارنده آن نشان می‌دهد که قایق از پایه‌ها جدا و به داخل آب رها شده است. شاکیان این پرونده با اشاره به این موضوع معتقدند که بیشتر خدمه کشتی با قایق نجات از کشتی خارج شده‌اند، که این موضوع سبب شد تا شرکت ملی نفتکش هم واکنش نشان دهد و طی جوابیه ای  اعلام کرد: درخصوص مسائل فنی و ادعاهای مطرح شده ازقبیل قایق نجات سمت راست کشتی، ترکیب محموله سوخت کشتی، مبالغ صرف شده توسط بیمه بین المللی از آغاز فرایند سانحه سانچی تاکنون و... باتوجه به عدم تخصص وکیل پرونده در مسائل دریایی و باتوجه به پاسخ های متعددی که این شرکت طی دو سال و نیم گذشته ارائه کرده این شرکت وکیل محترم را به مطالعه گزارش صادره توسط کمیته تخصصی سازمان جهانی دریانوردی (متشکل از ۵ کشور دخیل در سانحه) دعوت می کند. امید است پس از مطالعه ایشان، برداشت های عامیانه وکیل محترم از سانحه کاملا برطرف شود.
اما این جوابیه آقای وکیل و شاکیان را متعاقد نکرد و هریسچی در بخشی از پاسخ خود به این جوابیه شرکت نفتکش گفت: با وجود هفت روز عکس برداری و فیلم برداری از اطراف سانچی، شرکت ملی نفتکش حتی یک بار هم عکس واضحی از محل نصب بازوهای سمت راست قایق نجات سانچی و به قول خودشان بقایای سوخته شده قایق سمت راست منتشر نکرده است. وکلای خانواده ها عکسی را که نشان می دهد بازوی قایق سمت راست از جای خود حرکت کرده و قایق به داخل آب فرستاده شده منتشر کرده و فیلم آن را هم در اختیار دارند.
به هر صورت، اگر شرکت ملی نفتکش در گفتار خود صداقت دارد، اینجانب تقاضا دارم تا عکس مشخص و واضحی را از محل بازوهای قایق سمت راست که مدعی ازبین رفتن آن هستند، منتشر کنند. مسئله آن است که بدانیم شرکت ملی نفتکش چه چیزی را کتمان می کند؟

 گزارش مشترک از وقوع حادثه ۲۹ نفر را مفقود حساب کرد اما!

نکته بعدی دیگری که در این میان برخی از  خانواده های شهدای سانچی را ناراحت کرده است، اعلام زود هنگام شهید شدن کارکنان مفقود شده است و این در حالی است که ، بر اساس قوانین کشور پنج سال پس از اعلام مفقودی هر فرد، گواهی صادر می شود.
از سویی دیگر در گزارش مشترکی هم که بین ایران، پاناما، بنگلادش، چین و هنگ‌کنگ، برای بررسی علل این حادثه تشکیل شد  عنوان شد که از ۳۲ سرنشین نفتکش سانچی فقط ۳ نفر کشته شده‌اند و ۲۹ نفر مفقود هستند. سانحه ندارد.

تماس‌های تلفنی از شرق آسیا
موضوع مبهم دیگری که در این میان وجود دارد داستان دنباله دار تماس هایی است که گاه و بی گاه با خانواده‌های خدمه نفتکش سانچی برقرار میشود،  تماس‌هایی از کشورهای جنوب شرقی آسیا که احتمال می‌رود از سوی خدمه نفتکش سانچی باشد.
براساس گزارش‌هایی که به تایید نهادهای رسمی جمهوری اسلامی نیز رسیده بیش از ۱۲۰۰ تلاش برای تماس ثبت شده که مواردی معدودی از آنها به مکالمه منتهی شده است. 
هریسچی با بیان اینکه یکی از خانواده‌های خدمه که توانسته بوده صحبتی با فرزند خود داشته باشد  می‌گوید: «یکی از سیم کارت‌های خدمه کشتی هر ماه هزینه رومینگ با نرخ‌های متفاوت پرداخت می‌کند، اما وزارت ارتباطات از ارائه اطلاعات درباره محل استفاده از خدمات رومینگ این سیم‌کارت خودداری می‌کند».
علاوه بر این، شاکیان این پرونده می‌گویند اسنادی در اختیار دارند که نشان می‌دهد تا ساعت‌ها بعد از این حادثه، خدمه کشتی تماس‌هایی با شرکت ملی نفتکش داشته‌اند که به اعتقاد آنها این موضوع نیز احتمال کشته شدن همه سرنشینان در ساعت نخست حادثه را از بین می‌برد. 

پرونده مبهم خدمه نفتکش سانچی روز به روز پیچیده تر می‌شود اما نکته ای  که به نظر می‌رسد در این میان قدری مغفول مانده، دل دردمند و داغدیده خانواده های این عزیزان است که این روزها یک چشمشان اشک است و یک چشم‌شان انتظار از یک سو به پسوند پیش روی نام فرزند یا همسرشان می‌نگرند و از  سویی دیگر یه کورسوی امیدی گه گاهی با تازه شدن این ادعاها و قیل وقال تازه در دلشان جرقه میزند که باز داغ دلشان را تازه می‌کند.
خواسته اکثراین خانواده ها پاسخگویی روشن و قطعی دولت به تمام این ادعاها و حدس و گمان‌هاست است، پاسخی که شبهاتشان را به یقین تبدیل کند و گمان نمی‌شود این خواسته برای خانواده این عزیزانی که جانشان را در کف دست گداشته وبرای خدمت به این کشور آماده بودند خواسته زیادی باشد.

پست الکترونیکی نفتی‌ها به نشانی naftiha.ir@gmail.com برای دریافت نقطه نظرات، پیشنهادها، انتقادها و شکایات شما به عنوان پل ارتباطی این پایگاه خبری – تحلیلی با شما مخاطبان عزیز، در دسترس قرار دارد که شما مخاطبین عزیز نفتی ها می‌توانید از این طریق با ما در ارتباط باشید.