نفتی ها /افزایش چند ده برابری و به اصلاح کارشناسان حبابی این روزهای بورس و سهام کشور همه رابه نوعی شگفت زده و در عین حال نگران کرده است. نگرانی از سقوط یکباره آن و گرفتار شدن افرادی که راهکار مناسبی برای حفظ ارزش سرمایه و دارایی خود نمیشناسند و ناچارا به خرید سهام روی آورده و ممکن است تمام دارایی خود را در صورت سقوط ارزش سهام شرکتهایی که خریداری کرده اند، از دست بدهند.
تحلیلهای صورت گرفته به جایی رسیده که رییس جمهور دولت تدبیر و امید شخصا در مقابل مخالفان موضع گرفته و از نگاه منفی منتقدان به شرایط ابده ال این روزهای بورس و سهام کشور انتقاد کرده که چرا از اینکه بورس کشور علیرغم بی رونق بودن بورس تمام کشورهای جهان بسیار پر رونق میباشد ناراضی هستند.
یک نکته قابل طرح این است که بیشترین کسانی که از شرایط فعلی بورس کشور استفاده میکنند چه افرادی بوده و ضررکنندگان اصلی چه کسانی خواهند بود؟
نگاه ابتدایی به عرضه سهام شرکتهای بی رونق یا طرحهای کاملا کاغذی و معطل مانده عرضه شده در شرایط فعلی بورس حکایت از آن دارد که نگاهی منفعت طلبانه موقعیت را برای جمع آوری نقدینگی موجود در جامعه مناسب دیده و با توجه به محدودیتهای به وجود آمده در رابطه با بازار ارز و سکه، نقدینگی موجود را به سوی بازار سهام هدایت کرده است. تا اینجای کار جای ایرادی وجود ندارد ولی مشکل از آنجا شروع میشود که بطور مثال طرح عقب مانده ای مانند پتروشیمی دهدشت که علیرغم گذشت یک دهه از تاریخ شروع اجرا بسیار بعید است تا کمتر از یک دهه دیگر به مرحله راه اندازی برسد از لحاظ ارزش سهام با رشد چند صد درصدی مواجه میشود و این رشد غیر منظقی عمدتا برای دیگر طرحهای معطل مانده به ویژه در حوزه پتروشیمی بیشتر صدق میکند.
نزدیک به دو دهه قبل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مقابل بدهیهای زیادی که به سازمان تامین اجتماعی داشت بخش زیادی از سهام شرکتهای تولیدی خود را به این سازمان در قبال رد دیون واگذار کرد. اگرچه از این اقدام به عنوان یکی از بزرگترین اشتباهات برنامه خصوصی سازی پتروشیمی یاد میشود ولی به نظر میرسد چنین دستاورد باد آورده ای به مذاق سازمانهایی مانند هلدینگ شستا (تاپیکو) یا در نمونه ای دیگر شستان(ساتا) بسیار خوش آمده و علاوه بر سودهای کلان حاصل از دریافت خوراک ارزان و صادرات آزاد محصولات تولیدی و رشد رویایی قیمت سهام شرایط آنان را به جایگاهی رسانده که گوئی آرزو میکنند کاش آن روزها سهام هرچه بیشتری از پتروشیمی را تحت مالکیت خود در آورده بودند. به ویژه آنکه به نظر میرسد مدیران آن روزهای پتروشیمی صداقت بیشتری داشته و در واگذاری سهام مجموعه پتروشیمی به متقاضیان بخش خصوصی از جمله شستا انصاف بیشتری را رعایت کرده بودند.
در یک نگاه متفاوت به شرایط فعلی بورس باید گفت مجحوعههایی که این روزها سهامداران اصلی پتروشیمی هستند برای عرضه سهام طرحهای خود در درجه نخست به دنبال جذب هرچه بیشتر نقدینگی و درآمد میباشند و مهمترین راه نیل به این هدف از نگاه آنان به حراج گذاشتن هرچه بیشتر آخرین موجودی اعتباری است که از نام و آوازه پتروشیمی نزد مردم باقی مانده است. زیرا نگاه مردم به صنعت پتروشیمی کمابیش همانند نگاهی است که به شغل پزشکی داشته و برای آن ارزش و احترام زیادی قائلند.
در این میان چند اتفاق بد در حال وقوع است. سهام طرحهای بر روی زمین مانده با معطلی ده ساله ای مانند دهدشت، طرحهای کاغذی خط اتیلن مرکز(دنا) مانند بروجن، ممسنی، کازرون و ... و هر آنچه در کیسه بدون امکان دریافت خوراک از وزارت نفت یا جذب سرمایه گذاری وجود دارند در این شرایط بی رونق اقتصادی ناشی از شیوع کرونا و رونق بیمنطق بورس کشور میتوانند عرضه شده و دولت را از بابت فروش سهامی پا در هوا صاحب سرمایه ای هنگفت نمایند.
در این میان چند نکته قابل تامل است:
- سهام طرحهایی که میتوان در جهش اول توسعه امیدی به امکان نهایی شدن آنها داشت یا سهام واحدهای تولیدی به صورت بلوک های عرضه شده در میان دایره بسته خود شرکتها دست به دست میشوند و خرده ریزی از این سهام که به مردم عرضه میشوند فقط برای رد گم کردن این اقدام درون سازمانی هلدینگها میباشد. عرضه سهام پتروشیمی تندگوبان نمونه ای از این اقدام است.
- طرحهایی مثل پتروشیمی اندیمشک که سال گذشته با حضور وزیر نفت و نماینده آن شهر در کمیسیون انرژی با میزبانی هلدینگ خلیج فارس کلنگ زنی شدند هنوز حتی روی کاغذ هم ثبت رسمی نشده و هویت واقعی پیدا نکرده اند میتوانند پروژههای آینده دولت برای عرضه سهام و کشاندن مردم محروم اندیمشک به امید سودآوری برای خرید آن باشند.
- اگر سهام طرحهای عرضه شده فعلی در آینده دور یا نزدیک مجددا در قالب رد دیون به سازمان تامین اجتماعی واگذار شوند بزرگترین زیان دیدگان این واگذاری کارکنان مجموعه تامین اجتماعی و بازنشستگانی خواهند بود که همه آنچه برایشان در قالب سهام خریداری میشود همانند خانه ای است که بر روی شن و ماسه ساخته شده باشد.
از همه مهم تر اینکه افزایش باور نکردنی و به تعبیر کارشناسان حبابی قیمت سهام حواس همه را از سوء مدیریت موجود در هلدینگهای خصوصی شده این صنعت، انتصابهای رانتی و رابطه ای و البته حیاط خلوت بینظیری که برای روزهای پس از دولت تدبیر و امید ساخته شده، کاملا دور خواهد کرد.
پست الکترونیکی نفتیها به نشانی naftiha.ir@gmail.com برای دریافت نقطه نظرات، پیشنهادها، انتقادها و شکایات شما به عنوان پل ارتباطی این پایگاه خبری – تحلیلی با شما مخاطبان عزیز، در دسترس قرار دارد که شما مخاطبین عزیز نفتی ها میتوانید از این طریق با ما در ارتباط باشید.
لینک مطلب: | http://naftiha.ir/News/28292.html |