نفتی ها /خط لوله ترانس خزر، تاپی و نورد استریم۲ و چندین خط لوله دیگری که با هدف انتقال گاز به اروپا ختم می‌شوند، همه در تلاشند تا بتوانند سهم خود را از بازار مصرفی گاز اروپا به کسب کنند اما باید دید برنده این رقابت چه کسی خواهد بود .
کارشناسان می‌گویند به دست آوردن نبض بازارتامین انرژی وعلل الخصوص گاز اروپا کار چندان ساده‌ای نیستف زیرا این بازارهم بی ثبات بوده و هم تامین‌کنندگان بزرگی همچون روسیه، نروژ و الجزایر دارد.
اما نباید این نکته را فراموش کرد که، با اینکه گزینه‌های روی میز اروپا برای تامین گاز مورد نیاز خود بسیار زیاد هستند اما هرکدام از این گزینه‌ها مخالفان سرسختی نیز دارند که هر کدام از این مخالفان به نوبه ی خود می‌توانند عرصه را برای ورود رقیب دیگر قدری باز نگه دارند.
برای مثال با اینکه در حال حاضر روسیه از بزرگترین صادر کنندگان گاز به اروپا محسوب میشود اما زمزمه این کاهش ورادات از اروپا به گوش می‌رسد و در این میان آمریکا نقش پر رنگی ایفا می‌کند.
آمریکا که برای فروش گاز خود و پیدا کردن مشتری پروپاقرصی مانند اروپا سر از پا نمی‌شناسد به صورت مداوم سعی دارد با انتقاد از واردات گاز از روسیه، گاز طبیعی مایع خود را بر مشتریان اروپایی اش تحمیل کند، در واقع بهانه اصلی آمریکا و دوستانش برای باز داشتن اروپا از خرید گاز روسیه وابستگی بیش از حد به گاز روسیه و خطرات ناشی از این وابستگی است و در این میان نیز برخی مقامات اروپایی و آمریکایی، به شدت دنبال منصرف کردن کشورهای دیگر برای کاهش خرید گاز از روسیه هستند.
بازی گازی اروپا اما درست درجایی پیچیده تر میشود که در کنارتمام این تلاش‌های تمام قد آمریکا برای فروش گاز خود، کمیسیون اروپا در حال مذاکره با مدیران اجرایی شرکت‌های انرژی اتحادیه اروپا است تا نقش یورو را در تجارت بین المللی در بخش نفت و گاز افزایش دهدو این یعنی باز کردن دریچه های داد وستد با کشورهای آسیایی و حتی ایران در تحریم.
اتحادیه اروپا با تمرکز بر روی خرید و فروش نفت و گاز به یورو در تراکنش ها به دنبال پُر رنگ کردن نقش یورو در تجارت بین الملل است. مقامات اروپایی مذاکراتی را با نمایندگان شرکت های بزرگ انرژی اروپایی از قبیل او ام وی، اِنی و اِنگی شروع کرده اند تا وابستگی تجارت انرژی جهانی به دلار آمریکا را کاهش دهند.
کمیسیون اروپا نگرانی خود را در مورد سلطه دلار در صنعت انرژی اروپا در بحبوحه افزایش چالش های سیاسی در تنش های تجارت بین المللی و نیز افزایش قریب الوقوع نرخ بهره از سوی فدرال رزرو که قیمت دلار را در برابر دیگر ارزها از جمله یورو بالا می برد، ابراز کرد.
این اظهارت کمیسیون اروپا به دنبال تلاش اتحادیه اروپا برای حفظ مناسبات تجاری خود با ایران و ایجاد خط لوله گاز نورد استریم دو است. این تلاش ها بروکسل را با واشنگتن دچار اختلاف کرده و برخی از مقامات اروپایی می گویند که با کنار گذاشتن دلار، اتحادیه اروپا می تواند ریسک های سیاسی احتمالی را کاهش دهد.
و به تازگی هم رئیس دفتر اتحادیه اروپا در دیدار رئیس جمهور ترکمنستان از راه اندازی خط گاز ترانس خزر حمایت کرده استف خط لوله ترانس خزر از سالهای گذشته مورد توجه دولت ترکمنستان بوده است تا گاز تولید خود را از طریق بستر دریای خزر به آذربایجان و از آنجا به اروپا صادر کند که تاکنون با این موضوع ایران و روسیه به دلائل مختلف مخالفت کرده اند اما در چارچوب این پروژه باید در دریای «خزر» خط لوله ۳۰۰ متری ساخته شود که طبق قوانین پنج جانبه کشورهای دریای خزر انجام چنین عملیاتی ممنوع نیست.
اما در این میان با توجه به ذخایر عظیم گازی در کشورمان و همچنین نیاز کشورهای منطقه و اروپا به گاز، فرصت ها و ظرفیت های گسترده ای برای افزایش صادرات این کالای استراتژیک وجود دارد که چه بسا بتواند ایران را به عنوان بهترین گزینه برای فروش گاز به اروپا معرفی کند.
ایران اکنون به لطف توسعه فازهای پارس جنوبی، کمبودی در داخل ندارد و می‌تواند گاز مازاد خود را برای صادرات اختصاص یابد و از همین طریق صادرات گاز، قدرت سیاسی و اقتصادی خود را در ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی تقویت کند و جایگاه خود را در مناسبات جهانی تحکیم ببخشد و یکی از گزینه هایی که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد و کمتر هم به آن پرداخته شده است، طرح انتقال گاز از طریق ارمنستان به اروپاست.
به گفته کارشناسان، از لحاظ فنی انتقال گاز ایران به کشورهای دیگر از طریق خاک ارمنستان امکان پذیر است. ظرفیت انتقال و تخلیه گازی از ایران به ارمنستان سالانه حدود ۲.۳ میلیارد مترمکعب بوده این در حالی است که در حال حاضر فقط ۱۵ درصد این ظرفیت مورد استفاده قرار می گیرد اما باید گفت، برای انتقال احتمالی گاز ایران به اروپا از طریق خاک ارمنستان سرمایه گذاری های جدی و گسترده ای لازم است.
و باید بدانیم که انتقال گاز از طریق قلمروهای مختلف به مذاکرات درازمدت نیاز دارد. حتی اگر تصمیم سیاسی در این زمینه اتخاذ شود، اجرای آن براساس شرایط اقتصادی بسیار سخت خواهد بود.
نکته تاسف باری که در این میان وجود دارد این است که به نظر می‌رسد، اهمال وزارت نفت در برخی از پروژه های مربوط به انتقال گاز است.
یکی از اهمال‌کاری‌های وزارت نفت در دوران تحریم عدم پیگیری تفاهم با عراق برای توسعه مشترک میادین است، با توجه به اینکه ایران تحریم است گسترش میادین مشترک موجب می‌شد نفت یا گاز ایران توسط آن کشور به فروش برسد و از این طریق می‌توان تحریم‌ها را دور زد.
از دیگر پروژه‌های معطل مانده که موجب سود سرشار برای ایران میشود، پروژه خط لوله گاز به پاکستان است که با روی کار آمدن عمران‌خان به نظر می‌رسد فضا برای پیشبرد این پروژه فراهم است. این پروژه در ابتدا قرار بود با مشارکت هند اجرا شود، در آن زمان، قرار بود خط لوله صلح روزانه ۶۰ میلیون متر مکعب گاز را از ایران به پاکستان و هند انتقال دهد، اما پس از خروج هند از این پروژه این رقم به نصف کاهش یافت.
در مقابل این پروژه خط لوله ترکمنستان- افغانستان- پاکستان-هند تاپی قرار دارد که مورد تشویق آمریکاست و قرار است و می‌تواند روزانه ۹۰ میلیون متر مکعب گاز را به این کشور‌ها انتقال دهد؛ بنابراین تعلل در اجرای این پروژه به ضرر ایران است. هرچند که وزارت نفت بهانه عدم صادرات گاز به پاکستان را، عدم توانایی این کشور در پرداخت پول گاز عنوان کرده؛ اما همین امروز پاکستان سوخت مایع را با قیمت بیشتر وارد می‌کند. همچنین در اوایل سال۷۹ از توافق ایران و هند جهت توسعه میدان گازی فرزاد B که بین ایران و عربستان مشترک است.
حال باید دید سرانجام پیروز بازی فروش گاز به اروپا چه کسی خواهد بود.
https://caspiannews.com/