نفتی ها /کارشناسان سال ۹۸ را سالی دشوار برای بازار سرمایه پیشبینی میکنند که متاثر از نرخ دلار، وضعیت برجام و قیمتهای جهانی متغییر بوده و در حال حاضر نمیتوان چشمانداز روشنی برایش متصور شد. اگرچه این پیش بینی ها برای پتروشیمیهای بورس کمی خوشبینانه تر است چراکه بر خنثی بودن وضعیت بازار پتروشیمیها در سال ۹۸ تاکید میگردد.
بازار سرمایه این روزها در آستانه سال جدید در نوسانی سینوسی به سر می برد، یک روز کاملا مثبت ویک روز کاملا منفی، یک روز بیش از ۸۰ درصد سهم ها با صف خرید مواجه اند و روز بعد همان سهم ها با صف فروش، بازار سرمایه در نوسانی به سر می برد که معامله گران بازار سرمایه را کاملا گیج کرده و نمیدانند در این بازار چه اتفاقی در حال افتادن است، پیش بینی در اوضاع و احوال این روزهای بازا ر سرمایه کار دشواری شده است.
تحلیل گران بر سر تغییر در انواع تحلیل ها اختلاف دارند، نوسانی که درسهام مختلف مشاهده میشود به گفته بسیاری از کارشناسان اقتصادی ناشی از ابهام و رشد ریسک سیاسی و اقتصادی در کشور است.
بسیاری از سهم های کوچک در طی چند ماهه اخیر با رشد و بازدهی ها چند صد درصدی رو به رو بودند و این در حالی است که پس از آن شاهد ریزش قیمتی همان سهم ها بودیم. از طرف دیگر بسیاری از سهم های بنیادی نیز رشد قیمتی را شاهد بودند. این سهم ها در فاز اصلاحی روزهای بعد بازار سرمایه مقاومت بیشتری را از خود نشان دادند و افت قیمت های آن ها کمتر از سهم های کوچک بود، این که چه بر سر بازار سرمایه آمده و چه خواهد آمد سوال بزرگی است که در ذهن اهالی این بازار قرار دارد
دراین بین شاخص بورس تقریبا از مهرماه روند کاهشی داشت و دلیل آن هم اجرای تحریمهای جدید آمریکا، کاهش قیمتهای جهانی بویژه نفت که محصولات پتروشیمی را تحت تاثیر قرار میدهد و نیز روند کاهشی نرخ ارز است.اختلال در نظام اقتصادی کشور در اثر اختلالات نرخ دلار، تنگ شدن حلقه تحریمها و کاهش فروش نفت ایران در اثر تحریمها میتواند شرکتهای بورسی را متاثر کند و دامنه آن میتواند همه گروهها بجز گروههای پتروشیمی، فولاد و معدنی را شامل شود.
با اینحال در ماه پایانی به نظر میرسد با بازاری صعودی رو به رو باشیم؛ از طرفی گزارش های ۹ ماهه مطلوب (به ویژه گروه پالایشی و دارویی)، همچنین اصلاح ساختار مالی گروه بانکی که یکی از اهداف دولت در ماههای اخیر بوده، میتواند روند صعودی بازار را ادامه دار کند. علاوه بر این افزایش احتمالی نرخ ارز در ماههای پایانی میتواند یکی از عوامل اثرگذار باشد.
خوشبختانه با توجه به بررسی های صورت گرفته عموم شرکت های دلاری از جمله فلزی، پالایشی و پتروشیمی گزارش های ۹ ماهه خوبی به بازار مخابره کرده اند.
با اینحال متاسفانه حتی در صورت ثبات شرایط، سودآوری شرکتهای متانولی و فولادی در سال ۹۸ علی رغم گزارش های ۹ ماهه مناسب چندان مطلوب نخواهد بود.
برخلاف این گروه، گروه پالایشی با ارائه گزارش های ۹ ماهه خوب به بازار ، آن هم در دورهای که قیمت جهانی نفت نزول چشمگیری داشته و اسپرد محصولات اصلی از این کاهش متاثر شده اند، چشم انداز مناسبتری خواهند داشت.
نرخهای جهانی، تاثیر مستقیم بر سودآوری شرکتها داشته است؛ به عنوان مثال متانول در ماههای اخیر کاهش قابل توجهی داشته و سودآوری شرکتهای این گروه را با چالش جدی رو به رو کرده است. ولی به نظر میرسد وزن اصلی در کاهش ارزش سهام شرکتهای این گروه و برخی از شرکتهای فلزی، ریسک کاهش حجم تولید و فروش و افزایش هزینههای انتقال پول بوده، تا نرخهای بازار جهانی.
با اینحال پیش بینی میشود گروه پتروشیمی با وجود کاهش نرخ ارز و نیز ایجاد محدودیت در اثر تحریمها هنوز بتواند بخشی از محصولات خود را صادر کند. البته بازارهای جهانی نیز شاید به کمک این گروه نیز بیاید چون کف قیمت نفت را شاهد بودیم و احتمالا باردیگر شاهد افزایش قیمت نفت و تاثیر آن روی محصولات پتروشیمی میشویم.
دراین بین بسیاری از کارشناسان معتقدند خدماتی که بورس ها از جمله بورس کالا با تکیه بر ابزارهای خود می دهد می تواند راهگشای نوسانات در بازارهای اقتصادی کشور باشد، با کاهش نوسانات در بازارها مردم و سرمایه گذاران آرام آرام به سمت بازار سرمایه وارد می شوند و ما می توانیم هم شاهد رشد آن باشیم و هم نوسانات را کمتر در این بازار ببینیم. بازار ارز به دلیل ابهامات و همچنین دستکاری ها با نوسان شدید رو به رو شد در حالی که اگر سیاست ها به درستی طراحی و اجرا می شد می توانستیم بازار ارز موفقی را داشته باشیم. امیدواریم تا با پیاده سازی سیاست های درست در خصوص انواع بورس ها و بازار سرمایه شاهد رشد و توسعه این بازار باشیم.
بنابر اظهارات این کارشناسان، نوسانات موجود در بازار سرمایه از ابهام نشات می گیرد، ابهامی که ناشی از قیمت گذاری ها است، دولت با قیمت گذاری ها دستوری خود بنگاه های تولیدی را در ابهامی ناشی از قیمت گذاری قرار داده است، بنگاه ها می توانند رشد و سودآوری خود را بیشتر کنند، تمام این رشد سودآوری ها وابسته به یک موضوع بوده و آن این است که بنگاه ها تکلیف خود را بدانند، بنگاهی که تکلیف خود و قیمت گذاری خود را نداند؛ به جای آن که درگیر رشد سودآوری باشد، به فکر فعالیت در نقطه سر به سر اقتصادی است.
دراین بین هر چند سودآوری را می توان به دو مفهوم کوتاهمدت و بلندمدت تقسیم کرد؛ اما سودآوری در معنای واقعی به مفهوم کسب سود بلندمدت ناشی از بهرهوری و تکنولوژی است. در دنیا شرکتهایی که مهم، ماندگار و پایدار هستند دائم بهرهوری خود را افزایش داده و نوآوری و تکنولوژی جدید را به فرآیند تولید وارد میکنند. شرکتهای فعال در بازار سرمایه ما نیز از این قاعده مستثنی نیستند. بنابراین شرکتهای بورسی باید سودآوریشان را از بهرهوری و نوآوری کسب کنند تا به این ترتیب رشد واقعی در اقتصاد شکل گیرد و بتوان سال آینده را با رونق بورس آغاز کرد.
با اینحال توصیه "نفتیها" به سهامداران این است که بدون دلیل و از روی هیجان در صف فروش سهام قرار نگیرند، چرا که ممکن است سهامی که این روزها بهصورت هیجانی در بورس می فروشند، از نظر بنیادی مناسب باشد و در آینده با رشد همراه شود.
اختصاصی