نفتی ها /حامد محرمی، کارشناس آب و انرژی درباره فقدان توسعه متوازن در کشور و پیامدهای آن گفت: توسعه نامتوازن اینگونه شکل می‌گیرد که پتانسیل شکل گیری صنایع در منطقه‌ای وجود ندارد، اما با این وجود اقدام به تأسیس آن می‌کنند. مانند صنایع آب بر در استان یزد که استانی کم آب به شمار می‌رود. این موجب می‌شود تا در آینده طرح‌هایی تعریف شود که طرح‌هایی که توسعه غلط داشته است را تعدیل کند. مثل طرح‌های انتقال آب.
وی افزود: باید بررسی کرد در مناطقی که طرح‌های انتقال آب در حال انجام یا شکل گیری است، مصرف صنعت به چه میزان است. اگر رقم مصرفی کمتر از ۱۰ درصد بود توسعه صنعت در آن منطقه مشکلی ندارد و حتی می‌توان دامنه آن را گسترش داد.
به گفته این کارشناس حوزه آب و انرژی، وجود انرژی برای کشور نسبت به آب، اهمیت ویژه برای توسعه متوازن دارد. به این ترتیب که تولید انرژی در استان خوزستان به دلیل سدها یا منابع مورد نیاز، ارزان‌تر از تولید انرژی در تهران یا سایر استان‌هایی است که فقدان منابع تولیدی انرژی دارند. اهمیت این موضوع زمانی دو چندان می‌شود که ما الگوی تولید انرژی در هر منطقه را تدوین کنیم.
هزینه تولید مختلف، تعرفه یکسان
محرمی اظهار داشت: هزینه انتقال گاز به مقاصد مختلف متفاوت است. اگر هزینه تمام شده گاز برای استفاده در مقصد مثلاً استان اردبیل را با هزینه انتقال گاز به استان بوشهر مقایسه کنیم و اختلاف آن را با هزینه تمام شده دریافتی از مشترکین مقایسه کنیم متوجه اختلاف فاحش آن می‌شویم.
وی توضیح داد: اگر هزینه تمام شده انرژی از جمله گاز و آب را بر اساس هزینه انتقال بررسی کرده و الگوی منطقه‌ای قیمت گاز و آب را تدوین کنیم، بی شک بر توسعه متوازن صنایع، کشاورزی و حتی جمعیتی می‌تواند مؤثر باشد.
این کارشناس حوزه آب و انرژی با بیان اینکه باید در زمینه شرب نیز قیمت گذاری منطقه‌ای رعایت شود، ادامه داد: قیمت گذاری انرژی به صورت بازار به توسعه متوازن کمک زیادی می‌کند. از طرفی سرمایه گذاران بر اساس هزینه تمام شده، طرح صنعتی یا توسعه‌ای خود را طراحی می‌کنند و در هر منطقه بر اساس ظرفیت موجود برنامه و طرح تعریف می‌شود.
توسعه متوازن با الگوی قیمتی منطقه‌ای
محرمی هزینه تمام شده انرژی به صورت یارانه ای یکنواخت را آفت توسعه نامتوازن در کشور دانست و تصریح کرد: در این صورت توسعه صنایع یا کشاورزی در هر منطقه بر اساس الگوی منطقه‌ای آن انجام می‌شود و می‌توانیم در راستای توسعه متوازن گام بر داریم. در صورتی که بخواهیم منابع را بر اساس توسعه صنعت، تعریف کنیم، یا هزینه زیادی در بر دارد مانند انتقال آب از دریا، یا به منابع موجود که ظرفیت محدودی دارند، فشار بیش از حد وارد می‌شود که هم به محیط زیست آسیب می‌رساند و هم منطقه را با چالش رو به رو می‌کند.
وی گفت: باید از حداکثر ظرفیت انرژی هر منطقه برای یک توسعه متوازن استفاده کرد. تولید محصولات کشاورزی هم بر همین اساس می‌تواند مطابق کمترین هزینه با بیشترین حاشیه سود باشد. محصولات تولید شده در ایران با هزینه انرژی کمتری نسبت به عراق انجام می‌شود. باید به ویژگی‌های رقابت محور منطقه‌ای برای توسعه متوازن خود نیز توجه ویژه داشته باشیم. در همین راستا می‌توانیم خرید و فروش انرژی بین استان‌های مختلف را بر اساس ویژگی‌های بازار، مجاز کنیم./مهر