نفتی ها /تحقق صادرات روزانه ۷۵میلیون مترمکعبی گاز در صورت استمرار به‌عنوان میزان متوسط صادرات روزانه گاز، به‌معنای تحقق صادرات حدود ۲۷میلیارد مترمکعبی گاز در سال است؛ اما این‌گونه نیست و ایران در زمان حاضر سالانه حدود ۱۷میلیارد مترمکعب گاز صادر می‌کند.
مروز اولین روز از آخرین سال فعالیت دولت دوازدهم است، زمان مناسبی است که بررسی کنیم دولت در بخش‌های مختلف چقدر به وعده‌های خود عمل کرده و چه‌میزان از برنامه‌های دولتمردان در آغاز دولت دوازدهم، در آغاز سال پایانی فعالیت دولت جامه عمل پوشانده شده است.
امروز بیژن زنگنه، وزیر نفت کشورمان آماری از صادرات روزانه گاز کشور ارائه داد. این مقام مسئول در آیین افتتاح گازرسانی به ۷۷ روستا و آغازبه‌کار خط انتقال تقویتی جنوب مشهد، اظهار داشت: "گازرسانی به شهرها و روستاها و همچنین صادرات گاز کشور به‌برکت توسعه پارس جنوبی انجام شده است و هم‌اکنون روزانه ۷۵ میلیون مترمکعب گاز صادر می‌شود."
تحقق صادرات روزانه ۷۵میلیون مترمکعبی گاز، در صورت استمرار به‌عنوان میزان متوسط صادرات روزانه گاز، به‌معنای تحقق صادرات حدود ۲۷میلیارد مترمکعبی گاز در سال است؛ اما این‌گونه نیست و ایران در زمان حاضر سالانه حدود ۱۷میلیارد مترمکعب گاز صادر می‌کند.
پس با این اوصاف، چطور به صادرات روزانه ۷۵میلیون مترمکعبی در روز رسیده‌ایم؟ نکته اول اینجاست که صادرات روزانه ۷۵میلیون مترمکعبی، متوسط صادرات روزانه گاز کشور نیست؛ بلکه بیشترین میزان صادراتی است که اکنون، در میانه تابستان که مصرف گاز طبیعی در کشور نسبت به فصل سرد سال پایین آمده، محقق شده است.
از طرفی دیگر با توجه به اینکه دو مشتری عمده خرید گاز از ایران در زمان حاضر ترکیه و عراق هستند، تحلیل و تشریح این صادرات ۷۵میلیون مترمکعبی را باید در فروش گاز به این دو کشور جست‌وجو کنیم. صادرات روزانه گاز ایران به ترکیه ۳۰میلیون مترمکعب در روز است و سالانه این کشور باید از ایران حدود ۱۰میلیارد مترمکعب گاز تحویل بگیرد و بر اساس ماده take or pay در صورتی که ترکیه این میزان گاز را از ایران تحویل نگیرد، باید پول آن را بپردازد. حال با توجه به اینکه با انفجار خط لوله گاز صادراتی ایران به ترکیه در سال جاری و تعلل ترکیه در ترمیم این خط، حدود ۸۰ روز ترکیه سهم ۳۰میلیون مترمکعبی گاز را از ایران تحویل نگرفته است، احتمال دارد این روزها صادرات روزانه گاز ایران به ترکیه از رقم ۳۰میلیون مترمکعب (بنا به درخواست ترکیه) فراتر رفته باشد و بخشی از این صادرات ۷۵میلیون مترمکعبی نیز مربوط به افزایش موقت صادرات گاز ایران به ترکیه برای جبران ۸۰ روز عدم خرید گاز توسط ترکیه باشد.
از سوی دیگر عراق با مشکل تأمین سوخت نیروگاه‌های خود در تابستان مواجه است و با توجه به ظرفیت بالقوه صادرات ۷۰میلیون مترمکعبی گاز به عراق و ظرفیت بالفعل‌شده صادرات روزانه ۳۵میلیون مترمکعبی گاز به این کشور تا پیش از تابستان، احتمال درخواست عراق برای افزایش صادرات و عبور حجم صادرات گاز به عراق از مرز ۳۵میلیون مترمکعب در روز در روزهای میانی تابستان امسال وجود دارد؛ تا بخش دیگری از آمار صادرات ۷۵میلیون مترمکعبی گاز که توسط وزیر نفت بیان شده است، توجیه‌پذیر شود.
درحالی که سال پایانی فعالیت دولت دوازدهم آغاز شده، صادرات گاز کشور با تحقق بخشی از برنامه صادرات گاز به عراق، حدود ۱۷میلیارد مترمکعب در سال است و این رقم با ۷۰میلیارد مترمکعب هدفگذاری‌شده در برنامه وزیر نفت در سال ۹۶، اختلاف فاحشی دارد./تسنیم