نفتی ها /از نگاه بسیاری از کارشناسان حوزه نفت، سال جدید برای نفت ایران علی‌الخصوص از نوع سنگینش سال پرباری بوده است، به گونه ای که مقایسه روند قیمتی نفت سنگین ایران و شاخص‌های بین‌المللی نفتهای دیگر مانند برنت و وست‌تگزاس اینترمدییت نشان می‌دهد نفت ایران با اختلاف، بازدهی مثبت‌تری از خود به جا گذاشته است.
درواقع در حالی که طی سه ماهه گذشته، نفت شاخص برنت ۴۷ درصد افزایش داشته و نفت خام آمریکا نیز ۵۷ درصد بود، نفت سنگین ایران توانسته از سطح قیمتی ۱۶ دلار بر بشکه خود را به ۴۲ دلار برساند که رشدی برابر ۱۶۴ درصد داشته است.
این روند مثبت در بازار نفت سنگین ایران اما در حالی رخ داده که بازار انرژی جهان در شوک ناشی از کرونا به سر می‌برد، حال بعد از اتمام پیک اول مرونا هم با این که هفته گذشته قیمت شاخص‌های نفتی با ناامیدی و کاهش هفته معاملاتی خود را به پایان رسانده بودند.شاخص نفتی سنگین ایران که در سبد اوپک عرضه می‌شود هم طی دو روز آخر هفته معاملاتی با ۲ دلار و ۲ سنت افزایش رشد خوبی را تجربه کرد.
این شاخص نفتی در روز پایانی معاملات یکم تیر ماه با ۲۲/ ۳ درصد افزایش به قیمت ۴۲ دلار و ۳۳ سنت بر بشکه معامله شد. قیمت نفت برنت دریای شمال با ۶۴/ ۱ درصد افزایش نسبت به روز قبل به ۴۲ دلار و ۱۹ سنت در هر بشکه رسید. شاخص نفتی وست تگزاس اینترمدییت آمریکا نیز با ۹۱ سنت افزایش، ۳۹ دلار و ۷۵ سنت در هر بشکه معامله شد.
علاوه بر این نگاهی کوتاه به آمار و نمودارها نشان می‌دهد که به مراتب نفت سنگین ایران از پایداری بیشتر نسبت به سایر نفت ها برخوردار است هر چند باز هم آینده این بازار پر افت و خیز همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد.
در این میان اما کارشناسان دلیل این امر را قدرت گرفتن بازار فیزیکی نفت نسبت به بازار آتی‌ها می‌دانند. برخی منابع نزدیک به اوپک‌پلاس چندی پیش از استراتژی جدید این گروه برای تقویت معاملات تحویل فوری نسبت به معاملات با سررسیدهای چند ماه بعد خبر داده بودند که چند کارشناس و نهاد نفتی نیز بر آن صحه گذاشتند.
در واقع قاعده بازی این بود که اوپک پلاس با مدیریت کوتاه‌مدت بازار نفت، باید بازار فیزیکی را جذاب‌تر میکرد تا قیمت آن اندکی بالاتر از معاملات آتی برای ماه‌های بعد قرار گیرد و به این ترتیب تاجرانی که نفت خود را ذخیره کرده بودند تا در فرصت مناسب به فروش برسانند ترغیب میشدند که انبارها را به تدریج تخلیه کنند.
این که منجر به تقویت بازار فیزیکی شد توانست نفت ایران را به همراه دیگر گریدهای نفتی در خاورمیانه و حتی روسیه در موقعیتی بهتر از شاخص‌های بین‌المللی قرار دهد؛ علاوه بر این عوامل دیگری مانند بازگشت تدریجی تقاضا در اروپا و چین نیز در این افزایش و همچنین ثبات موثر بوده است.
از آنجا‌که نفت ایران هم در بازار فیزیکی معامله می‌شود، چنین ساختاری با بالا بردن قیمت نفت صادراتی ایران، بی شک به سود کشورمان است. با این وجود، صادرات نفت ایران آنقدر پایین آمده که خیلی نمی‌شود روی درآمدزایی آن حساب کرد. اخیرا مقامات دولتی از کاهش درآمد سالانه ایران به ۹/ ۸ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۸ سخن گفته‌اند که با درآمد حدود ۱۲۰ میلیاردی در یک دهه قبل قابل‌مقایسه نیست. در این شرایط است که نفت سنگین ایران با وجود رشد ۱۶۴ درصدی در طول سه ماه، هنوز در سطحی پایین‌تر از پیش از شیوع کرونا در سال گذشته قرار دارد.
نکته مهم بعدی اما این است که با وجود افزایش قیمت نفت ایران نباید خیلی به درآمد آن دلخوش بود چراکه بهای نفت هنوز بسیار از قیمت پیش از شیوع کرونا پایین‌تر است و در وهله دوم فروش نفت ایران به دلیل تحریم‌های آمریکا بر اساس گفته شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها، به زیر ۲۰۰ هزار بشکه در روز رسیده که با ۷/ ۲ میلیون بشکه‌ای که حدود دو سال قبل صادر میکرد، اختلافی فاحش دارد.
به این دلیل است که مسوولان کشوری از رئیس‌جمهور و معاون اولش گرفته تا رئیس سازمان برنامه و بودجه از فاصله گرفتن هرچه بیشتر از درآمدهای نفتی به‌خصوص از طریق خام‌فروشی برای تامین بودجه سخن گفته‌اند.
این تصمیم هر چند بسیار به جا بوده اما با این وجود هنوزمشخص نیست کاهش سهم نفت از بودجه توفیقی اجباری است و با برداشته شدن احتمالی تحریم‌ها همچون سال‌های گذشته به روال سابق باز خواهد گشت یا تصمیم دولتی‌ها ریشه‌ای‌تر از نیاز مقطعی کشور است و باید دید همین گونه باقی خواهد ماند یا خیر.
پست الکترونیکی نفتی‌ها به نشانی naftiha.ir@gmail.com برای دریافت نقطه نظرات، پیشنهادها، انتقادها و شکایات شما به عنوان پل ارتباطی این پایگاه خبری – تحلیلی با شما مخاطبان عزیز، در دسترس قرار دارد که شما مخاطبین عزیز نفتی ها می‌توانید از این طریق با ما در ارتباط باشید.