نفتی ها / به نقل از اوراسیانت، اخیرا شرکت دولتی اوپراتور خطوط لوله انتقال گاز ترکیه موسوم به "بوتاس" مناقصه‌ای را برای اجرای خط لوله انتقال گاز به نخجوان آذربایجان باز کرده است.
این اقدام می‌تواند ترکیه را به رقیبی جدی برای صادرات گاز ایران به آذربایجان تبدیل کند و احتمالا از این مسیر ترک‌ها می‌خواهند برای آمریکایی‌ها خوش خدمتی کنند.
نخجوان آذربایجان که بین ترکیه، ایران وارمنستان بوده و تاکنون برای تامین گاز خود به ایران وابسته بوده مرز بسیار کمی با ترکیه دارد.
در ماه فوریه رؤسای جمهور ترکیه و آذربایجان اعلام کردند که قصد دارند اجرای این پروژه را سرعت بخشند. توافق بین دو کشور برای ساخت خط لوله انتقال گاز از ترکیه به نخجوان به سال ۲۰۱۰ بازمی‌گردد.
بر اساس مناقصه مطرح شده از سوی ترک‌ها این خط لوله در فاز نخست به طول ۸۰ کیلومتر و از شهر مرزی ایگدیرترکیه به مرز نخجوان کشیده خواهد شد و ظرفیت حمل آن نیز به طول ۲ میلیارد متر مکعب گاز خواهد بود. این رقم حدود ۴ برابر مصرف گاز نخجوان است.
طراحی این خط لوله در اوایل سال ۲۰۲۱ به پایان خواهد رسید و احتمالا تا سال ۲۰۲۲ به بهره‌برداری می‌رسد.
تاکنون نخجوان بر اساس یک توافق سوآپ گازی که در سال ۲۰۰۴ بین تهران و باکو امضا شد گاز خود را از ایران وارد می‌کند. بر اساس این توافق آذربایجان گاز مورد نیاز منطقه آستارا در ایران را تامین کرده و ایران هم در عوض به نخجوان گاز صادر می‌کند.
برای این توافق سوآپ گازی ایران ۱۵ درصد گاز صادراتی آذربایجان را به عنوان کارمزد انتقال برمی‌دارد که طرف آذربایجانی مدت‌هاست در تلاش است این رقم را تغییر دهند.
احتمالا طرف آذربایجانی امیدوار است از محل ساخت خط لوله بتواند انعطاف پذیری بیشتری را از طرف ایرانی ببیند. اما در صورتی که ساخت آن به اتمام برسد تاثیرات آن بر روابط گازی آذربایجان و ایران گسترده‌تر خواهد بود.
ترکیه همچنین برای تامین گاز مورد نیاز خود از ایران گاز وارد می‌کند که به خاطر انفجار در خط لوله ایران به ترکیه در خاک این کشور از روز ۳۱ مارس این صادرات متوقف شده است. نکته اینجاست که گویا ترک‌ها عجله‌ای برای تعمیر این خط لوله ندارند و قرار نیست به خاطر توقف واردات گاز از ایران خسارتی پرداخت کنند.
به نظر می‌رسد ترک‌ها در تلاش هستند تا با واردات گاز طبیعی مایع شده تامین کنندگان گاز طبیعی خود را وادار کنند که قیمت گاز را کاهش دهند.
معاون وزیر انرژی ترکیه مدتی پیش گفته بود واردات LNG توسط کشتی به ترکیه نشان‌دهنده این است که صادر کنندگان گاز به این کشور باید انعطاف بیشتری از نظر قیمت نشان دهند.
شیوع ویروس کرونا باعث شده تا قیمت LNG در جهان به شدت کاهش یابد و این بدان معناست که ترک‌ها توانسته‌اند از طریق واردات LNG به جای خرید گاز از ایران مزیت اقتصادی بیشتری به دست آورد.
البته این همه ماجرا نیست چرا که ترکیه احتمالا از این مسیر به دنبال بهبود روابط با واشنگتن است. آمریکا مدت‌هاست آذربایجان و ترکیه را برای کاهش مناسبات تجاری با ایران تحت فشار قرار داده است.
توقف و یا محدود شدن واردات گاز ایران توسط آذربایجان و ترکیه به طور قطع به مذاق مقامات آمریکایی ضد ایران در دولت آمریکا خوش خواهد آمد و از طرف دیگر می‌تواند آمریکا را به اصلی‌ترین تامین کننده گاز ترکیه بدل کند.
در ماه فوریه ترکیه در حالی ۱۵ درصد گاز مورد نیاز خود را از ایران وارد کرد که با واردات LNG معادل ۱۸ درصد واردات گاز خود را به آمریکا تخصیص داد./فارس