نفتی ها /طبق مطالعات صورت گرفته در مرکز پژوهش‌های مجلس، در سال ۱۳۹۷ بیش از ۵۳ میلیون تن محصول پتروشیمی در کشور تولید شده است، از این مقدار بیش از ۲۰ میلیون تن محصول صادر و حدود ۱۷.۷ میلیون تن آن در داخل به فروش رسید و مابقی نیز به صورت محصولات واسطه‌ای در داخل واحدهای پتروشیمی مصرف شده است. از ۱۷.۷ میلیون تن فروش داخل فقط ۸.۵ میلیون تن آن به صنایع پایین دستی و تکمیلی از طریق بورس کالا به صورت خالص فروخته شده و حدود ۹.۲ میلیون تن نیز به صورت بین مجتمعی فروخته شده است.
این در حالی است که صنایع بالادست پتروشیمی به عنوان یکی از صنایع استراتژیک کشور ارزش افزوده و اشتغالزایی کمتری نسبت به صنایع پایین‌دست و نهایی پتروشیمی دارند. از سویی با توجه به تشدید تحریم‌های ظالمانه و کاهش درآمدهای ارزی از محل صادرات نفت، تلاش برای خودکفایی و تولید محصولات مورد نیاز داخل به کمک صنایع داخلی و کاهش واردات و به تبع آن صرفه‌جویی ارزی بسیار حائز اهمیت است.
تحریم‌های اخیر دولت آمریکا نشان از توجه دشمنان به این موضوع و تلاش برای ایجاد اخلال در این مسیر دارد. به عنوان مثال صنعت نساجی از جمله صنایعی است که اخیراً در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته است. با توجه به پیوندهای پسین و پیشین قوی این صنعت با سایر صنایع کشور از جمله صنایع ریسندگی، بافندگی، رنگرزی در حلقه‌های ابتدایی زنجیره ارزش و صنعت پوشاک، موکت، فرش ماشینی و چرم در انتهای زنجیره ارزش و اشتغالزایی زیاد این صنعت به ویژه در مناطق محروم، حمایت از زنجیره ارزش این صنعت ضروری است. به تعبیر دیگر برای ممانعت از تحقق اهداف اصلی تحریم‌ها از جمله ایجاد نارضایتی اجتماعی ناشی از تعطیلی بنگاه‌های اقتصادی و افزایش بیکاران، لازم است حمایت هدفمند از صنایع داخلی کشور که تأمین‌کننده نیاز داخل هستند با جدیت بیشتر در دستور کار دولت قرار گیرد.
مطابق ماده (۳۷) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور اعتقاد قانونگذار بر آن است که چنانچه بر مواد خام و یا کالاهای با ارزش افزوده پایین عوارضی وضع شود منابع حاصل از آن، برای تشویق تولید و صادرات کالاهای با ارزش افزوده بالای مرتبط با همان مواد خام و ارزش افزوده پایین در بودجه‌های سنواتی منظور گردد.
لذا با هدف رونق تولید و اشتغالزایی در حوزه صنایع پایین دست پتروشیمی پیشنهاد می‌شود منابع حاصل از افزایش قیمت سوخت منابع بالادست پتروشیمی صرف توسعه طرح‌های نیمه‌تمام صنایع پایین دست پتروشیمی ذیل طرح‌های سازمان توسعه‌ای ایدرو شود. در جدول (۱) فهرست تعدادی از طرح‌های پایین‌دست صنعت پتروشیمی که توسط سازمان توسعه‌ای ایدرو در حال اجرا هستند، ارائه شده است.
| ردیف | عنوان پروژه | حجم سرمایه‌گذاری | پیش‌بینی اشتغال (نفر) |
| 1 | ایجاد واحد تولید تایر در استان سیستان و بلوچستان | 2483 میلیارد ریال و 61 میلیون دلار | 670 |
| 2 | ایجاد واحد تولید تایر در استان لرستان | 3008 میلیارد ریال و 170 میلیون یورو | 1344 |
| 3 | ایجاد واحد تایر در استان کردستان | 4624 میلیارد ریال و 163 میلیون یورو | 1340 |
| 4 | احداث واحد تولید اکریلونیتریل | 250 میلیون دلار | 150 |
| 5 | احداث واحد تولید ریسندگی در استان سیستان و بلوچستان - ایرانشهر | 872 میلیارد ریال و 5.6 میلیون دلار | 150 |
| 6 | احداث واحد تولید ریسندگی در استان خراسان جنوبی - فردوس | 270 میلیارد ریال، 4.9 میلیون یورو و 341 میلیون روپیه | 134 |
همانطور که از آمار جدول ۱ مشخص است میزان سرمایه‌گذاری ریالی موردنیاز برای اجرای تعدادی از طرح‌های مرتبط با حوزه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی و صنایع وابسته سازمان توسعه‌ای ایدرو، علاوه بر منابع ارزی، حدود ۱۱۲۵۷ میلیارد ریال است. در صورت بهره‌برداری از این طرح‌ها حدود ۳۷۸۸ نفر اشتغال عمدتاً در مناطق محروم کشور ایجاد خواهد شد. علاوه بر این بهره‌برداری از این طرح‌ها شدت اثرات تحریم‌ها را کاهش می‌دهد.
بدین ترتیب پیشنهاد الحاقی یک بند به تبصره «۱» به صورت زیر توصیه می‌شود:
«وزارت نفت مکلف است قیمت سوخت تحویلی به پتروشیمی‌ها را از ۲۶۰۰ ریال به ازای هر مترمکعب به ۴۵۰۰ ریال افزایش دهد. منابع حاصله به درآمد عمومی ردیف ۱۶۰۱۰۷ جدول شماره (۵) این قانون واریز می‌شود و معادل ۱۳ هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال از منابع فوق از محل ردیف ۲۹-۵۵۰۰۰۰ جدول شماره (۹) این قانون صرف توسعه طرح‌های نیمه‌تمام صنایع پایین‌دست پتروشیمی ذیل طرح‌های سازمان توسعه‌ای ایدرو می‌شود».
فارس